Ο κυτταρομεγαλοϊός (CMV) είναι ιός που μπορεί να μεταδοθεί με την ανθρώπινη επαφή (σάλιο, σταγονίδια αέρα και πιθανώς με την τουαλέτα). Ο ενήλικας που θα «κολλήσει» τον CMV μπορεί να μην αισθανθεί καθόλου άρρωστος, αν και ορισμένες φορές η μόλυνση μοιάζει με γρίπη ή λοιμώδη μονοπυρήνωση (πυρετός, πρησμένοι αδένες, εξάνθημα κ.α.).
Αν και η πλειοψηφία των ανθρώπων έχουν «περάσει» τον ιό μέχρι την ηλικία των 40 ετών (αυτό φαίνεται σε εξέταση αίματος), ορισμένοι δεν έχουν εκτεθεί και γι αυτό κινδυνεύουν να τον «κολλήσουν». Ένα επιπλέον θέμα είναι ότι ακόμα κι αν κανείς έχει περάσει τον CMV μια φορά, δε σημαίνει ότι τον αποβάλλει και δεν ξανα-αρρωσταίνει από αυτόν (όπως συμβαίνει για παράδειγμα στην ερυθρά). Ουσιαστικά, ο ιός παραμένει στο σώμα και μπορεί να «ξυπνήσει» σε περιόδους μειωμένης άμυνας του οργανισμού. Το καλό με το συγκεκριμένο ιό είναι ότι σπάνια κανείς αρρωσταίνει βαριά και η ανάρρωση συμβαίνει συνήθως από μόνη της.
Στην εγκυμοσύνη, ο CMV μπορεί να έχει σοβαρές ανεπιθύμητες επιπτώσεις για το έμβρυο (ενώ η μητέρα γενικά δεν αρρωσταίνει σοβαρά). Τέτοιες είναι: η αυξημένη πιθανότητα αποβολής, αναιμίας του εμβρύου, διανοητικής καθυστέρησης, κώφωσης ή και τύφλωσης. Η πιθανότητα να αρρωστήσει το έμβρυο εξαρτάται από το αν η μόλυνση της μητέρας είναι πρόσφατη ή αν πρόκειται για αφύπνιση του ιού που βρίσκεται στη μητέρα για πολλά χρόνια. Στην πρώτη περίπτωση, περίπου 40% των εμβρύων θα «κολλήσουν» τον CMV, αν και πολύ λιγότερα θα αρρωστήσουν βαριά. Στη δεύτερη περίπτωση, πολύ λίγα έμβρυα θα αρρωστήσουν και, τις περισσότερες φορές, όχι βαριά.
Στην Ελλάδα, οι περισσότεροι γιατροί ελέγχουν αν η έγκυος έχει εκτεθεί στον CMV κάνοντας αιμοληψία στην αρχή της εγκυμοσύνης. Παρόλα αυτά, η πρακτική αυτή δεν είναι αποδεκτή από όλους, αφού σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες οι επιστημονικές οδηγίες συστήνουν ενάντια στον έλεγχο ρουτίνας για CMV στην εγκυμοσύνη.
Στην περίπτωση που η μέλλουσα μητέρα διαγνωστεί με CMV, τότε το έμβρυο μπορεί να ελεγχθεί κάνοντας αναλυτικό υπερηχογράφημα και αμνιοκέντηση. Δυστυχώς, ακόμη κι αν το υπερηχογράφημα είναι φυσιολογικό, δεν αποκλείεται η μόλυνση του εμβρύου. Αντίθετα, ακόμα κι αν η αμνιοκέντηση επιβεβαιώσει ότι το έμβρυο έχει τον ιό, δε σημαίνει ότι αυτό θα αρρωστήσει βαριά.
Αν και υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία για το CMV, αυτή δεν εξαλείφει την πιθανότητα μόλυνσης του εμβρύου. Συνεπώς, έχει μεγάλη σημασία η πρόληψη, η οποία συνίσταται στα εξής:
- Αποφύγετε την επαφή με άτομα (ενηλίκους και παιδιά) που είναι άρρωστα με συμπτώματα γρίππης ή λοιμώδης μονοπυρήνωσης.
- Διατηρείστε τους κανόνες υγιεινής και καθαριότητας εντός και εκτός σπιτιού π.χ. καλό και συχνό πλύσιμο χεριών.
- Αποφύγετε να μοιράζεστε το φαγητό, τα μαχαιροπήρουνα και τα ποτήρια με άλλους.
- Αν έχετε συμπτώματα που παραπέμπουν σε CMV, επικοινωνήστε άμεσα με τον ιατρό σας.
Το κείμενο επιμελήθηκε και υπογράφει ο Δρ. ΘΑΝΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ MD(London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Χειρ. Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
