Σε ατμόσφαιρα οικονομικής κρίσης, γεμάτη σκάνδαλα διαφθοράς, με διχασμένη την κοινωνία και έπειτα από σουρεαλιστική προεκλογική εκστρατεία, οι υποψήφιοι για τις προεδρικές εκλογές στη Βραζιλία δεν κατόρθωσαν να αποφύγουν τον δεύτερο γύρο.
Η έντονη πόλωση ανάμεσα στη Δεξιά και την Αριστερά έφερε τον ακροδεξιό υποψήφιο Jair Bolsonaro – πρώην στρατιωτικό και υποστηρικτή της στρατιωτικής δικτατορίας 1964-1985 – στην πρώτη θέση με το 46,2% των ψήφων στις εκλογές της Κυριακής, με δεύτερο τον αριστερό υποψήφιο Fernando Haddad, ο οποίος έλαβε 28,9% (μετά την καταμέτρηση του 86% των ψηφοδελτίων).
Νωρίς το πρωί της Δευτέρας, η Rosa Weber, επικεφαλής του εκλογοδικείου, επιβεβαίωσε πως θα υπάρξει δεύτερος γύρος εκλογών, επειδή ουδείς υποψήφιος πήρε την πλειοψηφία των ψήφων.
Το εκλογικό αποτέλεσμα ήδη επιτρέπει στους ακροδεξιούς να ονειρεύονται νέα στρατιωτικοποίηση της Βραζιλίας υπό τον Bolsonaro, ενώ οι αριστεροί κύκλοι της διανόησης αισθάνονται ότι έχουν πληγεί από μαζική επίθεση εναντίον των αρχών τους.
Όπως υποστηρίζει ο καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο και πολιτικός αναλυτής Angelo Segrillo, «αποτελεί έκπληξη πως ο Bolsonaro απέκτησε όλη αυτήν τη δημοτικότητα. Την αποδίδω στα προβλήματα που έχουν προκύψει στους κόλπους του αριστερού Εργατικού Κόμματος» (το οποίο κυβέρνησε τη Βραζιλία από το 2003- 2016 με τους Λούλα αρχικά και κατόπιν την Dilma Rousseff).
«Αρχικά η κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος ήταν εξαιρετικά δημοφιλής, με τον Λούλα να κυβερνά σε περίοδο μεγάλης οικονομικής ανάπτυξης. Την τελευταία περίοδο όμως και ιδιαίτερα υπό τη διακυβέρνηση της Ρουσέφ, τα πράγματα χειροτέρευσαν μετά το ξέσπασμα και πολλών σκανδάλων διαφθοράς».
Το πρόβλημα της διαφθοράς ήταν σημαντικό για την κοινωνία της Βραζιλίας, ιδιαίτερα μετά τις υποσχέσεις των Εργατικών ότι είχαν στόχο να βελτιώσουν την κατάσταση για τους φτωχούς και να καταπολεμήσουν τη διαφθορά.
Ο Bolsonaro εκμεταλλεύθηκε στο έπακρο τη λαϊκή δυσφορία από την αποτυχία να βελτιώσουν οι Εργατικοί την οικονομική κατάσταση.
Στην όλη ατμόσφαιρα έπαιξε ρόλο και η δυσφημιστική εκστρατεία εναντίον του πρώην δημοφιλέστατου προέδρου Luiz Inacio Lula da Silva, γνωστού απλώς ως Λούλα, για τον οποίο υπήρχε δικαστική απόφαση απαγόρευσης συμμετοχής του στις εκλογές, αφού μάλιστα είχε φυλακισθεί για ένα διάστημα με τις κατηγορίες για διαφθορά.
Μετά την απαγόρευση στον Λούλα να θέσει υποψηφιότητα, παρόλο που ως τότε ήταν πρώτος σε δημοτικότητα, στα μέσα Σεπτεμβρίου τη σκυτάλη πήρε ο αντιπρόεδρος του Εργατικού Κόμματος Fernando Haddad.
Την ασταθή πολιτική ατμόσφαιρα που είχε ήδη δημιουργηθεί στη Βραζιλία προσπάθησε να εκμεταλλευθεί ο Bolsonaro. Και οι ψηφοφόροι φαίνεται πως αγνόησαν τις ομοφοβικές, ρατσιστικές και μισογύνικες απόψεις του.
Σημαντικό ρόλο στην αύξηση της δημοφιλίας του Bolsonaro διαδραμάτισε η δολοφονική επίθεση εναντίον του, κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στην πόλη Juiz de Fora.
Αμέσως είχε κυκλοφορήσει video που έδειχνε την επίθεση με μαχαίρι εναντίον του ακροδεξιού υποψηφίου, κατά την οποία τραυματίστηκε στην κοιλιά, τη στιγμή που κυκλοφορούσε ανάμεσα στο πλήθος των οπαδών του.
Ο Jair Bolsonaro είχε μεταφερθεί αμέσως σε νοσοκομείο, όπου είχε υποβληθεί σε εγχείρηση.
Την ταραγμένη ατμόσφαιρα στη Βραζιλία ήρθε να επιδεινώσει και η μεγάλη πυρκαγιά στο 200 χρόνων Εθνικό Μουσείο στο Ρίο ντε Τζανέιρο, τον περασμένο μήνα, όπου έγινε στάχτη ένα μεγάλο μέρος της ιστορίας της χώρας.
Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης
