Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Cornell που ανέλυσαν εκατομμύρια άρθρα, σχετικά με την πανδημία, διαπίστωσαν ότι ο Πρόεδρος Trump ήταν ο μεγαλύτερος ηγέτης της «infodemic».
Από την πλημμύρα παραπληροφόρησης, θεωριών συνωμοσίας και διασποράς ψευδών ειδήσεων στο Διαδίκτυο, σχετικά με τον κορωνοϊό, ξεχωρίζει ένας κοινός παρονομαστής: Πρόεδρος Trump. Αυτό είναι το συμπέρασμα των ερευνητών στο Πανεπιστήμιο Cornell, που ανέλυσαν 38 εκατομμύρια άρθρα σχετικά με την πανδημία, στα αγγλικά γλωσσικά μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο. Οι αναφορές του Προεδρου Trump αποτελούσαν σχεδόν το 38% της συνολικής «συνομιλίας παραπληροφόρησης», καθιστώντας τον πρόεδρο τον μεγαλύτερο οδηγό της «infodemic»: ψευδείς ειδήσεις για την πανδημία.
Η μελέτη, η οποία κυκλοφόρησε πρόσφατα, είναι η πρώτη ολοκληρωμένη εξέταση παραπληροφόρησης για τον κορωνοϊό, στα παραδοσιακά και διαδικτυακά μέσα.
«Η μεγαλύτερη έκπληξη ήταν ότι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν ο μοναδικός μεγαλύτερος οδηγός παραπληροφόρησης γύρω από τον κορωνοϊό», δήλωσε η Sarah Evanega, διευθύντρια της Cornell Alliance for Science και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Αυτό ανησυχεί διότι υπάρχουν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία», συμπλήρωσε.
Η μελέτη εντόπισε 11 θέματα παραπληροφόρησης, συμπεριλαμβανομένων διαφόρων θεωριών συνωμοσίας, όπως ένα που προέκυψε τον Ιανουάριο και υποστηρίζει ότι η πανδημία είναι κατασκεύασμα των Δημοκρατικών και κανονίστηκε να συμπέσει με τη δίκη του κ. Trump και ένα άλλο που φάνηκε να ανιχνεύει το αρχικό ξέσπασμα στο Wuhan της Κίνας, σε άτομα που κατανάλωσαν σούπα νυχτερίδας.
Αλλά, μακράν το πιο διαδεδομένο θέμα παραπληροφόρησης ήταν «θαυματουργές θεραπείες», συμπεριλαμβανομένης της προώθησης φαρμάκων για την καταπολέμηση της ελονοσίας και των απολυμαντικών ως πιθανές θεραπείες για το κορωνοϊό. Αυτό αντιπροσώπευε περισσότερη παραπληροφόρηση από ότι τα άλλα 10 θέματα, συνολικά, αναφέρουν οι ερευνητές. Διαπίστωσαν ότι από τα περισσότερα από 38 εκατομμύρια άρθρα που δημοσιεύτηκαν από την 1η Ιανουαρίου έως τις 26 Μαΐου, σχεδόν 1,1 εκατομμύρια – ή ελαφρώς λιγότερο από 3% – περιείχαν παραπληροφόρηση. Επιδίωξαν να εντοπίσουν και να κατηγοριοποιήσουν τα ψεύδη, και επίσης παρακολούθησαν τις τάσεις στις αναφορές, συμπεριλαμβανομένων των αυξήσεων στην κάλυψη.
Για παράδειγμα, στις 24 Απριλίου, μια μέρα αφότου ο Trump υποστήριξε – και γελοιοποιήθηκε – την ιδέα ότι τα απολυμαντικά και οι υπεριώδεις ακτίνες θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν το κορωνοϊό, υπήρξαν περισσότερα από 30.000 άρθρα στην κατηγορία “θαυμάσιες θεραπείες”, σε σχέση με λιγότερα από 10.000 άρθρα, μόνο λίγες ημέρες νωρίτερα. Ο Trump ήταν αποκλειστικός υπεύθυνος για αυτή την αύξηση, σύμφωνα με τη μελέτη.
Σε όσους παρακολουθούν τις δηλώσεις του Προέδρου, η ιδέα ότι είναι υπεύθυνος για τη διάδοση ή την ενίσχυση της παραπληροφόρησης μπορεί να μην αποτελεί τεράστιο σοκ. Ο Trump τροφοδοτεί επανειλημμένα εκστρατείες παραπληροφόρησης γύρω από τις προεδρικές εκλογές και την ψηφοφορία μέσω ταχυδρομείου (κάτι που έχουν ενισχύσει και οι Ρώσοι) και η δική του κυβέρνηση προσπάθησε να σταματήσει. Σε συνεντεύξεις που έδωσαν οι ερευνητές του Cornell, δήλωσαν ότι ανέμεναν να βρουν περισσότερες αναφορές για θεωρίες συνωμοσίας και όχι τόσα πολλά άρθρα που να αφορούν τον Trump, συγκεκριμένα.
