Είμαι σίγουρη πως το έχεις ακούσει πολλές φορές πριν σου το πω εγώ: οι υγιείς σχέσεις απαιτούν πολλή δουλειά και προσπάθεια. Και αυτό είναι απολύτως αληθές – μια ουσιαστική και μακροχρόνια σχέση χρειάζεται φροντίδα, συνειδητή προσπάθεια και προσαρμοστικότητα. Η αγάπη από μόνη της δεν είναι αρκετή. Ο έρωτας στην αρχή και η αγάπη στη συνέχεια είναι δυνατά συναισθήματα, η κινητήρια δύναμή μας, το συγκολλητικό υλικό που μας ενώνει! Η σχέση (και ο γάμος φυσικά), όμως, είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο ανθρώπων, μια κοινή πορεία ζωής που απαιτεί δέσμευση. Όταν επιλέγουμε να είμαστε με κάποιον, ουσιαστικά συμφωνούμε να συνεργαστούμε, να δημιουργήσουμε ένα κοινό πλαίσιο ζωής, να πάρουμε αποφάσεις μαζί, να στηρίξουμε ο ένας τον άλλον, να διαχειριστούμε ευθύνες, και να αντιμετωπίσουμε μαζί τις χαρές και τις πίκρες της ζωής.
Το ξέρεις καλά, η έλξη και η σύνδεση που νιώθουμε αρχικά για κάποιον δεν απαιτούν ιδιαίτερη προσπάθεια! Υπάρχει κάτι φυσικό σε αυτό – κάποιους ανθρώπους απλά τους βρίσκουμε ελκυστικούς, μας αρέσει να περνάμε χρόνο μαζί τους, απολαμβάνουμε την παρουσία τους. Άλλες φορές, γνωρίζουμε κάποιον και αποφασίζουμε σχεδόν αυτόματα ότι δεν θέλουμε να τον ξαναδούμε! Η αρχική σπίθα, η επιθυμία να είμαστε κοντά σε κάποιον, συμβαίνει από μόνη της. Το δύσκολο κομμάτι δεν είναι να δημιουργηθεί η σύνδεση, αλλά να διατηρηθεί μέσα στο χρόνο.
Καθώς η σχέση προχωρά και οι ευθύνες της ζωής μεγαλώνουν, αυτή η αρχική σύνδεση αρχίζει να δοκιμάζεται. Στη φοιτητική ζωή, για παράδειγμα, οι υποχρεώσεις είναι λιγότερες και το άγχος της καθημερινότητας δεν βαραίνει ιδιαίτερα ένα ζευγάρι. Υπάρχει περισσότερος ελεύθερος χρόνος, η ζωή είναι πιο αυθόρμητη, οι ανησυχίες είναι μικρότερες (κυρίως περιστρέφονται γύρω από το «τι κανόνισες για απόψε;»). Όταν, όμως, δύο άνθρωποι αποφασίζουν να δημιουργήσουν μια κοινή ζωή, οι προκλήσεις πολλαπλασιάζονται: επαγγελματικές αποφάσεις, φροντίδα παιδιών, λογαριασμοί που πρέπει να πληρωθούν. Αυτές οι ευθύνες δεν ενισχύουν τη σχέση – αντίθετα, μπορούν να τη φθείρουν αν το ζευγάρι δεν λάβει τα απαραίτητα μέτρα για να προστατεύσει τη σύνδεσή του.
Πολλά ζευγάρια βρίσκονται κάποια στιγμή στη δύσκολη θέση να αισθάνονται απομακρυσμένα, σχεδόν σαν συγκάτοικοι. Έχω ακούσει πολλές φορές ανθρώπους να λένε: «Έχουμε να βγούμε ραντεβού από τότε που γεννήθηκε το πρώτο μας παιδί» – και το παιδί τους να είναι ήδη 15 ετών! Σε άλλες περιπτώσεις, τα ζευγάρια σταματούν να κοιμούνται μαζί, επειδή το παιδί τους κοιμάται μόνιμα με τον έναν από τους δύο και ο άλλος γονέας έχει μεταφερθεί στον καναπέ ή στον ξενώνα για χρόνια. Αυτές οι καταστάσεις δεν προκύπτουν από τη μια στιγμή στην άλλη, αλλά σιγά-σιγά, όταν δεν υπάρχουν συνειδητές προσπάθειες για τη διατήρηση του δεσμού.
Είναι απολύτως απαραίτητο να διαμορφώνουμε συνειδητά συνήθειες και ρουτίνες που στηρίζουν τη σχέση, κόντρα στις εξωτερικές απαιτήσεις της ζωής που μπορούν να μας απομακρύνουν. Οι καθημερινές υποχρεώσεις δεν πρέπει να αποτελούν δικαιολογία που σκοτώνουν το ρομαντισμό στον γάμο. Ακόμα κι αν υπάρχουν παιδιά, το ζευγάρι πρέπει να προγραμματίζει ραντεβού και δραστηριότητες που να τους επιτρέπουν να διατηρούν τη συναισθηματική (και σωματική) τους εγγύτητα. Δεν αρκεί να μιλάμε για πρακτικά θέματα – οι σύντροφοι πρέπει να θυμούνται πως είναι και εραστές, να εκφράζουν τις ανάγκες, τις σκέψεις και τις επιθυμίες τους. Η σωματική επαφή δεν είναι πολυτέλεια, αλλά απαραίτητο στοιχείο μιας υγιούς σχέσης. Αγκαλιές, φιλιά, χάδια και η ερωτική επαφή βοηθούν στη διατήρηση της οικειότητας.
Ο σεβασμός και η εκτίμηση είναι εξίσου σημαντικά. Συχνά, όταν περνά ο καιρός, αρχίζουμε να θεωρούμε τον άλλον δεδομένο. Είναι σημαντικό να συνεχίζουμε να δείχνουμε εκτίμηση, να αναγνωρίζουμε τις προσπάθειες του άλλου και να μην ξεχνάμε να λέμε «ευχαριστώ». Η διατήρηση κοινών ενδιαφερόντων παίζει επίσης ρόλο. Το να μοιράζεται το ζευγάρι δραστηριότητες που απολαμβάνει, όπως ταξίδια, χόμπι, ή απλά μια αγαπημένη σειρά, ενισχύει το δέσιμό τους.
Οι σχέσεις δεν χαλάνε επειδή οι άνθρωποι σταματούν να αγαπιούνται, αλλά επειδή σταματούν να επενδύουν στη σύνδεσή τους. Το να διατηρήσεις έναν δυνατό δεσμό απαιτεί προσπάθεια – αλλά η ανταμοιβή είναι μια ουσιαστική, γεμάτη αγάπη και υποστήριξη σχέση που αντέχει στο χρόνο.
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF & The Solution Focused Universe)
