Η Ελλάδα βρίσκεται αντιμέτωπη με ένα από τα πιο σοβαρά ζητήματα των τελευταίων δεκαετιών: τη δραματική μείωση του πληθυσμού της. Από το 2011 η χώρα χάνει σταθερά κατοίκους, ενώ από το 2008 ο αριθμός των γεννήσεων έχει υποχωρήσει κατά σχεδόν 30%. Σύμφωνα με την Eurostat, οι γεννήσεις βρίσκονται κάτω από τις 85.000 ετησίως, όταν πριν από δεκαπέντε χρόνια ξεπερνούσαν τις 118.000. Τα επίσημα στοιχεία δείχνουν διαρκή μείωση του πληθυσμού για δέκα συνεχόμενα χρόνια.
Η χώρα μας, αν συνεχιστεί αυτή η τάση, θα σημειώσει τη μεγαλύτερη ποσοστιαία πληθυσμιακή συρρίκνωση στην Ευρωζώνη μέσα στον επόμενο αιώνα. Πίσω από τους αριθμούς κρύβεται μια δύσκολη πραγματικότητα: ολόκληρες κοινότητες αδειάζουν, σχολεία κλείνουν και ακριτικά νησιά αγωνίζονται να κρατήσουν τα νέα ζευγάρια στον τόπο τους.
Μια συνεργασία με κοινωνικό αποτύπωμα
Απέναντι σε αυτή τη δημογραφική πρόκληση, η Eurolife FFH και η HOPEgenesis συνένωσαν δυνάμεις το 2019 σε μια πρωτοβουλία, που έχει στόχο να αναστρέψει το κλίμα της υπογεννητικότητας και να στηρίξει έμπρακτα τις οικογένειες των ακριτικών περιοχών.
Το κοινό τους πρόγραμμα προσφέρει δωρεάν ιατρική φροντίδα, ψυχολογική υποστήριξη, μεταφορές σε νοσοκομεία και κάλυψη όλων των αναγκών από την κύηση έως τον τοκετό. Πρόκειται για μια ολιστική παρέμβαση που δίνει στις γυναίκες των ακριτικών περιοχών την ασφάλεια και τη σιγουριά να προχωρήσουν στη δημιουργία οικογένειας.
Τα αποτελέσματα μιλούν από μόνα τους, καθώς 246 παιδιά έχουν ήδη γεννηθεί, 28 ακόμη αναμένονται και 270 οικογένειες έχουν ωφεληθεί από το πρόγραμμα.
Πέρα από τη φροντίδα των μητέρων, η Eurolife FFH έχει αναλάβει τη δημιουργία παιδικών σταθμών στις 12 απομακρυσμένες περιοχές που έχει «υιοθετήσει» . Δηλαδή: Πάτμο, Καστελόριζο, Άνω Κουφονήσι, Ανάφη, Νίσυρο, Τήλο, Σίκινο, Λειψούς, Οινούσσες, Χάλκη, Άγραφα και Κάσο. Κάθε παιδικός σταθμός είναι ο πρώτος στην περιοχή του, εγκαινιάζοντας δομές, που λειτουργούν ως σημείο αναφοράς για την τοπική κοινωνία και πηγή αισιοδοξίας για το μέλλον.
Η Κάσος, το νησί – σύμβολο της ελπίδας
Την Κυριακή 5 Οκτωβρίου, η ηρωική Νήσος Κάσος γιόρτασε τα εγκαίνια του πρώτου Δημοτικού Παιδικού Σταθμού της, του έκτου κατά σειρά που παραδίδεται στο πλαίσιο του προγράμματος.
Για πρώτη φορά, το νοτιότερο νησί των Δωδεκανήσων απέκτησε μια σύγχρονη δομή προσχολικής εκπαίδευσης, δίνοντας στα παιδιά χώρο για μάθηση, παιχνίδι και κοινωνικοποίηση, και στις οικογένειες ένα ισχυρό κίνητρο να παραμείνουν στον τόπο τους.
Η εκδήλωση των εγκαινίων έγινε παρουσία της Υπουργού Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Δόμνας Μιχαηλίδου, του Δημάρχου Κάσου Μιχάλη Ερωτόκριτου, εκπροσώπων της Eurolife FFH και της HOPEgenesis και κατοίκων του νησιού.
Η Υπουργός επισήμανε ότι «η Ελλάδα της κοινωνικής συνοχής είναι αυτή που δεν αφήνει καμία γωνιά της πίσω», υπογραμμίζοντας τη σημασία τέτοιων συνεργειών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Ο Δήμαρχος ευχαρίστησε τους φορείς για την πρωτοβουλία, λέγοντας πως «ο παιδικός σταθμός είναι μια ανάσα ζωής για την Κάσο, ένα έργο που δίνει ξανά προοπτική στις νέες οικογένειες του νησιού».
Ο Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Eurolife FFH, Αλέξανδρος Σαρρηγεωργίου, δήλωσε ότι «η δημιουργία του παιδικού σταθμού είναι μια πράξη ουσίας, γιατί κάθε παιδί αξίζει να μεγαλώνει με τις ίδιες ευκαιρίες, όσο μακρινό κι αν είναι το σημείο που γεννιέται».
Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος και Ιδρυτής της HOPEgenesis, Στέφανος Χανδακάς, σημείωσε ότι «η Κάσος αποκτά έναν χώρο δημιουργίας και αγάπης, ένα παράδειγμα του πώς το όραμα για τη στήριξη της οικογένειας γίνεται πράξη».
Από τα αρνητικά στατιστικά μέχρι τη θετική πράξη
Το παράδειγμα της Κάσου δείχνει ότι η μάχη κατά της υπογεννητικότητας μπορεί να κερδηθεί με σχέδιο, συνεργασία και συνέπεια. Όταν η τοπική κοινωνία αποκτά πρόσβαση σε βασικές υποδομές, τότε η απόφαση να δημιουργήσει οικογένεια παύει να είναι ρίσκο και γίνεται επιλογή και στάση ζωής.
Η αναστροφή της δημογραφικής κρίσης δεν είναι απλώς ζήτημα πολιτικής, είναι στρατηγικός στόχος για την εθνική επιβίωση. Και κάθε φορά που σε ένα ακριτικό νησί ακούγεται το γέλιο ενός παιδιού, η Ελλάδα κάνει ένα βήμα πιο κοντά στο να ξαναβρεί τη ζωντάνια της.
Γιατί η ελπίδα δεν γεννιέται στα δύσκολα συμπεράσματα των στατιστικών. Γεννιέται εκεί όπου οι άνθρωποι επιλέγουν να μείνουν, να δημιουργήσουν και να ονειρευτούν.
