Σπυριδωνία Κρανιώτη
Ο διακεκριμένος φωτιστής και σκηνογράφος Βασίλης Αποστολάτος με σημαντικές συνεργασίες στο θέατρο στην Ελλάδα και στην Ολλανδία παρουσίασε με επιτυχία τη δεύτερη σκηνοθεσία του και όλα δείχνουν πως τα επόμενα χρόνια θα μας απασχολήσει ευχάριστα και ως σκηνοθέτης.
Ο πολυτάλαντος καλλιτέχνης, ο οποίος το 2024 σκηνοθέτησε την πρώτη του παράσταση stille zonde/The Dirty Work στο ALTSTADT ROTTERDAM, παρουσίασε φέτος το καλοκαίρι τη δεύτερη σκηνοθεσία του, η οποία επίσης έχει κερδίσει τις εντυπώσεις και τον καθιστά έναν επιτυχημένο δημιουργό στον καλλιτεχνικό χώρο.
Πρόκειται για την παράσταση «(Δέντρο)²», η οποία αντλεί υλικό από τα κείμενα του Μίσσιου, καθώς και από τη μαχητική γραφή της Λιβανέζας αγωνίστριας Souha Bechara.
Την ενδιαφέρουσα παράσταση, είδαμε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Φιλίππων ενώ το κοινό της Αθήνας θα την απολαύσει στις 12, 13, 14 Σεπτεμβρίου στην ΕΛΣ – ΚΠΙΣΝ.
«Αυτό που μπορώ να σας πω με σιγουριά είναι ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να σταματήσει ποτέ να παλεύει για την ελευθερία του ακόμα και όταν συνθλίβεται κάτω από το βάρος της» αναφέρει ο Βασίλης Αποστολάτος στη Ζούγκλα με αφορμή το έργο του «(Δέντρο)²» και συμπληρώνει: Η παράσταση διαπραγματεύεται τον εγκλεισμό και τις επιπτώσεις του στο ανθρώπινο σώμα και πνεύμα. Αλλά αυτό στο οποίο νομίζω εστιάσαμε κυρίως με τους δυο ηθοποιούς είναι στο πως βιώνει αυτές τις συνθήκες της βίας και του πολέμου ένα παιδί. Μην ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε υπάρχουν παιδιά, μικρά παιδιά, που αναμετριούνται με τη ζωή και τον θάνατο, την ιστορική συνέχεια του τόπου τους, την ελευθερία τους, υπό το άγρυπνο απάνθρωπο βλέμμα ελεύθερων σκοπευτών».
Ο Βασίλης Αποστολάτος αποκαλύπτει τα μελλοντικά του σχέδια καθώς και τι ονειρεύεται για την καλλιτεχνική του διαδρομή.
Είστε ένας διακεκριμένος φωτιστής και σκηνογράφος με σημαντικές συνεργασίες στο θέατρο στην Ελλάδα και στην Ολλανδία. Τι σας ώθησε να ασχοληθείτε για δεύτερη φορά με τη σκηνοθεσία;
Νομίζω ότι η σκηνοθεσία είναι με έναν τρόπο κομμάτι της σκηνογραφίας με την ευρύτερη έννοια του όρου ή αν προτιμάτε η διαχείριση των σωμάτων στη σκηνή είναι μέρος του αισθητικού όλου μιας παράστασης. Πρακτικά στην περίπτωση μου η ενασχόληση με τη σκηνοθεσία πέρα από μια φυσική καλλιτεχνική εξέλιξη είναι και προϊόν του μεταπτυχιακού μου στο Πανεπιστήμιο του Maastricht (Masters in Theater ).
Πείτε μας λίγα λόγια για την παράσταση «(Δέντρο)²» που είδαμε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Φιλίππων και που το κοινό της Αθήνας θα την απολαύσει στις 12, 13, 14 Σεπτεμβρίου στην ΕΛΣ – ΚΠΙΣΝ
Το «(Δέντρο)²» είναι μια από τις τέσσερις παραγωγές του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Φίλιππων που τιμά φέτος τον Χρόνη Μίσσιο. Στην παράσταση μας αντλήσαμε υλικό από το έργο του Μίσσιου. κρατήσαμε το λόγο του αυτούσιο και επιχειρήσαμε μια θεατρική συνομιλία χρησιμοποιώντας κείμενα της Souha Bechara, μιας Λιβανέζας αγωνίστριας που έχει μεν κοινές εμπειρίες όσον αφορά τους λόγους αντίστασης αλλά διαφορετική διαδρομή. Έτσι χωρίς ποτέ να αναφέρονται ή να προσωποποιούνται επί σκηνής οι δυο αυτοί αγωνιστές “συνομιλούν” για τη ζωή, τον θάνατο, τη μνήμη, τον ανθρώπινο πόνο, την ελευθερία που βρίσκει κανείς στις υπερβάσεις του, την αναγκαιότητα του να αντιστέκεσαι και να αγωνίζεσαι.
