Στις 28 Φεβρουαρίου 2023, η Ελλάδα βυθίστηκε σε πένθος λόγω ενός εκ των τραγικότερων σιδηροδρομικών δυστυχημάτων στην ιστορία της. Στην περιοχή των Τεμπών, κοντά στον οικισμό Ευαγγελισμός Λάρισας, μια επιβατική αμαξοστοιχία συγκρούστηκε μετωπικά με εμπορική αμαξοστοιχία, με αποτέλεσμα τον θάνατο 57 ανθρώπων και τον τραυματισμό τουλάχιστον 85. Δύο χρόνια έχουν περάσει και παρά τις αρχικές δεσμεύσεις για άμεση απόδοση ευθυνών και εκσυγχρονισμό των σιδηροδρομικών υποδομών, η πρόοδος στις έρευνες φαίνεται να παραμένει σε στασιμότητα, ενώ ερωτήματα σχετικά με την αυθεντικότητα και την προέλευση οπτικοακουστικού υλικού παραμένουν αναπάντητα.
Παράλληλα, στο διαδίκτυο και στα μέσα ενημέρωσης διακινείται οπτικοακουστικό υλικό που φέρεται να προέρχεται από κάμερες ασφαλείας την ημέρα του δυστυχήματος. Ωστόσο, η προέλευση και η αυθεντικότητα αυτού του υλικού δεν έχουν επιβεβαιωθεί επίσημα, προκαλώντας αμφιβολίες και ερωτήματα. Ειδικοί στον τομέα της ψηφιακής εγκληματολογίας εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά με την εγκυρότητα ορισμένων από τα βίντεο που έχουν κυκλοφορήσει, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ενδελεχή ανάλυση και τεχνικό έλεγχο.
Το τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη αποτελεί ένα διαρκές τραύμα για την ελληνική κοινωνία. Παρά την πάροδο του χρόνου, η ανάγκη για διαφάνεια, απόδοση ευθυνών και ουσιαστική αλλαγή παραμένει επιτακτική. Η συνέχιση των ερευνών με γοργούς ρυθμούς και η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στη δικαιοσύνη και στους θεσμούς αποτελούν κρίσιμα ζητούμενα για την επόμενη μέρα.
Στη σύγχρονη εποχή, όπου οι πληροφορίες διακινούνται ταχύτατα και πολλές φορές ανεξέλεγκτα, η ανάγκη για ορθή ενημέρωση γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Ωστόσο, η αναζήτηση της αλήθειας δεν είναι μόνο ευθύνη των επιστημόνων και των δημοσιογράφων, αλλά και των ίδιων των πολιτών που καλούνται να διακρίνουν την αλήθεια από το ψεύδος.
Η αλήθεια δεν είναι απλώς ένα αφηρημένο φιλοσοφικό ιδεώδες, αλλά ένα πρακτικό εργαλείο που επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητά μας. Η ορθή πληροφόρηση μπορεί να καθοδηγήσει πολιτικές αποφάσεις, να διαμορφώσει κοινωνικές στάσεις και να ενισχύσει τη δημοκρατία. Όταν η αλήθεια αλλοιώνεται, οι συνέπειες είναι δραματικές: παραπληροφόρηση, κοινωνική πόλωση, απώλεια εμπιστοσύνης στους θεσμούς και διάβρωση της κοινωνικής συνοχής.Η πληροφορία είναι προσβάσιμη σε όλους με αποτέλεσμα, η ευθύνη του πολίτη για την αναζήτηση της αλήθειας είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Ο ενεργός πολίτης δεν αρκείται στην πρώτη είδηση που διαβάζει, αλλά ελέγχει τις πηγές του, αναζητά εναλλακτικές οπτικές και αποφεύγει να υιοθετεί άκριτα τις απόψεις που επιβεβαιώνουν τις προκαταλήψεις του. Η κριτική σκέψη, η αμφισβήτηση και η αναλυτική προσέγγιση αποτελούν τα κύρια εργαλεία του πολίτη για την αποφυγή της παραπλάνησης.
