Γενικές εκλογές την Τρίτη στο Ισραήλ

Περισσότεροι από 6,3 εκατομμύρια Ισραηλινοί έχουν δικαίωμα ψήφου στις 21ες γενικές εκλογές της χώρας τους, στις οποίες ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάου αγωνίζεται για την πολιτική του επιβίωση.

Πρόκειται για την εκλογική αναμέτρηση που χαρακτηρίσθηκε «η πλησιέστερη πάλη» σε εκλογές που έχει δει το Ισραήλ εδώ και χρόνια.

Ο Μπένιαμιν Νετανιάου διεκδικεί την πέμπτη πρωθυπουργική θητεία του. Εάν επανεκλεγεί, θα ξεπεράσει τον ιδρυτή του Ισραήλ Δαβίδ Μπεν-Γκουριόν ως πλέον ο μακροβιότερος πρωθυπουργός της χώρας.

Ωστόσο, ο Νετανιάου βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρές κατηγορίες διαφθοράς και εκκρεμεί εναντίον του τελική ακρόαση με τον γενικό εισαγγελέα, που είναι και ο πλέον σκληρός ανταγωνιστής του εδώ και χρόνια, τον Benny Gantz.

Ο Gantz, πρώην επικεφαλής του Γενικού Επιτελείου του ισραηλινού στρατού, ο οποίος είναι νεοφερμένος στην πολιτική, προτάσσει στον ανταγωνισμό με τον Νετανιάου θέματα ασφάλειας – από τα βασικά ζητήματα των εκλογών – και υπόσχεται καθαρότερη πολιτική.

Η Κεντρώα (Μπλε και Λευκό) Συμμαχία του, που σχηματίστηκε με δύο πρώην στρατιωτικούς αρχηγούς και τον πρώην τηλεπαρουσιαστή Yair Lapid, τα πήγαινε λίγο καλύτερα από το κόμμα Likud του Νετανιάου, στις πρώτες δημοσκοπήσεις, αν και η κατάσταση έχει αντιστραφεί από τότε.

Ορισμένες δημοσκοπήσεις φανερώνουν ότι ο Νετανιάου είναι πιθανότερο να είναι σε θέση να σχηματίσει συνασπισμό παρά ο Gantz λόγω της στενής σχέσης του πρωθυπουργού με άλλα δεξιά κόμματα και θρησκευτικά κόμματα.

Η μικρή διαφορά μεταξύ τους έχει προκαλέσει έντονη προεκλογική αναμέτρηση, όχι και τόσο καθαρή τις περισσότερες φορές.

Ωστόσο, ουδέν ενιαίο κόμμα στο Ισραήλ έχει κερδίσει την πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο και η χώρα είχε πάντα κυβερνήσεις συνασπισμού.

Αυτό σημαίνει ότι ο πρωθυπουργός δεν είναι πάντα το πρόσωπο του οποίου το κόμμα κερδίζει τις περισσότερες ψήφους, αλλά το πρόσωπο που καταφέρνει να συγκεντρώσει αρκετά κόμματα για να ελέγξει τουλάχιστον 61 από τις 120 έδρες στην Κνέσετ.

Το κόμμα που κερδίζει τις περισσότερες έδρες στην Κνέσετ ίσως δεν μπορέσει να σχηματίσει κυβερνητικό συνασπισμό.

Σε μια κίνηση που δέχθηκε πολλές επικρίσεις, προκειμένου να «κλειδώσει» επιπλέον δεξιές ψήφους, ο Νετανιάου ήρθε σε συμφωνία που διευκόλυνε τους υποψηφίους από κόμμα της Ακροδεξιάς που πολλοί βλέπουν ως ρατσιστές και δυσανασχετούν με το ενδεχόμενο να τους δουν να μπαίνουν στο κοινοβούλιο.

Τα σχέδια για ειρήνη με τους Παλαιστινίους δεν εμφανίστηκαν ξεκάθαρα στην προεκλογική εκστρατεία

Τις τελευταίες εβδομάδες παρατηρήθηκε ένταση μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων αγωνιστών στη Γάζα, ενώ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να δημοσιεύσει το σχέδιό του να επιλύσει τη μακρόχρονη σύγκρουση του Ισραήλ με τους Παλαιστινίους, σύντομα μετά τις εκλογές.

