Μήπως μετράς την αξία σου μόνο με βάση το αν πέτυχες ή όχι έναν στόχο; Δεν είσαι ο μόνος. Ζούμε σε μια κοινωνία που εξιδανικεύει το αποτέλεσμα, τη νίκη, τον τερματισμό. Το «τα κατάφερες ή όχι;» φαίνεται να είναι το μόνο που μετράει. «Το αποτέλεσμα μετράει» – έτσι δεν λέμε; Δεν λέω – το να έχεις στόχους και να παλεύεις γι’ αυτούς είναι σημαντικό.Όμως, μερικές φορές – ή μάλλον σχεδόν πάντα – η διαδρομή είναι εξίσου σημαντική με το αποτέλεσμα. Για την ακρίβεια, πολλές φορές είναι και πιο πολύτιμη.
Στη συμβουλευτική μέθοδο SFBT (SolutionFocusedBriefTherapy), την οποία εφαρμόζω στην πρακτική μου, βοηθάμε τον άνθρωπο να μετατοπίσει την προσοχή του από το πρόβλημα σε μια επιθυμητή πραγματικότητα – σε κάτι που θέλει να επιτύχει. Ξεκινάμε ρωτώντας: «Αν ξυπνούσες αύριο και όλα είχαν αλλάξει, πώς θα το καταλάβαινες;» Αυτή η ερώτηση ανοίγει τον δρόμο για να οραματιστεί ο άνθρωπος μια ζωή πέρα από το πρόβλημα – μια ζωή με κατεύθυνση, νόημα και προσωπική επιθυμία.
Και τι γίνεται όταν κάποιος βάζει έναν στόχο που φαίνεται ανέφικτος; Τι γίνεται αν αυτό που θέλει φαίνεται αδύνατο; Αν, για παράδειγμα, ένας 60χρονος πελάτης μου μου πει ότι θέλει να παίξει επαγγελματικό τένις; Πώς ανταποκρίνομαι; Μήπως πρέπει να του πω ότι είναι αργά και δεν γίνεται;
Όχι. Του μιλάω σαν να είναι δυνατό, εφικτό, όχι από αφέλεια, αλλά από σεβασμό στη δύναμη της πρόθεσης. Και ο λόγος είναι ότι κανείς δεν μπορεί να ξέρει με σιγουριά τι είναι εφικτό και τι όχι. Κανείς. Κι έτσι οφείλουμε να αντιμετωπίζουμε κάθε στόχο σαν πιθανό. Αν ο ίδιος ο άνθρωπος κρατά τη σπίθα ζωντανή, ποια είμαι εγώ να τη σβήσω;
Επιπλέον – και εδώ είναι το σημαντικότερο – ακόμη κι αν ο στόχος δεν επιτευχθεί ποτέ πλήρως, η ίδια η διαδικασία προς τον στόχο έχει τεράστια αξία.
Ο άνθρωπος που κυνηγά το όνειρο του Wimbledon στα 60 του, θα αρχίσει να προπονείται, να τρέφεται καλύτερα, να κοιμάται περισσότερο, να έχει λόγο να σηκώνεται το πρωί. Κι ας μην φτάσει ποτέ στα γήπεδα του Wimbledon. Η ζωή του βελτιώνεται, όχι γιατί έγινε πρωταθλητής, αλλά γιατί φέρθηκε στον εαυτό του σαν να ήταν. Και αυτό είναι τεράστια νίκη.
Ένα μεγάλο λάθος που κάνουμε είναι ότι όταν εστιάζουμε μόνο στο τελικό αποτέλεσμα, χάνουμε την πρόοδο. Χάνουμε τις μικρές νίκες της διαδρομής, τα σημάδια ότι προχωράμε, ότι δυναμώνουμε, ότι η ζωή μας γίνεται πιο συνεπής και ευθυγραμμισμένη με τις αξίες και τις επιθυμίες μας. Αντίθετα, όταν στρέφουμε την προσοχή μας στις καθημερινές μας πράξεις, τότε το αποτέλεσμα γίνεται φυσική συνέπεια. Μας «συναντά» στην πορεία, χωρίς να είναι η μόνη μας έγνοια.
Για παράδειγμα, αν θέλω να γράψω ένα βιβλίο, δεν χρειάζεται να αγχώνομαι κάθε μέρα για το αν θα γίνει bestseller. Αντί γι’ αυτό, μπορώ να επικεντρωθώ στο να γράφω κάθε πρωί για 30 λεπτά. Αυτή η τακτική, καθημερινή δράση με φέρνει πιο κοντά στο όνειρό μου, χωρίς να με καταπνίγει το βάρος του τελικού στόχου. Κι αυτό, γιατί η συνήθεια είναι που χτίζει την πραγματικότητα.
Κι έτσι, η ερώτηση δεν είναι μόνο «πέτυχες τον στόχο σου;» αλλά και «ποιος έγινες στην πορεία;» Έχτισες πειθαρχία; Έμαθες να αγαπάς τον εαυτό σου περισσότερο; Έγινες πιο γενναίος, πιο τρυφερός, πιο ζωντανός; Αυτά δεν τα μετρά κανείς εύκολα – αλλά εγώ σου λέω ότι αυτά είναι που μετρούν.
Η επιτυχία, λοιπόν, δεν είναι μια σημαία στην κορυφή. Είναι ο τρόπος που περπατάς την ανηφόρα. Είναι οι στιγμές που έμεινες πιστός στον εαυτό σου, ακόμα κι όταν δεν φαινόταν ότι προχωράς. Και είναι το θάρρος να ξυπνάς κάθε μέρα και να κάνεις κάτι που σε πηγαίνει ένα βήμα πιο κοντά στην εκδοχή του εαυτού που αγαπάς.
Τι θα μπορούσες να κάνεις σήμερα – κάτι μικρό, αλλά ουσιαστικό – που θα σε φέρει πιο κοντά σε αυτό που πραγματικά θέλεις; Ξεκίνα από εκεί. Όχι γιατί πρέπει, αλλά γιατί αυτός είναι ο τρόπος που αλλάζουν οι ζωές.
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (UniversityofSurrey, UK)
MSc Psychology (c.) (Brunel University of London)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF)
