Σπυριδωνία Κρανιώτη
Ο Michael Seibel είναι αδιαμφισβήτητα ένας από τους πιο σημαντικούς σκηνοθέτες της γενιάς του, ο οποίος έχει αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα του στον χώρο του θεάτρου και της όπερας τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.
Ο διακεκριμένος καλλιτέχνης, ο οποίος μετά από πολυετή έρευνα έχει αναπτύξει μια προσέγγιση στην υποκριτική, σκηνοθετεί αυτή την περίοδο μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα θεατρική πρόταση που αναμένεται να αποτελέσει τη «talk of the town» παράσταση της χρονιάς.
Πρόκειται για την παράσταση «Μπέμπα» της Μάριον Άνθη, η οποία θα κάνει πρεμιέρα στο Θέατρο Χώρος στις 29 Οκτωβρίου.
Ο γεννημένος στη Γερμανία σκηνοθέτης, ο οποίος ζει εδώ και 30 χρόνια στην Ελλάδα μίλησε στη Ζούγκλα για την παράστασή του, εξηγεί γιατί κάνει θέατρο, τι σημαίνει ταλέντο για τον ίδιο και ποιο είναι το προσωπικό του όραμα για την τέχνη.
«Για μένα η τέχνη δεν είναι αυτοσκοπός είναι εργαλείο για να μπορέσω να πλησιάσω την κοινωνία και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κάνω θέατρο» αναφέρει ο Michael Seibel και προσθέτει: «Ο τρόπος που μιλάω εγώ είναι μέσα από τα έργα μου μέσα από τις παραστάσεις. Το θέατρο πάντα έχει μια κοινωνική υπόσταση. Δεν υπάρχει λόγος να ανεβαίνει οποιοδήποτε έργο χωρίς να εστιάζεις σε κάτι που αφορά στην κοινωνία στο παρόν».
Με φόντο την Ελλάδα της δεκαετίας του ’60, ο Michael Seibel αναδεικνύει το ζήτημα της κοινωνικής καταπίεσης και της κακοποίησης που υφίστανται όχι μόνο οι γυναίκες, αλλά και οι άνδρες, φωτίζοντας παράλληλα τον δρόμο προς τη λύτρωση.
Είστε σε μια περίοδο προβών αυτήν την περίοδο με το έργο Μπέμπα της Μάριον Άνθη. Μιλήστε μας γι αυτό;
Κάνουμε πρόβες συστηματικά εδώ και σχεδόν 7 εβδομάδες. Η παράσταση έχει ήδη αρχίσει να «στέκεται», αλλά έχουμε ακόμη κάποιες μέρες μπροστά μας μέχρι την πρεμιέρα.
Τι σας γοήτευσε στο συγκεκριμένο κείμενο ώστε να το επιλέξετε;
Με ενδιέφερε κυρίως η κοινωνική του διάσταση. Το έργο αφηγείται την ιστορία μιας νεαρής τραγουδίστριας από νησί, που στη δεκαετία του ’60 πέφτει θύμα κακοποίησης και εκμετάλλευσης στην Τρούμπα του Πειραιά. Δεν εστιάζουμε στην ίδια την κακοποίηση, αλλά στη διαδρομή που οδηγεί εκεί – στο πώς ένας άνθρωπος καταλήγει να γίνει θύμα άλλων.
Αυτό είναι η αφορμή για να μιλήσουμε για την κακοποίηση σε όλες τις μορφές της: σωματική, ψυχική, σεξουαλική, οικονομική, ακόμα και ηλικιακό ρατσισμό.
Το έργο είναι αρκετά επίκαιρο γιατί η κακοποίηση υπάρχει έντονα στην καθημερινότητά μας. Έχει να κάνει και με τις γυναικοκτονίες;
Ασχολείται γενικότερα με τη βία που βιώνει ολόκληρη η κοινωνία. Η βία έχει γίνει αφόρητη και μάς αφορά όλους. Συχνά φοβόμαστε να μιλήσουμε, γιατί δεν ξέρουμε ποια θα είναι η αντίδραση του άλλου. Όμως αυτό δεν είναι φυσιολογικό. Ο δικός μου τρόπος να μιλήσω πλέον είναι μέσα από τις παραστάσεις μου.
Θέλετε κάθε φορά με τα έργα που επιλέγετε, να μιλήσετε για θέματα που αφορούν την κοινωνία;
Είναι αυτονόητο. Η τέχνη, και ειδικά το θέατρο, έχει πάντοτε κοινωνική διάσταση. Δεν υπάρχει λόγος να ανεβαίνει κανένα έργο – ακόμη και κλασικό – χωρίς να συνδέεται με το σήμερα.
Μπορούν κείμενα όπως «Η Μπέμπα» της Μάριον Άνθη και γενικότερα το θέατρο να μας βοηθήσουν να αποκτήσουμε ενσυναίσθηση και να βελτιωθεί ο τρόπος που βλέπουμε τους άλλους; Το θέατρο μπορεί να παίξει αυτό τον ρόλο;
Πρώτα απ’ όλα μάς φέρνει αντιμέτωπους με τον ίδιο μας τον εαυτό. Εκεί βρίσκεται η μεγάλη έλλειψη σήμερα – έχουμε χάσει την επαφή με εμάς τους ίδιους. Αν δεν μπορώ να φερθώ καλά στον εαυτό μου, πώς θα δείξω κατανόηση ή συμπόνια ή και ενσυναίσθηση σε κάποιον άλλον;
Άρα είναι ζωτικής σημασίας
Ακριβώς
Πώς είναι η συνεργασία σας με τους ηθοποιούς της παράστασης;
Μπορώ να πω ότι η συνεργασία μου με τους ηθοποιούς και με όλους τους συντελεστές είναι εξαιρετική και εποικοδομητική. Δύο από τους ηθοποιούς έχουν μαθητεύσει κοντά μου και είναι χαρά να βλέπω τον «σπόρο» να αποδίδει καρπούς. Παράλληλα βοηθούν και τους υπόλοιπους να μπουν πιο γρήγορα στον τρόπο εργασίας μου.
Γιατί λέγεται Μπέμπα η ηρωίδα; Επειδή είναι μικρή σε ηλικία;
Λέγεται Μπέμπα επειδή αυτός που στην ουσία την εκμεταλλεύεται στο έργο της έδωσε αυτό το όνομα θεωρώντας το «πιασάρικο». Είναι μια καλλιτεχνική υπόσταση. Στην πραγματικότητα λέγεται Κατερίνα. Αυτός που την εκμεταλλεύεται της έδωσε το όνομα άρα και την ταυτότητα.
Αυτός είναι ο προαγωγός της;
Ναι. Είναι ο επιχειρηματίας που την εκμεταλλεύεται για να βγάλει χρήματα αλλά την εκμεταλλεύεται και ο ίδιος σεξουαλικά και θεωρεί ότι χωρίς αυτόν δεν είναι τίποτα.
Η κοπέλα αυτή θα επιβιώσει;
«Όχι μόνο επιβιώνει, αλλά ωριμάζει και απελευθερώνεται. Από την αθωότητα περνά στην εξάρτηση, ώσπου κάνει την προσωπική της επανάσταση και βρίσκει τη λύτρωση. Αυτή τη διαδρομή θέλω να φωτίσω.
Έχετε δημιουργήσει μια προσέγγιση υποκριτικής και έχετε κάνει και ένα διδακτορικό στη Γερμανία σε σχέση με τη προσέγγιση σας. Επίσης διδάσκετε σε δραματική σχολή. Ποια είναι η εμπειρία σας όταν διδάσκετε υποκριτική σε εκπαιδευόμενους ηθοποιούς άλλων χωρών;
Η εμπειρία είναι σχεδόν ίδια παντού. Οι μαθητές είναι σαν «σφουγγάρια», διψούν να μάθουν και να απορροφήσουν κάθε γνώση. Όταν αντιλαμβάνονται ότι κάτι έχει πραγματική αξία, ανοίγονται με όλες τους τις αισθήσεις. Ο λόγος που έκανα το διδακτορικό μου είναι ότι ήθελα να δώσω ακαδημαϊκή δομή και θεωρητική συνοχή σε ολόκληρη την προσέγγισή μου. Και το σχετικό βιβλίο μου αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο μάθησης καθώς και μπορεί να λειτουργήσει ως ένα πρακτικό μέσο για όποιον θέλει να εμβαθύνει διαβάζοντας.
Πείτε μας λίγα λόγια για την εκπαίδευση του ηθοποιού καθώς και τι θεωρείτε ταλέντο;
Κατά την γνώμη μου η εκπαίδευση πρέπει να ξεκινά από τη σωματική υπόσταση του ηθοποιού. Έτσι ταλέντο έχει όποιος διαθέτει αναπτυγμένη σωματική αντίληψη. Όλοι την έχουμε ως δυνατότητα, αλλά όχι απαραίτητα ως δεξιότητα. Πρέπει να την ενεργοποιήσουμε. Το ταλέντο είναι, ουσιαστικά, η μέγιστη επίγνωση του σώματος ως εργαλείου έκφρασης.
Το βιβλίο με την προσέγγιση σας κυκλοφορεί στα γερμανικά;
Ναι, και στο τέλος του χρόνου θα κυκλοφορήσει και στα αγγλικά.
Να ελπίζουμε μετά ότι θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά;
Όχι τουλάχιστον στο άμεσο μέλλον. Ωστόσο η ελληνική γλώσσα είναι μία από τις σημαντικότερες παγκοσμίως. Τα γερμανικά, η μητρική μου γλώσσα, έχουν επηρεαστεί βαθιά από τα αρχαία ελληνικά. Η ελληνική είναι μια βιωματική γλώσσα που περιγράφει ήδη αυτό για το οποίο μιλάμε. Έτσι, λέξεις όπως νοσταλγία, συγχώρεση, στενοχώρια είναι βιωματικές έννοιες και περιγράφουν εμπειρίες του ανθρώπου σε βάθος.
Τι θα λέγατε σε ένα νέο παιδί που έρχεται από την επαρχία στην Αθήνα για να ασχοληθεί με το θέατρο ή το τραγούδι;
Πρώτα απ’ όλα, να αποκτήσει καλή εκπαίδευση. Να ερευνήσει προσεκτικά σε ποια δραματική σχολή θα φοιτήσει και ποιοι είναι οι διδάσκοντες εκεί.
Και όταν αποφοιτήσει, να προσέξει ιδιαίτερα με ποιους συνεργάζεται.
Έχει την πολυτέλεια ένας νέος καλλιτέχνης να επιλέξει;
Φυσικά. Η επιλογή είναι πάντα δική μας. Κι εγώ χρειάστηκε να κάνω πολλά πράγματα ταυτόχρονα για να παραμείνω ανεξάρτητος και να μπορώ να επιλέγω. Δεν προέρχομαι από πλούσια οικογένεια, αλλά με έμαθαν να ξεχωρίζω πού αξίζει να πας και πού όχι, να εμπιστεύομαι τη βιωμένη μου αίσθηση για τα πράγματα.
Τι ονειρεύεστε για την καλλιτεχνική σας διαδρομή
Δεν θα έλεγα ότι ονειρεύομαι κάτι συγκεκριμένο. Ό,τι ήθελα να κάνω, βρήκα την ευκαιρία να το κάνω. Αυτό που με ενδιαφέρει τώρα πάνω από όλα είναι να βοηθήσω νέους ανθρώπους να αποκτήσουν τα κατάλληλα εργαλεία για τη διαδικασία υποκριτικής και να σταθούν έτσι στα πόδια τους.
Για μένα η τέχνη δεν είναι αυτοσκοπός είναι εργαλείο για να μπορέσω να πλησιάσω την κοινωνία και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο κάνω θέατρο.
Info
Πρεμιέρα: Τετάρτη 29 Οκτωβρίου 2025
Παραστάσεις: Κάθε Τετάρτη & Πέμπτη, έως και 29 Νοεμβρίου 2025, ώρα 21:00
Θέατρο Χώρος (Ορφέως & Πραβίου 6-8, Βοτανικός, 11855)
Παίζουν :
Μάριον Άνθη, Χρήστος Ματσιαρόκος, Νίκος Μπουκουβάλας, Νατάσα Σουρλαντζή, Παναγιώτης Τζαφέρης.