Ωστόσο, οι τρόποι αναβίωσης της ειρηνευτικής διαδικασίας δεν αποτέλεσαν κύριο θέμα των προεκλογικών συζητήσεων. Το ισραηλινό κοινό βλέπει να υπάρχουν λίγες ελπίδες για διεθνή φόρμουλα με τελικό στόχο την ειρήνη – τη «λύση δύο κρατών».

Τα κυρίαρχα μέλη του τρέχοντος δεξιού κυβερνητικού συνασπισμού υπό τον Νετανιάου είναι ξεκάθαρα αντίθετα στη δημιουργία  παλαιστινιακού κράτους και θέλουν να προσαρτήσουν ένα μεγάλο μέρος της κατεχόμενης Δυτικής Όχθης.

Η πλατφόρμα καμπάνιας των «Μπλε και της Λευκό» αναφέρεται στον «χωρισμό» από τους Παλαιστινίους, αλλά δεν αναφέρεται ρητά στην ύπαρξη διαφορετικού κράτους.

Υποστηρίζει, επίσης, την «ενωμένη» Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ, αν και οι Παλαιστίνιοι επιθυμούν η πόλη να καταστεί μελλοντική πρωτεύουσα του κράτους τους.

Η συμμαχία του Benny Gantz απαιτεί επίσης τον συνεχή έλεγχο της κοιλάδας του Ιορδάνη και τη διατήρηση των εβραϊκών συνοικισμών που δημιουργήθηκαν παράνομα (σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο) στη Δυτική Όχθη, αν και το Ισραήλ διαφωνεί.

Το Εργατικό Κόμμα του Ισραήλ, το οποίο σφράγισε την ειρηνευτική συμφωνία με τους Παλαιστινίους τη δεκαετία του 1990, έχει χάσει την ευνοϊκή προτίμηση των ψηφοφόρων.

Το Εργατικό κόμμα είναι ο διάδοχος του κόμματος Mapai και έχει (ή μάλλον είχε) αυτό που χαρακτηριζόταν μέτρια σιωνιστική-σοσιαλιστική ιδεολογία. Σχηματίστηκε το 1968 από τη συγχώνευση των κομμάτων Mapai, Achdut HaAvoda και Rafi, αλλά έχει αλλάξει με τα χρόνια.

Ακριβώς όπως το βρετανικό ομώνυμό του συνδέεται στενά με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις της χώρας. Οι Εργατικοί ήταν στενά συνδεδεμένοι με τη Γενική Ομοσπονδία Εργατικών Ισραηλινών (Histadrut), αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 1990 οι οικονομικές τους πολιτικές γίνονται λιγότερο ριζοσπαστικές και ευθυγραμμισμένες με την ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία.

Το σκοτεινό άλογο θα μπορούσε να εμφανιστεί ως ρυθμιστής

Ο ηγέτης του υπερεθνικιστικού κόμματος Zehut, Μοσέ Φέιγκλιν, θα μπορούσε να αναδειχθεί ως ρυθμιστής στις μελλοντικές συνομιλίες για τον συνασπισμό, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις που του δίνουν τουλάχιστον τέσσερις έδρες.

Ο Φέιγκλιν λέει ότι δεν έχει κάποια προτίμηση μεταξύ του Νετανιάου ή του Γκαντζ ως πρωθυπουργού.
   
Ο Φέιγκλιν είναι γνωστός για τις εκκλήσεις του προκειμένου να νομιμοποιηθεί η κάνναβη.

Έχει σκληρή θέση για τους Παλαιστινίους και επιθυμία του είναι να τους ενθαρρύνει να μεταναστεύσουν από την κατεχόμενη Δυτική Όχθη και τη Γάζα.

Θέλει, επίσης, να ανεγερθεί τρίτη συναγωγή στο Όρος του Ναού (Haram al-Sharif για τους μουσουλμάνους), δίπλα στο τέμενος al-Aqsa.

Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης