Η εικόνα της Ρωσίας που παρουσιάζουν τα δυτικά ΜΜΕ για την κοινωνικοπολιτική ζωή στη χώρα, δυσαρεστεί όχι μόνο τους κυβερνώντες, αλλά και τα ρωσικά Μέσα.. Αδιαμφισβήτητος στόχος -υποστηρίζουν – είναι να καλλιεργηθεί στην κοινή γνώμη αρνητική εικόνα για τη Ρωσία και την πολιτική της ηγεσία.
Οι πιο διαδεδομένες αντιλήψεις για τη Ρωσία, περιστρέφονται κυρίως γύρω από προπαγανδιστικές θέσεις: «Ο Βλαντίμιρ Πούτιν, “πρώην ΚαΓκεΜπίτης”, είναι ο δικτάτορας ενός αστυνομικού τύπου κράτους». «Οποιοδήποτε αντιπολιτευτικό κίνημα είναι εξ ορισμού δημοκρατικό και αναμφίβολα θα ωφελήσει τη Ρωσία». «Οποιαδήποτε νομική διαδικασία κινείται σε βάρος κάποιου εκπροσώπου της αντιπολίτευσης, αποτελεί δίωξη από την πλευρά της εξουσίας, και το υποκείμενο της δίωξης είναι πρότυπο αγιότητας και διαφάνειας».
Έτσι οι Ρώσοι σχολιαστές υποστηρίζουν πως το αποτέλεσμα είναι, ο Ευρωπαίος θεατής και αναγνώστης να προσλαμβάνει, όχι απλώς ελλιπή, αλλά συχνά απολύτως ανακριβή πληροφόρηση. Για παράδειγμα, η αντιπολίτευση παρουσιάζεται από τα Δυτικά ΜΜΕ ότι διαθέτει ενιαία ιδεολογική πλατφόρμα, και ότι αποτελεί πραγματική εναλλακτική λύση στην «εξουσία Πούτιν».
Για τους σχολιαστές του «Ρωσία Τώρα» το αντιπολιτευτικό κίνημα στη χώρα δεν διαθέτει εναλλακτικό και συντεταγμένο πολιτικό πρόγραμμα, και, λόγω του ετερογενούς χαρακτήρα της, και του ετερόκλητου πολιτικού μωσαϊκού, που αποτελεί, η ύπαρξη και υλοποίηση ενός τέτοιου «προγράμματος» είναι πρακτικά αδύνατη.
Δαιμονοποίηση του Πούτιν
Χαρακτηριστικό παράδειγμα δυσφήμισης, μπορεί να θεωρηθεί ντοκιμαντέρ για τις ρωσικές φυλακές, η προβολή του οποίου έγινε πρόσφατα από Δυτικό τηλεοπτικό σταθμό. Στο φιλμ γίνεται παραλληλισμός των συνθηκών κράτησης στη σημερινή Ρωσία, με τα στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας (Γκουλάγκ). Στις μαρτυρίες και τα σχόλια υπενθυμίζεται διαρκώς το 1937, γεγονός που εν τέλει οδηγεί στην ταύτιση της διακυβέρνησης Πούτιν με εκείνη του Στάλιν.
Η δυσμενής επικοινωνιακή εικόνα του Πούτιν και γενικότερα της Ρωσίας, στη Δύση, έχει αρνητικές συνέπειες. Καθώς προκαλεί περιορισμούς στην εμπορική και οικονομική συνεργασία με τη Ρωσία, αφού οποιαδήποτε συνεργασία με ένα «αυταρχικό καθεστώς» έχει αρνητικό αντίκτυπο στην εικόνα των ευρωπαίων ηγετών και, ως εκ τούτου, τους καθιστά λιγότερο δημοφιλείς στους ψηφοφόρους.
Επικοινωνιακή αντεπίθεση
Υπό τις συνθήκες αυτές, το Κρεμλίνο έχει αποφασίσει να επεξεργαστεί μια συνεπή και αποτελεσματική επικοινωνιακή στρατηγική και τακτική, με στόχο να αλλάξει αυτή την αρνητική εικόνα που διαμορφώνουν τα Δυτικά ΜΜΕ για τη Ρωσία.
Η σοβιετική προπαγάνδα, κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου, ήταν ένα ισχυρό μέσο στο πλαίσιο της παγκόσμιας αντιπαράθεσης. Όταν ο διπολικός κόσμος τελείωσε, η Ρωσία έκλεισε σχεδόν όλα τα κανάλια επικοινωνίας με την κοινή γνώμη στο εξωτερικό, καθώς η χώρα βρέθηκε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας κι έπρεπε να αντιμετωπιστούν τα επείγοντα θέματα ημερήσιας διάταξης.
Η κατάσταση άλλαξε, όταν πριν από λίγα χρόνια, η νέα ρωσική ηγεσία θεώρησε ότι η Δύση έχει παρεξηγήσει τις ενέργειές της. Ο πρόεδρος Πούτιν ξεκίνησε την αναβίωση του πρακτορείου ειδήσεων, RIA Novosti και καθιέρωσε το νέο διεθνές τηλεοπτικό κανάλι, Russia Today.
Η συμβολή των media
Από την άλλη, δεν υπάρχουν στοιχεία βελτίωσης της εικόνας της χώρας σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία χρόνια, γεγονός που θέτει ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της δημόσιας διπλωματίας. Σύμφωνα με τον Ιγκόρ Μπαλκ, διαχειριστικό μέλος των Παγκόσμιων Εργαστηρίων Καινοτομίας, η ψηφιακή βιομηχανία είναι από τους λίγους τομείς της οικονομίας που δεν έχει δεχθεί πλήγμα από την «φτωχή» δημόσια εικόνα της χώρας στο εξωτερικό.
Η σοβιετική εμπειρία
Σύμφωνα με την παγκόσμια έρευνα στάσης, στο πλαίσιο του προγράμματος Global Attitudes Project μεταξύ του 2007 και του 2012, ο αριθμός των ατόμων που δηλώνουν ευνοϊκή διάθεση απέναντι στη Ρωσία μειώθηκε σε 17 χώρες, ενώ αυξήθηκε μόνο σε τρεις (σε σύνολο 27 και με δεδομένα που αφορούν σε περισσότερο από ένα έτος).
Στην προσπάθειά της να αναβιώσει τη σοβιετική εμπειρία της διεθνούς επικοινωνίας, η σύγχρονη Ρωσία ξεχνά ένα πολύ σημαντικό κομμάτι, ότι τελικά δεν ήταν η προπαγάνδα που έκανε η Σοβιετική Ένωση δημοφιλής σε ορισμένα μέρη του κόσμου.
Η αναβίωση των εξελιγμένων μηχανισμών επικοινωνίας μπορεί να βοηθήσουν τη Ρωσία να προωθήσει τον πολιτισμό και την κουλτούρα, αλλά όχι τις πολιτικές της. Αυτές χρειάζεται να αντανακλούν τις απόψεις κι άλλων χωρών, για να υπάρξει επιτυχία και στο ζήτημα της ήπιας δύναμης.
Πηγή: Ρωσία Τώρα
Επιμέλεια: Κ. Μπετινάκης
