Η Ελλάδα βρίσκεται στις πέντε πρώτες θέσεις των χωρών-μελών του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) με την υψηλότερη έμμεση φορολογία.
Οι εισπράξεις είναι αυξημένες από το ΦΠΑ και οι υψηλοί Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης (ΕΦΚ) πλήττουν τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα.
Βάσει της νέας έκθεσης του ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση στις χώρες-μέλη του, στην Ελλάδα τουλάχιστον τα μισά φορολογικά έσοδα προέρχονται από τη φορολογία στην κατανάλωση.
Επιπλέον, οι ασφαλιστικές εισφορές κινούνται σε υψηλό επίπεδο σε σύγκριση με την υπόλοιπες χώρες- μέλη, επιβαρύνοντας σημαντικά το κόστος εργασίας.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα βρίσκεται μεταξύ των οκτώ χωρών όπου έρευνα του ΟΟΣΑ καταγράφει ότι οι εισφορές των εργαζομένων αποφέρουν περισσότερα έσοδα στο κράτος από τις εισφορές των εργοδοτών.
Τα στοιχεία της νέας έκθεσης του ΟΟΣΑ για τη φορολόγηση στις χώρες- μέλη είναι ξεκάθαρα:
- Το 2024 τα φορολογικά έσοδα της Ελλάδας ανήλθαν στο 39,8% του ΑΕΠ, υψηλότερα από το 38,9% του 2023 και αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, που διαμορφώθηκε στο 34,1%, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να κατατάσσεται στη 10η θέση ως προς το ύψος της φορολογικής επιβάρυνσης.
- Η χώρα μας έχει πολύ υψηλή εξάρτηση από το ΦΠΑ και τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης, καθώς αντλεί περίπου το 40,7% των συνολικών φορολογικών της εσόδων από αυτές τις δύο πηγές (22,5% από ΦΠΑ και 18,2% από Ε.Φ.Κ.). Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ για φόρους κατανάλωσης είναι 31,3%. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την 5η θέση μεταξύ των χωρών με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από την έμμεση φορολογία.
- Οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης στη χώρα μας είναι από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, καθώς αντιστοιχούν στο 28,8% των φορολογικών εσόδων. Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 25,5%. Συνεπώς η Ελλάδα έχει: βαρύτερο κόστος εργασίας και μεγαλύτερη πίεση σε εργοδότες και εργαζόμενους.
- Ο φόρος εισοδήματος είναι χαμηλότερος από τον μέσο όρο των χωρών- μελών του ΟΟΣΑ, καθώς αντιστοιχεί στο 15,5% των συνολικών φορολογικών εσόδων, γεγονός που δείχνει ότι η Ελλάδα δεν στηρίζεται τόσο στον άμεσο φόρο εισοδήματος όσο άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Ο μέσος όρος του ΟΟΣΑ είναι 23,7%. Ενδεικτικά στη Δανία είναι 57,2 % ενώ στη Σουηδία 26,9%.
- Η Ελλάδα κατατάσσεται μεταξύ των χωρών των οποίων τα φορολογικά έσοδα κινούνται άνω του 38% του ΑΕΠ. Βρίσκεται μάλιστα πάνω από χώρες όπως η Γερμανία (38%), η Ισπανία (36,7%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (34,4%).
- Ο διεθνής Οργανισμός επισημαίνει ότι τα έσοδα από το φόρο εισοδήματος στην Ελλάδα προέρχονται κυρίως από μισθωτούς και συνταξιούχους ενώ τα έσοδα από ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους είναι αναλογικά χαμηλότερα σε σχέση με άλλες χώρες.
- Η χώρα μας έχει από τις μεγαλύτερες αυξήσεις φόρων διαχρονικά στον ΟΟΣΑ. Από το 2010 έως το 2024, η Ελλάδα παρουσίασε αύξηση 7,4 ποσοστιαίων μονάδων στον λόγο φόρων προς ΑΕΠ. Πρόκειται για την 3η μεγαλύτερη αύξηση σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ, μετά τη Σλοβακία (+7,7 μ.μ.) και την Ιαπωνία (+7,5 μ.μ.). Τα στοιχεία συνδέονται με φορολογική επιβάρυνση των πολιτών κατά την περίοδο των μνημονίων.
Η διαφορές μεταξύ Βορρά και Νότου
Σε διεθνές επίπεδο υπάρχει έντονη διαφοροποίηση στις χώρες του Βορρά καοι σε εκείνες του Νότου.Οι σκανδιναβικές χώρες εμφανίζουν τα υψηλότερα ποσοστά φόρων ως προς το ΑΕΠ και ταυτόχρονα προσφέρουν υψηλής ποιότητας δημόσιες υπηρεσίες και ισχυρό κοινωνικό κράτος. Από την άλλη πλευρά, χώρες όπως το Μεξικό, η Χιλή και η Τουρκία διατηρούν πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές, όμως μικρές είναι και παροχές τους προς τους πολίτες.
