Συγκεκριμένα μέτρα και πρακτικές έχουν πλέον στη διάθεσή τους οι «27» της ενωμένης Ευρώπης, για την αντιμετώπιση της κρίσης, αλλά και των επιπτώσεών της στην πραγματική οικονομία.
Πάντως, επαναβεβαιώθηκε ότι παρά τις τελευταίες εξελίξεις το σύμφωνο σταθερότητας παραμένει «ζωντανό» και θα συνεχίσει να περιορίζει την αυτονομία και τις κινήσεις των κρατών-μελών.
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπορεί να προσφέρει την ελαστικότητα που απαιτείται για την εφαρμογή του συνόλου των μέτρων του σχεδίου ανάκαμψης, αλλά δεν καταργεί την κεντρική φιλοσοφία του Συμφώνου.
Έχοντας επίγνωση ότι τα μέτρα αυτά θα δημιουργήσουν προσωρινά ελλείμματα, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλεί τα κράτη μέλη να επανέλθουν σύντομα, βάσει του Συμφώνου, στους μεσοπρόθεσμους δημοσιονομικούς τους στόχους.
Πέραν της αποτελεσματικότητας και των προβλημάτων που ενδέχεται να συνεπάγονται, τα νέα «όπλα» κατά της κρίσης είναι:
– Την αύξηση των παρεμβάσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, ύψους 30 δισ. ευρώ, για την περίοδο 2009-2010, κυρίως υπέρ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, της ανανεώσιμης ενέργειας και των καθαρών μεταφορών, ιδίως προς όφελος της αυτοκινητοβιομηχανίας, καθώς και τη δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου για την ενέργεια, την αλλαγή του κλίματος και τις υποδομές με ορίζοντα το 2020, σε σύμπραξη με τους εθνικούς θεσμικούς επενδυτές.
– Την απλούστευση των διαδικασιών και την επίσπευση της υλοποίησης των προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από τo Ταμείο Συνοχής, τα Διαρθρωτικά Ταμεία ή το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με σκοπό την ενίσχυση των επενδύσεων στις υποδομές και όσον αφορά στην ενεργειακή απόδοση.
– Βάσει καταλόγου συγκεκριμένων σχεδίων που θα υποβάλει η Επιτροπή, λαμβάνοντας υπόψη την κατάλληλη γεωγραφική ισορροπία, την κινητοποίηση των δυνατοτήτων που θα επιτρέψουν, στο πλαίσιο του κοινοτικού προϋπολογισμού, να ενισχυθούν οι επενδύσεις στους τομείς αυτούς και να αναπτυχθεί το Διαδίκτυο υψηλής ταχύτητας, συμπεριλαμβανομένων των ανεπαρκώς εξυπηρετούμενων περιοχών.
– Την ταχεία δρομολόγηση, από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, συμπληρωματικών δράσεων για την υποστήριξη της απασχόλησης, υπέρ των πλέον ευάλωτων πληθυσμών, με ιδιαίτερη προσοχή στις μικρότερες επιχειρήσεις μέσω μειώσεως του κόστους της μη μισθωτής εργασίας.
– Την κινητοποίηση υπέρ της απασχόλησης στους βασικούς τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας, ιδίως μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Προσαρμογής στην Παγκοσμιοποίηση, μεταξύ άλλων χάρη στη βελτίωση και την επίσπευση της διαδικασίας.
– Διετή προσωρινή ατέλεια πέραν του κατώτατου ορίου «de minimis» όσον αφορά σε κρατικές ενισχύσεις για ποσό ύψους έως 500.000 ευρώ και την προσαρμογή του πλαισίου που απαιτούνται για την αύξηση της υποστήριξης προς τις επιχειρήσεις, ιδίως δε τις μικρομεσαίες, καθώς και την πλήρη υλοποίηση του σχεδίου δράσης για τη νομοθετική πράξη περί μικρών επιχειρήσεων που ενέκρινε το Συμβούλιο την 1η Δεκεμβρίου 2008.
– Τη χρήση για το 2009 των συνοπτικών διαδικασιών στο πλαίσιο των οδηγιών για τις δημόσιες συμβάσεις, που αιτιολογείται από τον έκτακτο χαρακτήρα της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης, προκειμένου να μειωθεί από 87 σε 30 ημέρες η διάρκεια της διαδικασίας υποβολής προσφορών για τις διαδικασίες που χρησιμοποιούνται περισσότερο όσον αφορά στα μεγάλα δημόσια προγράμματα.
Στο επίπεδό τους, τα κράτη μέλη έχουν ήδη λάβει ορισμένα σημαντικά μέτρα, τα οποία ανταποκρίνονται στη δική τους κατάσταση και αντανακλούν διαφορετικά περιθώρια ελιγμών. Ενώπιον του μεγέθους της κρίσης, απαιτείται αυξημένη και συντονισμένη προσπάθεια, στο πλαίσιο κοινής προσέγγισης που βασίζεται στις ακόλουθες κατευθυντήριες γραμμές:
– Τα μέτρα υποστήριξης πρέπει να έχουν στόχο τα άμεσα αποτελέσματα, να είναι χρονικώς περιορισμένα και να αφορούν στους πλέον θιγόμενους και πιο σημαντικούς τομείς σε σχέση με τη δομή της οικονομίας (π.χ. την αυτοκινητοβιομηχανία και τον οικοδομικό τομέα).
– Τα μέτρα αυτά μπορούν να λαμβάνουν τη μορφή, ανάλογα με την κατάσταση σε κάθε κράτος, αύξησης των δημόσιων δαπανών, συνετών μειώσεων της φορολογικής πίεσης, μείωσης των κοινωνικών επιβαρύνσεων, υποστήριξης ορισμένων κατηγοριών επιχειρήσεων, ή άμεσης βοήθειας στα νοικοκυριά και ιδίως τα πλέον ευάλωτα.
– Τα μέτρα αυτά θα συνοδεύονται από αυξημένες προσπάθειες για την εφαρμογή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο πλαίσιο της Στρατηγικής της Λισαβόνας. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα έχουν ως άξονα αυξημένη χρηματοδότηση των επενδύσεων και των υποδομών, βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, υψηλότερη υποστήριξη προς τις ΜΜΕ και προαγωγή της απασχόλησης, της καινοτομίας, της έρευνας και ανάπτυξης καθώς και της εκπαίδευσης και της κατάρτισης.
