Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Ο ανταγωνισμός στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας μεταξύ Κίνας και Ηνωμένων Πολιτειών αναμένεται να ενταθεί τα επόμενα πέντε χρόνια, με οκτώ αναπτυσσόμενες χώρες – συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων στην Ένωση Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας (Asean) – να επωφελούνται από τη μετεγκατάσταση της παραγωγής από την Κίνα, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο κινεζικό περιοδικό Economist, προσδιορίζει τη Μαλαισία, το Βιετνάμ, το Μεξικό, την Τουρκία, την Ταϊλάνδη, την Ινδονησία, την Ινδία και τη Βραζιλία ως τις κορυφαίες υποψήφιες χώρες που ενδέχεται να επωφεληθούν από τη μετατόπιση της παγκόσμιας παραγωγής. Και οι οκτώ οικονομίες προσφέρουν χαμηλότερο κόστος εργασίας από την Κίνα και διατηρούν ισχυρούς εμπορικούς δεσμούς με τις δυτικές αγορές, ανέφεραν οι συγγραφείς.
Καθοδηγούμενες από τις αυξανόμενες κινεζικές εξερχόμενες επενδύσεις και τη διαρκή ζήτηση των ΗΠΑ για εξαγωγές, οι οκτώ οικονομίες θα μπορούσαν να αναδειχθούν ως κρίσιμοι κρίκοι στην αλλαγή των παγκόσμιων αλυσίδων εφοδιασμού, σύμφωνα με τη μελέτη.
Οι συγγραφείς τόνισαν δύο παράλληλες τάσεις πίσω από αυτή τη στροφή. Η ώθηση της Ουάσιγκτον για «friendshoring» και η στρατηγική «China+1» ώθησαν τις πολυεθνικές να διαφοροποιήσουν την παραγωγή για να μειώσουν την έκθεση σε δασμούς. Επιπλέον, οι κινεζικές εταιρείες εξερευνούσαν περιοχές χαμηλού κόστους, ιδίως μεταξύ των εταίρων της Πρωτοβουλίας Belt and Road και των αφρικανικών χωρών. Η μελέτη δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα καθώς ο δεύτερος εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου διέκοψε σοβαρά τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού, αύξησε το κόστος και προκάλεσε στρατηγικές ανακατατάξεις. Συν-συγγραφέας της μελέτης είναι ερευνητής από την Κινεζική Ακαδημία Κοινωνικών Επιστημών, ένα εξέχων κρατικό think tank.
Η εργασία συνδέει τη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ για την περίοδο 2023–2033 – που χαρακτηρίζει τη δεκαετία ως «αποφασιστική» για τον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Κίνας – με το 15ο Πενταετές Σχέδιο του Πεκίνου (2026–2030), που θεωρείται κρίσιμο για την επίτευξη των στόχων του εκμοντερνισμού του 2035.
Ενώ οι συγγραφείς προβλέπουν ότι η θέση και η επιρροή της Κίνας στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού θα συνεχίσουν να αυξάνονται, προειδοποιούν για μια επικείμενη «φάση ανταγωνισμού υψηλού ρίσκου» στην οποία οι ΗΠΑ θα θέσουν «εντατικοποιημένες και ποικίλες» προκλήσεις. Αυτό θα μπορούσε να επιταχύνει τον «ρυθμό της κινεζικής βιομηχανικής μετεγκατάστασης», πρόσθεσαν οι συγγραφείς. «Το Οικονομικό Πλαίσιο Ινδο-Ειρηνικού (IPEF), ιδιαίτερα το στοιχείο της εφοδιαστικής αλυσίδας, έχει ωριμάσει σε μεγάλο βαθμό και μπορεί να χρησιμεύσει ως πλατφόρμα πρώτης γραμμής για τον ανταγωνισμό των ΗΠΑ με την Κίνα», σημείωσαν οι συγγραφείς, αναφερόμενοι στο υπό την ηγεσία των ΗΠΑ Οικονομικό Πλαίσιο, που στοχεύει στην αντιμετώπιση της περιφερειακής επιρροής του Πεκίνου.
Καθορίζοντας το 2018 – το έτος που η Ουάσιγκτον επέβαλε δασμούς 25 % στις κινεζικές εισαγωγές – ως σημείο καμπής, η μελέτη συνέκρινε τη δυναμική πριν και μετά τον πρώτο εμπορικό πόλεμο μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων. Έκτοτε, σύμφωνα με την έρευνα, οι οκτώ αναφερόμενες οικονομίες έχουν δείξει αυξανόμενη ικανότητα να απορροφούν την κινεζική μεταποίηση, ενώ αυξάνουν σημαντικά τις εισαγωγές ενδιάμεσων αγαθών από την Κίνα και ενισχύουν τις εξαγωγές τελικών προϊόντων στις ΗΠΑ.
Οι κινεζικές άμεσες ξένες επενδύσεις σε αυτά τα κράτη έχουν επίσης παρουσιάσει κυμαινόμενη ανάπτυξη, διαπίστωσαν οι ερευνητές.
Ενώ το κόστος εργασίας στις οκτώ χώρες – ιδιαίτερα στο Βιετνάμ, την Ινδονησία και την Ινδία – παρέμεινε χαμηλότερο από ό,τι στην Κίνα, οι φορολογικές τους επιβαρύνσεις ήταν συγκρίσιμες, ανέφεραν οι συγγραφείς. Ωστόσο, η βιομηχανική και υλικοτεχνική υποδομή στα οκτώ κράτη εξακολουθούσε να υστερεί σε σχέση με την Κίνα, αν και το χάσμα μειώνεται καθώς βελτιώνονται οι βιομηχανικές βάσεις.
Γεωγραφικά, οι οκτώ χώρες έχουν στρατηγικά πλεονεκτήματα: το Μεξικό και η Βραζιλία βρίσκονται κοντά στην αγορά των ΗΠΑ, ενώ το Βιετνάμ, η Μαλαισία, η Ταϊλάνδη, η Ινδία και η Ινδονησία βρίσκονται κοντά στην Κίνα. Η Τουρκία, εν τω μεταξύ, χρησιμεύει ως πύλη που συνδέει τη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Ασία.
Επιπλέον, χώρες όπως η Ινδία, το Μεξικό, η Ινδονησία, το Βιετνάμ και η Τουρκία έχουν συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την ΕΕ ή τις ΗΠΑ, γεγονός που τις καθιστά ελκυστικούς προορισμούς για πολυεθνικές εταιρείες που επιδιώκουν να αποφύγουν τους δασμούς, κατέληξαν οι συγγραφείς.
