Ο παγκόσμιο εμπορικός πόλεμος που κήρυξε ο Ντ. Τραμπ θα προκαλούσε σύμφωνα με επενδυτές και οικονομολόγους βαθιά και πολυετή ύφεση.
Διαψεύστηκαν, σύμφωνα με τον Economist.
Η παγκόσμια οικονομία όχι μόνο άντεξε, αλλά κινήθηκε με ρυθμό περίπου 3%, όπως και το 2024.
Η ανεργία παρέμεινε χαμηλή και οι χρηματιστηριακές αγορές σημείωσαν αξιοπρεπείς αποδόσεις. Μοναδική σκιά: ο επίμονα υψηλός πληθωρισμός στις χώρες μέλη του ΟΟΣΑ, που εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από τον στόχο του 2%.
Η συνολική αυτή εικόνα, ωστόσο, κρύβει τεράστιες αποκλίσεις. Για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, ο Economist καταρτίζει τον δείκτη «οικονομία της χρονιάς», συγκεντρώνοντας στοιχεία για πέντε μεταβλητές – πληθωρισμό, «πλάτος πληθωρισμού», ανάπτυξη, απασχόληση και χρηματιστήριο. Στο μικροσκόπιο μπαίνουν 36 κατά βάση ανεπτυγμένες οικονομίες.
Τα αποτελέσματα αποτυπώνονται εντυπωσιακά: άλλοτε αδύναμες χώρες της Ευρωζώνης βρίσκονται πλέον στην κορυφή, ενώ παραδοσιακές δυνάμεις του Βορρά καταγράφουν τη χειρότερη εικόνα.
Πορτογαλία: η απρόσμενη πρωταθλήτρια
Μετά τη νίκη της Ισπανίας πέρυσι, φέτος η Πορτογαλία αναδεικνύεται «οικονομία της χρονιάς».
Ο συνδυασμός ισχυρής ανάπτυξης (+2,4%), χαμηλού πυρήνα πληθωρισμού (0,1 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον στόχο) και μιας εξαιρετικής χρηματιστηριακής χρονιάς (άνω του 20%) δημιουργεί μια επιτυχία που λίγοι περίμεναν πριν από μία δεκαετία.
Η έκρηξη του τουρισμού, η εισροή εύπορων ξένων κατοίκων και τα σταθερά δημόσια οικονομικά αποτέλεσαν το τέλειο τρίπτυχο για τη μεταμόρφωση της χώρας.
Οι επιδόσεις της Ελλάδας
Ξεχωρίζει μια ξεκάθαρη τάση: νότιες οικονομίες που πρωταγωνίστησαν στην κρίση της δεκαετίας του 2010 εμφανίζουν σήμερα αξιοσημείωτη δυναμική.
Η Ισπανία διατηρεί τις επιδόσεις της, ενώ η Ελλάδα – νικήτρια το 2022 και το 2023 – παραμένει στην ανώτερη ζώνη της κατάταξης.
Η Ελλάδα στο τρίτο τρίμηνο του 2025, εμφανίζει:
- Δομικό πληθωρισμό: +1,6 ποσοστιαίες μονάδες πάνω από τον στόχο του 2%
- Εύρος πληθωρισμού: έντονη αποκλιμάκωση, με –13,3%, ένα από τα καλύτερα σκορ
- ΑΕΠ: +1,7%, σταθερή αλλά όχι εντυπωσιακή επίδοση σε σχέση με Ισπανία ή Πορτογαλία
- Η ελληνική οικονομία διατηρεί αρκετή ανθεκτικότητα, με βελτιώσεις στις τιμές και μέτρια μεγέθυνση, αλλά υποχωρεί σε σχέση με τις προηγούμενες χρονιές και τη συναντάμε στην 6η θέση.
Οι χαμένοι
Εσθονία, Φινλανδία και Σλοβακία γλιστρούν στις τελευταίες θέσεις, υπό το βάρος της ενεργειακής κρίσης και της επιβράδυνσης του εμπορίου. Η Γερμανία καταγράφει ελαφρώς καλύτερη εικόνα από τα προηγούμενα χρόνια, αλλά απέχει πολύ από τις επιδόσεις που θα ανέμενε κανείς από την ισχυρότερη οικονομία της Ευρώπης.
Η Βρετανία και η Γαλλία σημειώνουν μέτρια βαθμολογία – η δεύτερη μάλιστα εμφανίζεται αξιοπρεπής παρά την πολιτική αναταραχή.
Από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού, οι ΗΠΑ τοποθετούνται στη μέση της κατάταξης. Η αγορά εργασίας είναι σταθερή, αλλά όχι όσο εκρηκτική στο παρελθόν, ενώ ο σχετικά υψηλός πληθωρισμός «κόβει» βαθμούς από τη συνολική επίδοση.
Ο ρόλος του πληθωρισμού
Η πρώτη μεταβλητή της κατάταξης – ο πυρήνας του πληθωρισμού – παρουσιάζει εντυπωσιακές αποκλίσεις:
- Τουρκία: μακράν η χειρότερη επίδοση, με επίμονα πολύ υψηλό πληθωρισμό λόγω των ανορθόδοξων πολιτικών του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
- Εσθονία: δεύτερη χειρότερη, ακόμη υπό το σοκ του 2022.
- Βρετανία: βελτίωση σε σχέση με πέρυσι, αλλά 4% παραμένει υπερδιπλάσιο του στόχου.
- Σκανδιναβία / Ελβετία: υπερβολικά χαμηλός πληθωρισμός, που «αγγίζει» τη ζώνη κινδύνου αποπληθωρισμού.
- Ιαπωνία: πιο «ζεστός» από την προ-2020 περίοδο αλλά ακόμη ήπιος.
Το εύρος πληθωρισμού ξεδιπλώνει το ίδιο μοτίβο: σε ορισμένες χώρες (π.χ. ΗΠΑ), η μεγάλη έκταση ανατιμήσεων αντανακλά την επίδραση της δημοσιονομικής χαλάρωσης, σε άλλες παρατηρείται απότομη αποκλιμάκωση, όπως στην Ελλάδα και στη Γαλλία.
Η Πορτογαλία ξεχωρίζει ξανά χάρη στον τουρισμό και στη φορολογική της στρατηγική, αλλά και άλλες οικονομίες υπεραποδίδουν:
- Τσεχία και Κολομβία: σταθερή ανάπτυξη και ισχυρή αγορά εργασίας.
- Ισραήλ: θεαματική ανάκαμψη μετά το χάος του 2023, με το Χρηματιστήριο να εκτοξεύεται.
- Ιρλανδία: εμφανίζει «τυπικά» εκρηκτική ανάπτυξη, αν και τα στοιχεία παραμορφώνονται από τις πολυεθνικές – γι’ αυτό και χρησιμοποιείται ο δείκτης “modified total domestic demand”.
- Την ίδια στιγμή, Νότια Κορέα και Νορβηγία υποχωρούν, λόγω απώλειας θέσεων εργασίας και επιβράδυνσης του εμπορίου.
Οι εκπλήξεις του 2026
Παρά την εντύπωση πολλών, οι αμερικανικές μετοχές δεν ήταν οι πρωταγωνίστριες της χρονιάς. Οι αποδόσεις τους ήταν καλές, αλλά δεν ξεχώρισαν.
Η Γαλλία επίσης παρέμεινε στάσιμη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη LVMH.
Ο μεγάλος χαμένος: η Δανία, όπου η κατάρρευση της μετοχής της Novo Nordisk κατά 60% συμπαρέσυρε ολόκληρη την αγορά.
Οι μεγάλοι κερδισμένοι:
- Ισραήλ, με εκρηκτική άνοδο της Bank Leumi (+70%).
- Πορτογαλία, με άνοδο άνω του 20%.
Πηγή: Economist