Οι ειδικοί της δημόσιας υγείας γνωρίζουν ότι σαφείς, συνοπτικές και ακριβείς πληροφορίες είναι τα θεμέλια μιας αποτελεσματικής αντίδρασης σε ένα ξέσπασμα μολυσματικών ασθενειών. Η παραπληροφόρηση σχετικά με την πανδημία είναι «ένας από τους σημαντικότερους λόγους» που η αντιμετώπιση της, από τις Ηνωμένες Πολιτείες, υστερεί αυτής άλλων χωρών, δήλωσε ο Δρ Joshua Sharfstein, αντιπρόεδρος της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Johns Hopkins Bloomberg και πρώην διευθυντής αναπληρωτής Επίτροπος στη Διοίκηση Τροφίμων και Φαρμάκων.
«Υπάρχει μια επιστήμη φημών. Αυτό ευδοκιμεί όταν υπάρχει αβεβαιότητα και φόβος», συνέχισε ο Δρ Sharfstein, ο οποίος διδάσκει επικοινωνία σε περιόδους κρίσεων της δημόσιας υγείας. Ελλείψει θεραπειών ή εμβολίων, είπε, η ειλικρίνεια και η συνεπής ανταλλαγή μηνυμάτων είναι απαραίτητη. Και συμπλήρωσε: «Αυτό πρέπει να κάνουμε για να σώσουμε ζωές. Αν δεν γίνει καλά, θα έχουμε πολύ περισσότερες λοιμώξεις και θανάτους».
Το Cornell Alliance for Science, το οποίο ηγήθηκε της μελέτης, είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός αφιερωμένος στη χρήση της επιστήμης για την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας και τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Ένας από τους στόχους του είναι να προωθήσει τη λήψη αποφάσεων με βάση την επιστήμη. Η Δρ Evanega και ο συνάδελφος της στο Cornell, Mark Lynas, συνεργάστηκαν με ερευνητές μέσων στο Cision, μια εταιρεία που πραγματοποιεί ανάλυση μέσων, για τη διεξαγωγή της μελέτης. Η Δρ Evanega είπε ότι η μελέτη υποβλήθηκε προς δημοσίευση σε ακαδημαϊκό περιοδικό, αλλά επειδή η διαδικασία ήταν μακρά, οι συγγραφείς αποφάσισαν να την αποσύρουν και να την κοινοποιήσουν άμεσα, επειδή θεώρησαν πως είχαν υποχρέωση να μοιραστούν τις, σημαντικές για τη δημόσια υγεία, πληροφορίες.
Οι ερευνητές προσπάθησαν να εντοπίσουν όλες τις αναφορές παραπληροφόρησης στα «παραδοσιακά μέσα» – συμπεριλαμβανομένων των The New York Times και άλλων μεγάλων ειδησεογραφικών οργανισμών. Περιέλαβαν άρθρα ελέγχου γεγονότων που διόρθωναν παραπληροφόρηση, στο σύνολο τους. Ωστόσο, τα άρθρα ελέγχου γεγονότων, αντιπροσώπευαν μόνο το 16,4% αυτών που περιελάμβαναν παραπληροφόρηση, «υποδηλώνοντας ότι η πλειονότητα των άρθρων παραπληροφόρησης κορωνοϊού μεταφέρεται από τα μέσα ενημέρωσης χωρίς ερώτηση ή διόρθωση», έγραψαν οι ερευνητές.
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι θεωρίες συνωμοσίας, όταν προστέθηκαν, αντιπροσώπευαν το 46% των αναφορών για παραπληροφόρηση. Μεταξύ αυτών των θεωριών ήταν μια που προέκυψε στις αρχές Απριλίου και υποστηρίζει, ότι ο Δρ Anthony S. Fauci, διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων και σεβαστή φωνή για την πανδημία, υπερέβαλε τους αριθμούς θανάτων ή είχε συμφέροντα σε φαρμακευτικές εταιρείες που εμπλέκονται στην έρευνα θεραπειών και εμβολίων κατά του κορωνοϊού. Για να αναζητήσουν τέτοιες ιστορίες, εξέτασαν τα hashtag στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένων των #FireFauci και #FauciFraud.
Οι ερευνητές εντόπισαν περισσότερα από 11.000 άρθρα παραπληροφόρησης που αφορούσαν τον Δρ Fauci, σε σύγκριση με περισσότερα από 295.000 που αφορούσαν θαυματουργές θεραπείες. Υπήρχαν 40.000 άρθρα που ανέφεραν την συνωμοσία – φάρσα των Δημοκρατικών, και περισσότερα από 6.000 που αναφέρονταν στη σούπα νυχτερίδας, το οποίο ήταν το θέμα και ενός βίντεο που έκανε τον γύρο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τον χειμώνα.
Είναι από τις λίγες φορές που σοβαρή επιστημονική μελέτη ασχολείται με θέματα, τόσο γελοία που δεν θα άξιζαν τον κόπο να απασχολήσουν έναν πρωτοετή φοιτητή. Καθώς όμως, η αναπαραγωγή και μεγέθυνση τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πολλαπλασιάζει την επιρροή που ασκούν στην εξέλιξη δυο κομβικών, για τον πλανήτη θεμάτων- πανδημία, εκλογές στις ΗΠΑ – τα ευρήματα της μελέτης, ρίχνουν φως στην καλύτερη κατανόηση των μηχανισμών επηρεασμού της κοινής γνώμης και ενδεχομένως, βοηθήσουν στην ψύχραιμη και σε λογική βάση, αντιμετώπιση τους.
Πηγή: The New York Times
