Καθοδική πορεία ακολουθούν οι τιμές των αγαθών ευρείας κατανάλωσης το τελευταίο δίμηνο, με το λιανεμπόριο να κρατά τον εσωτερικό του πληθωρισμό αρνητικό, υποβοηθούμενο και από τους προμηθευτές του, πάντα υπό την πίεση του αρνητικού κλίματος στην οικονομία. Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας είναι αποκαλυπτικά για το τι πραγματικά έχει συμβεί στο διάστημα από τις 16 Δεκεμβρίου 2009 έως και τις 20 Φεβρουαρίου 2010.
Στο εξεταζόμενο δίμηνο, ο κύριος όγκος των αγαθών τιμολογήθηκε χαμηλότερα για 20 βασικούς – επώνυμους κωδικούς, οι τιμές των οποίων υποχώρησαν σε μέσα επίπεδα σε επτά αλυσίδες σούπερ μάρκετ. Στο διάστημα αυτό οι τιμές λιανικής μειώθηκαν, οι περισσότεροι από τους μεγάλους προμηθευτές του λιανεμπορίου, ανακοίνωσαν στο υπουργείο αυξήσεις τιμών σε πολλά είδη τους, που σε μέσα επίπεδα ήταν της τάξης του 1 με 1,5%. Πρόκειται για αυξήσεις που, είτε δεν έχουν ακόμη περάσει στο ράφι, είτε τελικά απορροφήθηκαν από το λιανεμπόριο, διότι βάση στοιχείων Παρατηρητηρίου Τιμών δεν φάνηκε να επηρεάζουν την καθοδική πορεία των τιμών στη λιανική.
Μάλιστα, κύκλοι του υπουργείου δήλωσαν ότι, παρά τις τοποθετήσεις στελεχών της αγοράς του λιανεμπορίου, στις 15 Μαρτίου η αύξηση του ΦΠΑ θα περάσει στο σύνολό της στις τιμές λιανικής, δεν αποκλείεται τελικά να δούμε τις τιμές σταθερές και τις αλυσίδες να απορροφούν την επιβάρυνση από τη μεταβολή στο φόρο. Εξάλλου, η ζήτηση και μόνο δεν αφήνει άλλα περιθώρια αντίδρασης. Σε ό,τι αφορά τώρα τα στοιχεία του πίνακα με τις τιμές του Παρατηρητηρίου Τιμών που συγκέντρωσε και σύγκρινε η «Ν», προκύπτουν πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα, με κυριότερα τα εξής:
– Από τον περασμένο Δεκέμβριο (16.12.09), οπότε έγινε η πρώτη αποτύπωση τιμών για το Παρατηρητήριο Τιμών, μέχρι και τις 20 Φεβρουαρίου 2010, η εξέλιξη των τιμών στα 14 κοινά επώνυμα προϊόντα του πίνακα ήταν σε μέσα επίπεδα πτωτική κατά 1,5%. Πρόκειται βέβαια για γενικότερη τάση που αποδίδεται στην κρίση και στη μειωμένη ζήτηση των αγαθών, η οποία αναμένεται να έχει και συνέχεια. Μάλιστα, όπως προκύπτει και από άλλα στοιχεία του Παρατηρητηρίου, καθοδική πορεία τιμών στη λιανική καταγράφεται στα περισσότερα αγαθά καθημερινής ανάγκης και όχι μόνο σε όσα παρουσιάζονται στον πίνακα.
– Σχεδόν στο σύνολό τους οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ οι οποίες περιελήφθησαν στην ανάλυση των τιμολογιακών στοιχείων, μείωσαν σε μέσα επίπεδα τις τιμές τους από 0,8% έως και 4,6%, με εξαίρεση μια αλυσίδα η οποία αύξησε τις τιμές της κατά 1,2%.
– Τρεις στις επτά αλυσίδες παρουσιάζονται να διαφοροποιούν τις τιμές τους στα εξεταζόμενα προϊόντα ανά κατάστημα, τιμολογώντας βασιζόμενες στον τοπικό ανταγωνισμό, όπως και στο προφίλ των καταναλωτών στους οποίους απευθύνονται, και οι υπόλοιπες τέσσερις να τις διατηρούν σταθερές.
– Σε ορισμένα προϊόντα του πίνακα καταγράφονται γενναίες αυξήσεις οι οποίες φθάνουν και στο 40%. Πρόκειται για μεταβολές που αποδίδονται στην κατάργηση κάποιας προσφοράς ή προωθητικής ενέργειας η οποία υφίστατο στην πρώτη τιμοληψία. Αντίστροφα, όσα προϊόντα βρέθηκαν στη δεύτερη τιμοληψία σε προφορά που δεν ήταν σε ισχύ στις 16 Δεκεμβρίου 2009, οπότε έγινε η πρώτη τιμοληψία, καταγράφηκαν μεγάλες μειώσεις τιμών.
– Οι διαφορές στο συνολικό κόστος των 20 εξεταζόμενων προϊόντων δεν είναι μεγάλες μεταξύ των επτά αλυσίδων. Ο σκληρός ανταγωνισμός που επικρατεί στο οργανωμένο λιανεμπόριο και κυρίως η πίεση την οποία δέχονται τα οικογενειακά εισοδήματα δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για μεγάλες αποκλίσεις τιμών μεταξύ των βασικών παικτών του κλάδου, που δε περισσότερο όταν πρόκειται για κωδικούς υψηλής ζήτησης.
– Αναλύοντας τις τιμές ανά προϊόν διαπιστώνεται επίσης ότι υπάρχουν κωδικοί οι οποίοι τιμολογούνται και από τις επτά αλυσίδες στα ίδια περίπου επίπεδα, όπως και κωδικοί των οποίων οι τιμές παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις από εταιρεία σε εταιρεία. Κατά κύριο λόγο οι μεγάλες αποκλίσεις αποδίδονται σε προωθητικές ενέργειες μέσω των οποίων κάθε αλυσίδα διαφοροποιείται έναντι του ανταγωνισμού της. Όσο για τις μηδενικές αποκλίσεις από αλυσίδα σε αλυσίδα αυτές αποδίδονται στο γεγονός ότι όταν ένα προϊόντα παρουσιάζει ιδιαιτέρως υψηλή ζήτηση δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια τιμολογιακής διαφοροποίησης μεταξύ των αλυσίδων. Τότε όλοι επιδιώκουν να είναι οι φθηνότεροι με αποτέλεσμα να τιμολογούν στο ίδιο χαμηλό επίπεδο, όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται.
