Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Η Κίνα αυστηροποίησε τους ελέγχους των εξαγωγών σε σπάνιες γαίες και άλλα υλικά κρίσιμα για κατασκευές προηγμένης τεχνολογίας καθώς συνεχίζονται οι εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ.
Η χώρα επεξεργάζεται περίπου το 90% των σπάνιων γαιών του κόσμου, οι οποίες αφορούν τα πάντα, από ηλιακούς συλλέκτες έως smartphone – ένα βασικό διαπραγματευτικό χαρτί ενόψει της αναμενόμενης συνάντησης του Κινέζου ηγέτη Xi Jinping και του Αμερικανού ομολόγου του Donald Trump αυτόν τον μήνα. Το Πεκίνο είχε ήδη περιορίσει την τεχνολογία επεξεργασίας και τις μη εξουσιοδοτημένες συνεργασίες στο εξωτερικό, αλλά η ανακοίνωση της περασμένης Πέμπτης επισημοποίησε τους κανόνες.
Οι ξένες εταιρείες χρειάζονται τώρα την έγκριση της κινεζικής κυβέρνησης για να εξάγουν προϊόντα που περιέχουν έστω και μικρές ποσότητες σπάνιων γαιών και πρέπει να εξηγήσουν τη χρήση για την οποία προορίζονται. Το υπουργείο ανακοίνωσε παρόμοιους περιορισμούς στις εξαγωγές μπαταριών λιθίου και ορισμένων μορφών γραφίτη, που είναι επίσης απαραίτητα συστατικά στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού τεχνολογίας και παράγονται σε μεγάλο βαθμό στην Κίνα.
Το Πεκίνο είπε ότι οι κανονισμοί αποσκοπούν στη «διασφάλιση της εθνικής ασφάλειας». Ένας από τους κύριους στόχους αυτών των ελέγχων φαίνεται να είναι οι υπερπόντιοι κατασκευαστές άμυνας, συμπεριλαμβανομένων εκείνων στις ΗΠΑ, που βασίζονται σε σπάνιες γαίες από την Κίνα. Η Κίνα είχε προσθέσει αρκετές σπάνιες γαίες και σχετικό υλικό στον κατάλογο ελέγχου των εξαγωγών της τον Απρίλιο, καθώς ο εμπορικός πόλεμος με την Ουάσιγκτον οξύνθηκε, γεγονός που προκάλεσε μεγάλη παγκόσμια έλλειψη.
Ωστόσο, η νέα ανακοίνωση καθιστά σαφές ότι οι άδειες είναι απίθανο να εκδοθούν σε κατασκευαστές όπλων και ορισμένες εταιρείες στη βιομηχανία των τσιπ. Ακόμη και η τεχνολογία που χρησιμοποιείται για την εξόρυξη και την επεξεργασία σπάνιων γαιών ή για την κατασκευή μαγνητών από σπάνιες γαίες, μπορεί να εξαχθεί από την Κίνα μόνο με άδεια από την κυβέρνηση, δήλωσε το υπουργείο Εμπορίου. Επίσης, απαγορεύεται στις κινεζικές εταιρείες να συνεργάζονται με ξένες εταιρείες σε σπάνιες γαίες χωρίς την άδεια της κυβέρνησης.
Η τελευταία ανακοίνωση διευκρινίζει επίσης τις συγκεκριμένες τεχνολογίες και διαδικασίες οι οποίες περιορίζονται. Αυτές περιλαμβάνουν την εξόρυξη, την τήξη και τον διαχωρισμό, την κατασκευή μαγνητικών υλικών και την ανακύκλωση σπάνιων γαιών από άλλους πόρους.
Η συναρμολόγηση, ο εντοπισμός σφαλμάτων, η συντήρηση, η επισκευή και η αναβάθμιση του εξοπλισμού παραγωγής απαγορεύεται επίσης να εξάγονται χωρίς άδεια, προστίθεται στην ανακοίνωση.
Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις ΗΠΑ, οι οποίες διαθέτουν σημαντική βιομηχανία εξόρυξης σπάνιων γαιών αλλά δεν διαθέτουν εγκαταστάσεις επεξεργασίας.
Οι νέοι κανονισμοί αποτελούν την απάντηση του Πεκίνου στους κανόνες των ΗΠΑ που εμποδίζουν αλλες χώρες να πωλουν εξοπλισμό κατασκευής τσιπ στην Κίνα. Οι ΗΠΑ χρησιμοποιούσαν αυτά τα μέτρα για να επιβραδύνουν την ανάπτυξη ισχυρών τσιπ από την Κίνα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τεχνητή νοημοσύνη (AI) ή στρατιωτικές εφαρμογές.
Ο εμπορικός εμπειρογνώμονας Alex Capri πιστεύει ότι οι νέοι κανονισμοί της Κίνας «ανακοινώθηκαν τον συγκεκριμένο χρόνο» για να συμπέσουν με την αναμενόμενη συνάντηση του Xi και του Trump αργότερα αυτόν τον μήνα. «Το Πεκίνο έχει στοχεύσει βασικά τρωτά σημεία στην κατασκευή ηλεκτρονικών και όπλων των ΗΠΑ, που αντικατοπτρίζουν τις προηγούμενες κινήσεις της Αμερικής ενάντια στην κινεζική βιομηχανία τσιπ», πρόσθεσε.
Τι είναι σπάνιες γαίες;
Οι σπάνιες γαίες είναι μια ομάδα από 17 παρόμοια χημικά στοιχεία που είναι ζωτικής σημασίας για την κατασκευή πολλών προϊόντων υψηλής τεχνολογίας. Τα περισσότερα είναι άφθονα στη φύση, αλλά είναι γνωστά ως «σπάνια» επειδή είναι πολύ ασυνήθιστο να τα βρούμε σε καθαρή μορφή και είναι πολύ επικίνδυνη η διαδικασία εξαγωγής τους.
Αν και μπορεί να μην είναι κανείς πολύ εξοικειωμένος με τα ονόματα αυτών των σπάνιων γαιών – όπως το νεοδύμιο, το ύττριο και το ευρώπιο – θα είναι όμως με τα προϊόντα στα οποία χρησιμοποιούνται. Για παράδειγμα, το νεοδύμιο είναι απαραίτητο για την κατασκευή των ισχυρών μαγνητών που χρησιμοποιούνται σε μεγάφωνα, σκληρούς δίσκους υπολογιστών, κινητήρες ηλεκτρικών αυτοκινήτων και κινητήρες τζετ που τους επιτρέπουν να είναι μικρότεροι και πιο αποτελεσματικοί.
Η Κίνα έχει σχεδόν μονοπώλιο στην εξόρυξη σπάνιων γαιών καθώς και στην αποκάθαρση τους – που είναι η διαδικασία διαχωρισμού τους από άλλα ορυκτά. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) εκτιμά ότι η Κίνα αντιπροσωπεύει περίπου το 61% της παγκόσμιας παραγωγής σπάνιων γαιών και το 92% της επεξεργασίας τους.
