Ζούμε σε έναν κόσμο όπου, πολύ δυστυχώς, συχνά πέφτουμε στην παγίδα να αδυνατούμε να βρούμε λόγους για να νιώσουμε ευγνωμοσύνη. Η καθημερινότητα είναι γεμάτη προκλήσεις, δυσκολίες, και ανθρώπους που παλεύουν να τα βγάλουν πέρα. Πρόσφατα, σε μια συνεδρία με μια πελάτισσα που αντιμετώπιζε πολλά δυσάρεστα πράγματα στη ζωή της, συζητήσαμε για την ενσυναίσθηση και την προσοχή στα θετικά στοιχεία της ζωής της. Τότε με ρώτησε: «Πώς μπορώ να το κάνω αυτό;». «Απλώς το κάνεις», της απάντησα. «Προσέχεις τα καλά, χαίρεσαι με ό,τι σε γεμίζει, και δίνεις λιγότερη προσοχή στα αρνητικά». Για να είμαι ειλικρινής, έχω εκπαιδεύσει τόσο πολύ τον εαυτό μου να αναζητά το φως, που μου φαίνεται σχεδόν αδιανόητο να μην μπορεί κανείς να προσέχει τα μικρά καλά. Κι όμως, η ενσυναίσθηση ξεκινά ακριβώς από αυτό: από το να μάθεις πρώτα να βλέπεις με καλοσύνη τον εαυτό σου, για να μπορείς μετά να δεις πραγματικά και τους άλλους.
Σκεπτόμενη το κλίμα του κόσμου που ζούμε σήμερα, θυμήθηκα μια ανάρτηση ενός συντηρητικού influencer από την Αμερική, που έλεγε ότι η ενσυναίσθηση είναι αδυναμία και επιβλαβής για την κοινωνία. Και συνειδητοποίησα πόσο σχετίζεται αυτό με την κουβέντα μου με την πελάτισσα, που αδυνατούσε να δει το καλό σε έναν κόσμο που (όπως έλεγε κάποτε ο παππούς μου) «δεν χρωστάει καλό». Και όντως, ζούμε σε έναν κόσμο όπου πολλοί πιστεύουν ότι το να είσαι καλός (με τον εαυτό σου, με τους άλλους) είναι ένδειξη αδυναμίας. Η αληθινή ενσυναίσθηση, όμως, είναι σημάδι δύναμης. Η ικανότητα να δείχνουμε φροντίδα στους άλλους είναι αυτό που μας κάνει ανθρώπους, που μας συνδέει με τους γύρω μας.
Σε μια κοινωνία που συχνά επιβραβεύει τη σκληρότητα, την ψυχρή υπακοή, που εκμεταλλεύεται τις αδυναμίες των ανθρώπων, και εξασφαλίζει ότι όσοι αγωνίζονται θα συνεχίζουν να αγωνίζονται, ο άνθρωπος που επιλέγει να χαμογελά, να βοηθήσει ή να δείξει ενδιαφέρον, είναι αυτός που πραγματικά αντιστέκεται. Η ευγένεια απαιτεί θάρρος, η ενσυναίσθηση απαιτεί δύναμη, και η χαρά απαιτεί πειθαρχία.
Δεν λέω ότι οι αδικίες του κόσμου θα σταματήσουν μονομιάς. Αλλά η εστίαση στο θετικό, ακόμα και στο μικρότερο κομμάτι φωτός, μπορεί να αλλάξει τη στάση μας, να ενισχύσει την αντοχή μας, να μας θυμίσει ότι είμαστε σημαντικοί, και ότι η ζωή αξίζει να την ζούμε. Η αληθινή ψυχική δύναμη βρίσκεται στην καθημερινή μας προσπάθεια να είμαστε άνθρωποι, να βλέπουμε τον άλλον, να τον ακούμε, να του προσφέρουμε χώρο και χρόνο. Να θυμόμαστε ότι η καλοσύνη είναι επιλογή, και ότι η επιλογή αυτή απαιτεί από εμάς θάρρος, υπομονή και επιμονή.
Και το πιο σημαντικό: η ενσυναίσθηση δεν είναι μόνο για τους άλλους. Είναι και για εμάς. Να βλέπουμε τον εαυτό μας, να αναγνωρίζουμε την αξία μας, να φροντίζουμε την ψυχική μας υγεία. Όταν επενδύουμε στη δική μας καλοσύνη, μπορούμε να δώσουμε περισσότερο, να αγαπήσουμε βαθύτερα και να προσφέρουμε περισσότερη παρουσία και ζεστασιά στους γύρω μας.
Σήμερα, λοιπόν, κάνε κάτι ουσιαστικό: κάνε κάποιον να χαμογελάσει, δώσε λίγη χαρά, δείξε ευγένεια. Ό,τι κάνεις για να φέρεις χαρά σε έναν άλλον άνθρωπο, είναι ταυτόχρονα φροντίδα και για εσένα. Είναι η απόδειξη ότι η ανθρωπιά μας είναι δυνατή, ακόμη και σε έναν κόσμο που πολλές φορές μοιάζει απάνθρωπος. Κράτησε το φως. Σπείρε το γύρω σου. Και να θυμάσαι ότι για να παραμένεις ανθρώπινος, να αγαπάς, να νοιάζεσαι, και να δίνεις ζωή στη ζωή των άλλων είναι πραγματική δύναμη.
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
MSc Psychology (c.) (Brunel University of London)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF)
