H πολυπόθητη Black Friday (ή «Μαύρη Παρασκευή») όσο πλησιάζει, τόσο περισσότερους εμπόρους και καταναλωτές συνεπαίρνει. Διόλου τυχαίο. Είναι η 4η Παρασκευή του Νοεμβρίου και ο τζίρος της φτάνει σε ύψη δυσθεώρητα για τους επιχειρηματίες. Αλλά και οι καταναλωτές έχουν κάθε λόγο πλέον να την περιμένουν με ανυπομονησία. Άλλωστε, όσο το κόστος ζωής ανεβαίνει, τόσο ή όποια έκπτωση προσφέρεται και χρήσιμη είναι και καλοδεχούμενη.
Η Black Friday ως αμερικανοκίνητος θεσμός ακολουθεί την ημέρα των Ευχαριστιών και στην άλλη άκρη του Ατλαντικού μετράει ήδη 74 χρόνια ζωής. Στην Ελλάδα πάντως, η μόδα της Black Friday αριθμεί μόλις λίγους Νοέμβρηδες και φέτος η μέρα της θα είναι στις 28 Νοεμβρίου.
Στο διαδίκτυο ή στους εμπορικούς δρόμους, η Black Friday έρχεται στις 28 Νοεμβρίου και υπόσχεται ευκαιρίες και εκπτώσεις
Πώς ονομάστηκε Black Friday και γιατί
Υπάρχουν τουλάχιστον δύο διαφορετικές ερμηνείες για την ονομασία της Black Friday.
Η πρώτη μας γυρίζει στη δεκαετία του ’50, όταν οι έμποροι έκαναν με χειρόγραφο τρόπο εγγραφές στα λογιστικά τους βιβλία. Για να ξεχωρίζουν τα αποτελέσματα της ημέρας από τις εισπράξεις χρησιμοποιούσαν για τα ελλείμματα κόκκινο μελάνι και για τα κέρδη μαύρο.
Μία ευρύτατη στατιστική έδειξε πως η 4η Παρασκευή του Νοέμβρη συνήθως, ήταν ο προάγγελος των αγορών που θα γίνονταν για Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά. Οι καταναλωτές είχαν ήδη πάρει το μισθό του Νοεμβρίου και βγαίνοντας να βολιδοσκοπήσουν την αγορά αγαθών ενόψει εορτών, φαίνεται πως υπέκυπταν και τελικά ψώνιζαν μαζικά.
Έτσι οι καταστηματάρχες χρειάζονταν «μπόλικο μαύρο μελάνι» για να καταγράψουν τα κέρδη τους. Το κόκκινο το χρησιμοποιούσαν για τα ελλειμματικά ταμεία και το μαύρο για όσα σημείωναν κέρδη. Εξού και το λογοπαίγνιο στο όνομα εκείνης της Παρασκευής που καταγράφηκε ως μαύρη, λόγω μελανιού. Τα κέρδη μάλιστα ήταν τόσα που οι έμποροι γρήγορα αποφάσισαν να τα «πριμοδοτήσουν» με την μεγαλύτερη έκπτωση της χρονιάς που θα διαρκούσε για μία και μόνο μέρα. Έτσι προέκυψε ο όρος «Black Friday».
Η μαύρη Παρασκευή των δρόμων
Μία άλλη ερμηνεία για την ονομασία, λέει πως η «Μαύρη Παρασκευή» πρωτοαναφέρθηκε από τους τροχονόμους στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ. Η κίνηση των δρόμων εκείνη τη μέρα ήταν τεράστια, αφού όλοι ζητούσαν άδεια λόγω των εκπτώσεων και της έναρξης της χριστουγεννιάτικης περιόδου, οπότε γινόταν δύσκολη η μετακίνηση και η δική τους δουλειά.
Ήταν το περιοδικό «Factory Management and Maintenance», το Νοέμβριο του 1951, που δημοσίευσε την πρώτη αναφορά στην ονομασία. Συγκεκριμένα, μιλούσε για τη συνήθεια των υπαλλήλων να κάνουν κοπάνα από την εργασία τους την Παρασκευή μετά την Ημέρα των Ευχαριστιών, προφασιζόμενοι ασθένεια, προκειμένου να απολαύσουν την τετραήμερη αργία.
Ο όρος Black Friday χρησιμοποιήθηκε αρχικά στην πολιτεία της Φιλαδέλφειας, ενώ η πρώτη επίσημη αναφορά από τους New York Times συνέβη το 1975.
Σύντομα γνωστές φίρμες προώθησαν το θεσμό της Black Friday
Η Black Friday ξεκίνησε ως συνήθεια στις Η.Π.Α. και εξαιτίας της επιτυχίας που γνώρισε, υιοθετήθηκε και από άλλες χώρες, ενώ αποτελεί πλέον μέρα γιορτής για την αγορά, δεδομένου ότι οι καταναλωτές έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν τα προϊόντα που θέλουν σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, αλλά και οι εμπορικές επιχειρήσεις, από την πλευρά τους, έχουν τη δυνατότητα να σημειώσουν σημαντικούς τζίρους.
Black Friday: Οι 10+2 οδηγίες για τους καταναλωτές
Με αφορμή την έλευσή της η Γενική Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή συνιστά στους καταναλωτές να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να ελέγχουν στις ψηφιακές αγορές αν κατά την Black Friday τα ηλεκτρονικά καταστήματα παρέχουν τις εξής πληροφορίες:
1) Η ταυτότητα του προμηθευτή (πλήρης εταιρική επωνυμία, τηλέφωνα επικοινωνίας, email, ταχυδρομική διεύθυνση, ΑΦΜ και αριθμό ΓΕΜΗ).
2) Τα κύρια χαρακτηριστικά του προϊόντος.
Οι κανόνες της Black Friday για το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι παρόμοιοι με όσα ισχύουν και για τις αγορές στα φυσικά καταστήματα
3) Η συνολική τιμή του προϊόντος (συμπεριλαμβανομένων φόρων, επιβαρύνσεων, εξόδων αποστολής, τυχόν έξοδα σε περίπτωση επιστροφής κλπ). Επιβεβαιώστε ότι η τιμή που καλείστε να πληρώσετε ταυτίζεται με αυτήν που δηλώνεται στην ιστοσελίδα.
4) Η διαθεσιμότητα, ο τρόπος πληρωμής και αποστολής του προϊόντος. Επισημαίνεται ότι οι συναλλαγές μέσω χρεωστικής ή πιστωτικής κάρτας προσφέρουν περισσότερες δικλείδες ασφαλείας για τον καταναλωτή σε περίπτωση που η επιχείρηση δεν παραδώσει το προϊόν, έναντι της κατάθεσης σε τραπεζικό λογαριασμό.
5) Το δικαίωμα αναιτιολόγητης, αζήμιας υπαναχώρησης και επιστροφής του προϊόντος εντός 14 ημερών από την παραλαβή του, καθώς και η πολιτική επιστροφής των προϊόντων της επιχείρησης σε περίπτωση άσκησης του δικαιώματος αυτού.
Μαριάννα Κορνάρου