Οι επιστήμονες και οι ειδικοί φέρουν έναν διπλό ρόλο: από τη μία, να ανακαλύπτουν και να διαμορφώνουν νέες αλήθειες μέσω της έρευνας και της τεκμηρίωσης, και από την άλλη, να επικοινωνούν αυτές τις αλήθειες με τρόπο σαφή, αντικειμενικό και κατανοητό στο ευρύ κοινό. Η επιστήμη, απαλλαγμένη από πολιτικές ή οικονομικές πιέσεις, μπορεί να αποτελέσει έναν αξιόπιστο φάρο πληροφόρησης, υπό την προϋπόθεση ότι ο επιστήμονας παραμένει πιστός στις αρχές της ηθικής και της διαφάνειας.
Η εποχή της «μετα-αλήθειας» φέρνει στο προσκήνιο προκλήσεις που αφορούν την παραπληροφόρηση, τις ψευδείς ειδήσεις και τη χειραγώγηση της κοινής γνώμης μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η διασπορά ψευδών πληροφοριών δεν είναι πάντα προϊόν κακής πρόθεσης, αλλά πολλές φορές αποτέλεσμα επιπολαιότητας ή έλλειψης ελέγχου των πηγών.
Η αναζήτηση της αλήθειας είναι μια συνεχής και δύσκολη διαδικασία που απαιτεί υπευθυνότητα, ήθος και αφοσίωση τόσο από τους πολίτες όσο και από τους επιστήμονες. Σε έναν κόσμο γεμάτο θόρυβο και σύγχυση, η αλήθεια είναι ο μίτος που μπορεί να μας οδηγήσει σε μια πιο δίκαιη, συνεκτική και υγιή κοινωνία. Η δέσμευσή μας προς την αλήθεια δεν είναι μόνο μια πνευματική άσκηση, αλλά μια ηθική υποχρέωση απέναντι στον εαυτό μας και στους συνανθρώπους μας. Οι ψευδείς ειδήσεις έχουν ταχύτητα, η αλήθεια έχει αέναη διάρκεια.
Ορμώμενος από την ευθύνη που με διέπει ως πολίτη και επιστήμονα συνέταξα την ακόλουθη τεχνική έκθεση 22 σελίδων που θα αναγνώσετε στον υπερσύνδεσμο στο τέλος του παρόντος άρθρου αναφορικά με την αυθεντικότητα του πολυμεσικού αρχείου βίντεο από την κάμερα 03. Περιλαμβάνει τις λεπτομερείς περιγραφές των τεχνικών διαδικασιών που εφαρμοστήκαν σε επιστημονικό επίπεδο για την εκπόνηση του πορίσματος:
• Ανάλυση Μεταδεδομένων (Metadata Analysis)
• Ανάλυση Συμπίεσης και Κωδικοποίησης (Compression & Encoding Analysis)
• Ανάλυση Καρέ-Καρέ (Frame-by-Frame Analysis)
• Ανάλυση Ήχου (Audio Analysis)
• Ανάλυση Επιπέδου Σφάλματος (ELA – Error Level Analysis)
• Ανάλυση Φωτισμού και Σκιών (Shadow & Light Analysis)
• Ανάλυση Κίνησης (Optical Flow Analysis)
• Ανίχνευση Deepfake και Εικονικών Ψηφιακών Οντοτήτων
• Αναλυση της Χρήσης Τεχνητής Νοημοσύνης
• Αναζήτηση Αντίστροφης Εικόνας & Πηγής
• Ανάλυση Ήχου
• Ψηφιακές Υπογραφές και Κρυπτογράφηση Οπτικοακουστικού Υλικού
Αναφέρει τα ευρήματα από τις εφαρμογές των τεχνικών διαδικασιών και τις παρατηρήσεις μείζονος σημασίας σχετικά με το περιεχόμενο του οπτικοακουστικού υλικού. Η τεχνική έκθεση ολοκληρώνεται με τα τελικά συμπεράσματα που εκπονήθηκαν από την ενδελεχή έρευνα υπό την σκεπή των θεμελιωδών αρχών της ακεραιότητας, της επιστημονικής τεκμηρίωσης και της διαφάνειας, ακολουθώντας τα δεοντολογικά πρότυπα της επαγγελματικής ηθικής και τις κατευθυντήριες γραμμές του κλάδου της επιστήμης της πληροφορικής και των δεδομένων.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΗ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΔΩ
