Σε μία απρόβλεπτη (λόγω πολιτικής τοποθέτησης) ανάλυση, προχωρά σήμερα σε πρωτοσέλιδο δημοσίευμά του το αμερικανικό δίκτυο CNN, με τίτλο: «Γιατί ο Τραμπ αξίζει τα εύσημα στον χειρισμό της Ουκρανικής κρίσης», στο οποίο αναφέρει ότι η χθεσινή συνάντηση στον Λευκό Οίκο και όσα συνέβησαν, ήταν αναμφίβολα η «καλύτερη μέρα για την Ουκρανία εδώ και πολύ καιρό», παρ’ όλο που ακόμη είναι πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς μπορεί να τελειώσει άμεσα ο πόλεμος, ο οποίος ξεκίνησε 3,5 χρόνια πριν, με την ρωσική εισβολή.
«Ο Ουκρανός Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο -γράφει το αμερικανικό δίκτυο- και, σε αντίθεση με την προηγούμενη φορά, πριν ένα εξάμηνο, δεν υπήρξε… έκρηξη στο Οβάλ Γραφείο».
Το CNN σχολιάζει χαρακτηριστικά ότι «ο Ντόναλντ Τραμπ κατάφερε να προσεγγίσει μία μεγαλειώδη στιγμή του, σώζοντας την Ουκρανία, θωρακίζοντας την Ευρώπη, και δείχνοντας πραγματικά άξιος για το Νόμπελ Ειρήνης.
Την ιδέα αυτή, μάλιστα, έβαλε πρώτη, προ ημερών, η ίδια η πρώην υποψήφια των Δημοκρατικών, Χίλαρι Κλίντον, λέγοντας σε μία πιο προσεκτική διατύπωση πως «αν ο Τραμπ καταφέρει να πετύχει μια συμφωνία που να περιλαμβάνει κατάπαυση του πυρός, χωρίς ανταλλαγές εδαφών, και με την προοπτική η Ρωσία να αποσυρθεί από κατεχόμενα εδάφη, τότε θα τον προτείνω προσωπικά για το Νόμπελ Ειρήνης».
Συνεχίζοντας την ανάλυσή του το CNN αναφέρει: «Η ομάδα των Ευρωπαίων ηγετών που πήγαν στην Ουάσινγκτον για να υποστηρίξουν τον Ζελένσκι ήταν εντυπωσιακά και ασυνήθιστα ενωμένοι, παρά τις μεγάλες ιδεολογικές τους αποκλίσεις.
Ιστορική μέρα, που θύμισε συναντήσεις μεγάλων πολιτικών
Ήταν μια ιστορική μέρα, η οποία θύμιζε τις συναντήσεις των μεγάλων πολιτικών που τερμάτισαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και έχτισαν τον σύγχρονο κόσμο. Έτσι πρέπει να λειτουργεί η Δύση, με έναν Αμερικανό Πρόεδρο να ηγείται ισχυρών Ευρωπαίων συμμάχων, που μοιράζονται κοινούς στόχους για την ειρήνη.
Μήπως όμως είναι πολύ καλό για να έχει διάρκεια;» συνεχίζει στο σχόλιό του το άρθρο.
Και εξηγεί: «Είναι ενδεικτικό του ρήγματος που υπάρχει στη διατλαντική συμμαχία ότι η αποφυγή καταστροφών θεωρείται σοβαρή πρόοδος, ειδικά μετά τις παραχωρήσεις του Τραμπ στον Πούτιν, στην πολυτάραχη Σύνοδο Κορυφής τους στην Αλάσκα, την περασμένη εβδομάδα.
Στις συναντήσεις στον Λευκό Οίκο όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Τραμπ, έκαναν επιδεικτικά τα πάντα για να αποφύγουν συζητήσεις για θέματα που θα μπορούσαν να χαλάσουν την ημέρα.
Μέχρι το βράδυ, ο Τραμπ μιλούσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για μια πιθανή τριμερή Σύνοδο Κορυφής, με τον Ζελένσκι και τον Πούτιν, η οποία θα μπορούσε να προηγηθεί μιας κατ’ ιδίαν συνάντησης μεταξύ των ηγετών της Ρωσίας και της Ουκρανίας. Ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς δήλωσε ότι μια τέτοια συνάντηση θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί εντός δύο εβδομάδων, υποδηλώνοντας επιτάχυνση της διπλωματικής ορμής.
Ο Φινλανδός Πρόεδρος Αλεξάντερ Στουμπ είπε στον Τραμπ ότι «τις τελευταίες δύο εβδομάδες, πιθανότατα έχουμε σημειώσει μεγαλύτερη πρόοδο στον τερματισμό αυτού του πολέμου από ό,τι τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια». Και για πρώτη φορά, δεν τα έλεγε αυτά ένας ξένος ηγέτης, που επιδίδεται σε αυτοταπείνωση για να κερδίσει την εύνοια ενός Προέδρου των ΗΠΑ που λαχταρά την κολακεία. Τα έλεγε γιατί ήταν η αλήθεια.
Το αγκάθι με τις εγγυήσεις
Οι χθεσινές συναντήσεις ήταν ό,τι πιο πειστικό έχει παρουσιάσει μέχρι στιγμής ο Τραμπ, για τον ισχυρισμό του πως το εννοεί πραγματικά, όταν λέει ότι θέλει να σταματήσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Και μπορεί αυτό που έγινε χθες, να αξίζει περισσότερα εύσημα, από όσα παίρνει μέχρι στιγμής», σημειώνει το CNN.
«Όμως -συνεχίζει η ανάλυση- οι συναντήσεις χρησίμευσαν και για να φέρουν στην επιφάνεια ερωτήματα που θα γίνουν όλο και πιο πιεστικά τις επόμενες εβδομάδες, και θα μπορούσαν να ματαιώσουν την προσπάθεια του Τραμπ για ειρήνη, όπως και για να διαλύσουν την ενότητα των Δυτικών- με τρόπο που (ίσως) θα ενθουσίαζε τον Πούτιν.
Υπήρξε πολλή συζήτηση -σε καλό κλίμα- σχετικά με την ανάγκη να δοθούν στην Ουκρανία εγγυήσεις ασφαλείας μετά από οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία. Ο Τραμπ μάλιστα, άφησε να εννοηθεί ότι θα στείλει στήριξη από τον αμερικανικό στρατό. Αλλά κανείς δεν έχει ακόμη εξηγήσει πώς θα λειτουργήσει αυτό και, το πιο σημαντικό, τι θα δεχόταν η Ρωσία ως μέρος μιας συμφωνίας.
Η Ιταλίδα Πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι παρουσίασε πρόταση για ένα σύνολο εγγυήσεων από τα δυτικά κράτη, με βάση τη δέσμευση αμοιβαίας συνδρομής του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ. Κάτι τέτοιο θα ήταν εκτός των επίσημων δομών της Συμμαχίας, αλλά θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Όμως, παρά τη διαβεβαίωση του Τραμπ μετά την Αλάσκα ότι ο Πούτιν είναι ανοιχτός σε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, αυτό είναι πρακτικά πολύ δύσκολο. Ο Ρώσος ηγέτης διεξάγει πόλεμο για να συντρίψει τις φιλοδοξίες του γείτονά του για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Γιατί να δεχτεί μια συμφωνία που θα προσέφερε ένα ψευδο-συμμαχικό καθεστώς στην Ουκρανία;
Και πόσο ισχυρές θα ήταν αυτές οι εγγυήσεις ούτως ή άλλως; Θα πολεμούσαν πράγματι τα ευρωπαϊκά έθνη που θα προσέφεραν στρατεύματα εναντίον της Ρωσίας, για να σώσουν την Ουκρανία από μια νέα ρωσική εισβολή; Η ανησυχία για τον πόλεμο που βρίσκεται τώρα σε εξέλιξη, είναι μήπως παρασύρει και άλλους σε έναν πόλεμο με την πυρηνικά εξοπλισμένη Ρωσία».
Και πώς θα έβλεπε η εκλογική βάση του Τραμπ μια τέτοια νέα εξωτερική δέσμευση;
Η πλάνη της «ανταλλαγής εδαφών»
«Έπειτα – αναφέρει το δημοσίευμα του CNN- υπάρχει το εδαφικό ζήτημα.
Η λέξη-κλειδί στην εκκολαπτόμενη ειρηνευτική διαδικασία του Τραμπ είναι οι «ανταλλαγές εδαφών», για να δημιουργηθεί μια νέα οριοθέτηση μεταξύ μιας διευρυμένης Ρωσίας και μιας μειωμένης Ουκρανίας. Ο Τραμπ έδωσε μάλιστα στον Ζελένσκι έναν χάρτη, για τον οποίο o Ουκρανός Πρόεδρος δήλωσε ευγνώμων, σαν να μην συνειδητοποιεί ακόμη τις δύσκολες επιλογές που έχει μπροστά του, για τη γη του, που είναι βουτηγμένη στο ουκρανικό αίμα.
Σύμφωνα με αξιωματούχους που ενημερώθηκαν για τη Σύνοδο Κορυφής του Τραμπ με τον Πούτιν, ο Ρώσος ηγέτης επιδιώκει να κατακτήσει εδάφη μέσω διαπραγματεύσεων, τα οποία τα στρατεύματά του δεν έχουν καταφέρει ακόμα να καταλάβουν, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής και βιομηχανικής περιοχής του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία.
Ο όρος «ανταλλαγή εδαφών» ουσιαστικά κρύβει την πραγματική του σημασία. Η Ουκρανία, σύμφωνα με το ρωσικό σχέδιο, θα εμπλεκόταν σε διαπραγματεύσεις για διαφορετικά μέρη της επικράτειάς της. Ο Πούτιν θα έπαιρνε πολύτιμες στρατηγικές περιοχές και θα προσέφερε άλλες λιγότερο κρίσιμες που έχει ήδη καταλάβει αλλού εντός της Ουκρανίας. Όμως αυτή δεν φαίνεται να είναι και σπουδαία συμφωνία.
Οι ανταλλαγές εδαφών δημιουργούν αναταραχές και πυροδοτούν μελλοντικές διαμάχες, όπως δείχνει η Μέση Ανατολή. Σε αυτήν την περίπτωση, θα έπρεπε να ειπωθεί σε χιλιάδες Ουκρανούς ότι πρέπει να φύγουν από το σπίτι τους ή να γίνουν… Ρώσοι. Και ο Ζελένσκι θα έπρεπε να εξηγήσει στους γονείς των πεσόντων νεαρών Ουκρανών γιατί πέθαναν, για να πάρει τα εδάφη ο Πούτιν.
Υπάρχουν ορισμένες διατυπώσεις που θα μπορούσαν να εμποδίσουν την επίσημη αναγνώριση των αμφισβητούμενων περιοχών για να αναβάλουν τις κρίσιμες αποφάσεις για την κυριαρχία και να παγώσουν τον πόλεμο. Αυτό όμως θα δημιουργούσε μια κατάσταση όπως αυτή μεταξύ Βόρειας και Νότιας Κορέας ή όπως συνέβη με τη διαιρεμένη Γερμανία κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου. Αλλά αυτές είναι επιλογές που μάλλον είναι αδύνατο ο Ζελένσκι να παρουσιάσει στον λαό του.
Αυτό εξηγεί γιατί οι συζητήσεις της Δευτέρας ήταν τελικά σουρεαλιστικές», σημειώνει το CNN.
«Έλλειψη ουσίας» βλέπει ο Τζον Μπόλτον
«Νομίζω ότι όλοι είναι σε χαρούμενη διάθεση, και νομίζω ότι αυτό είναι καλύτερο από το να μην είσαι σε χαρούμενη διάθεση», δήλωσε ο πρώην Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας της πρώτης θητείας του Τραμπ, Τζον Μπόλτον. «Νομίζω ότι η εστίαση στις συναντήσεις υπογραμμίζει την έλλειψη ουσίας σε όλα αυτά».
Σε κάθε σημαντική ειρηνευτική προσπάθεια φαίνεται από νωρίς ότι υπάρχει ελπίδα στην αρχή. Μερικές φορές ο μόνος τρόπος για να ξεπεραστούν τα δυσεπίλυτα ζητήματα είναι να δημιουργηθεί μια εσωτερική ώθηση. Έτσι, η βιασύνη του Τραμπ να πραγματοποιεί Συνόδους Κορυφής μπορεί να έχει νόημα. Ίσως όμως να οδηγήσει γρήγορα τους πάντες τόσο μακριά από τον δρόμο προς την ειρήνη, που θα είναι αδύνατο να επιστρέψουν. Αλλά, κάποια στιγμή τα χάσματα πρέπει να γεφυρωθούν.
«Δεν νομίζω ότι αυτό που βλέπουμε αυτή τη στιγμή, όπου όλοι φαίνονται να συμμετέχουν σε μια … φανταστική διπλωματία, είναι βιώσιμο», δήλωσε ο Michael Kimmage του Wilson Center, συγγραφέας του βιβλίου «Συγκρούσεις: Η προέλευση του πολέμου στην Ουκρανία και η νέα παγκόσμια αστάθεια».
Ο Τραμπ άλλαξε γνώμη για την Ουκρανία
«Όταν ο Τραμπ επέστρεψε στον Λευκό Οίκο -γράφει το CNN- πολλοί υποστηρικτές της Ουκρανίας φοβήθηκαν ότι θα την άφηνε στην τύχη της. Ο Αμερικανός Πρόεδρος εξακολουθεί να διστάζει για το είδος της στρατιωτικής βοήθειας των ΗΠΑ που θα έσωζαν τη χώρα μετά την εισβολή του Πούτιν το 2022.
Αλλά ο Τραμπ έχει πλέον επενδύσει σημαντικό πολιτικό κεφάλαιο στην προσπάθειά του να τερματίσει έναν πόλεμο που τώρα παραδέχεται ότι είναι πολύ πιο περίπλοκος από ό,τι είχε καταλάβει, όταν υποσχέθηκε να φέρει ειρήνη εντός 24 ωρών. Προς επίρρωσιν αυτού, οι σειρήνες ηχούσαν πάνω από το Κίεβο, την ώρα που ξεκινούσε ο διπλωματικός μαραθώνιος στον Λευκό Οίκο.
Παρά την παρακίνηση από δημοσιογράφους συντηρητικών μέσων, ο Τραμπ επέδειξε μεγάλη αυτοσυγκράτηση στη συνέντευξη Τύπου με τον Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο, λέγοντας απλά: «Όλοι εργαζόμαστε για τον ίδιο στόχο, πολύ απλό στόχο – θέλουμε να σταματήσουμε τον πόλεμο», είπε ο Τραμπ.
Κατευνασμός του Πούτιν
Κάποιες στιγμές, ωστόσο, τροφοδότησαν ανησυχίες για την πραγματική αφοσίωση του Τραμπ στην ειρηνευτική διαδικασία. Πιάστηκε στο μικρόφωνο να λέει στον Εμανουέλ Μακρόν ότι ο Πούτιν «θέλει να κάνει μια συμφωνία για μένα». Φράση και εκτίμηση που δείχνει όμως μία … επικίνδυνη αφέλεια από τον Ρώσο ηγέτη που ξεκίνησε τον πόλεμο και είναι αποφασισμένος να αναβιώσει τον μύθο του ρωσικού μεγαλείου.
Στη συνέχεια, ο Τραμπ σταμάτησε τις συνομιλίες με τους Ευρωπαίους ηγέτες για να πάει να μιλήσει με τον Πούτιν στο τηλέφωνο.
Αυτό το είδος συμπεριφοράς ήταν ακριβώς ο λόγος που οι Ευρωπαίοι ομόλογοι του Τραμπ έσπευσαν να διασχίσουν τον Ατλαντικό, καθώς παραμένει η υποψία για τις ικανότητές του και τη δέσμευσή του στην ασφάλεια της Δύσης.
Ωστόσο, κανείς άλλος δεν μπορεί να κινηθεί ως γεφυροποιός μεταξύ του Ζελένσκι, των Ευρωπαίων ηγετών και του Πούτιν. Αν υπάρξει ποτέ ειρηνευτική συμφωνία, πιθανότατα θα είναι επειδή ο Τραμπ έπαιξε το χαρτί της προσωπικότητάς του και της ισχύος των ΗΠΑ. Είναι μια εξαιρετικά ανορθόδοξη προσέγγιση που μπορεί να μην λειτουργήσει.
Υπάρχουν πολλές λεπτομέρειες οι οποίες είναι ακόμη πολύ θολές, όμως χιλιάδες ζωές εξαρτώνται από αυτές».