Το «(Δέντρο)²» είναι μια παράσταση καταρχάς αντιπολεμική που βάζει τον άνθρωπο στο κέντρο της και προκαλεί τον θεατή να κάνει τις δικές του αναγωγές με το σήμερα.
Είναι πολύ σημαντική η πρωτοβουλία του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής να παρουσιαστούν και οι τέσσερις παραγωγές στην Αθήνα, δίνοντας σε κοινό και καλλιτέχνες ευκαιρία για μια ουσιαστική επικοινωνία και συνομιλία.
Για ποια θέματα μιλάει το έργο και σε ποια θέματα έχετε εστιάσει εσείς μέσα από τη σκηνοθεσία σας;
Η παράσταση πέρα από τα θέματα που ανέφερα πριν διαπραγματεύεται τον εγκλεισμό και τις επιπτώσεις του στο ανθρώπινο σώμα και πνεύμα. Αλλά αυτό στο οποίο νομίζω εστιάσαμε κυρίως με τους δυο ηθοποιούς είναι στο πως βιώνει αυτές τις συνθήκες της βίας και του πολέμου ένα παιδί. Μην ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε υπάρχουν παιδιά, μικρά παιδιά, που αναμετριούνται με τη ζωή και τον θάνατο, την ιστορική συνέχεια του τόπου τους, την ελευθερία τους, υπό το άγρυπνο απάνθρωπο βλέμμα ελεύθερων σκοπευτών.
Είναι η φαντασία δρόμος διαφυγής ή παγίδα;
Δυνητικά και τα δυο. Εξαρτάται από το πλαίσιο αλλά σε κάθε περίπτωση είναι μηχανισμός ζωτικής σημασίας. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ένας μαγικός τόπος όπου μπορούν να συμβούν απίθανα πράγματα. Δείτε ας πούμε το νευρολογικό φαινόμενο “σινεμά του φυλακισμένου” που είναι και η δραματουργική συνθήκη της παράστασης. Σε συνθήκες παρατεταμένης απουσίας φωτός και οπτικών ερεθισμάτων ο εγκέφαλος προβάλει στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του ματιού ένα φως σε διάφορα χρώματα και σχηματισμούς που μπορούν να καταλήξουν ακόμα και σε ανθρώπινες μορφές. Μπορώ λοιπόν να σας απαντήσω ότι στη παράσταση μας η φαντασία είναι μάλλον δρόμος διαφυγής αφού η πραγματικότητα είναι η παγίδα.
Πότε είναι τελικά ο άνθρωπος ελεύθερος;
Νομίζω η ερώτηση είναι όχι πότε αλλά εάν μπορεί ο σύγχρονος άνθρωπος να είναι ελεύθερος και αν μπορεί να διαχειριστεί την ευθύνη που συνεπάγεται αυτή η ελευθερία. Αυτό που μπορώ να σας πω με σιγουριά είναι ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να σταματήσει ποτέ να παλεύει για την ελευθερία του ακόμα και όταν συνθλίβεται κάτω από το βάρος της.
Αναστάσης Γεωργούλας
Τι κρατάτε από τις πρόβες και τη μέχρι τώρα προετοιμασία της παράστασης;
Την αγάπη, την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τη φροντίδα όλων των συνεργατών και τα τσίπουρα με τη Δανάη και τον Αναστάση μετά τις πρόβες.
Δανάη-Αρσενία Φιλίδου
Υπάρχει κάποια φράση του έργου που σας συγκινεί ιδιαίτερα;
Υπάρχει σίγουρα μια σκηνή που με συγκινεί στην παράσταση, οι λεγόμενες πρόβες θανάτου, όπου τα δυο παιδιά -μελλοθάνατοι υπερνικούν τον φόβο κοροϊδεύοντας, δοκιμάζοντας όλες τις πιθανές εκδοχές της εκτέλεσης τους. Και η φράση του Εμπειρίκου “Αυτοί που κάναν οίστρο της ζωής το φόβο του θανάτου” την οποία δανείζεται ο Μίσσιος και η οποία ήταν ο συνοδευτικός τίτλος της πρώτης παράστασης που συνεργάστηκα ως βοηθός σκηνοθέτη πριν 30 χρόνια.
Τι ονειρεύεστε για την καλλιτεχνική σας πορεία;
Όμορφες, ζεστές συνεργασίες όπου ο ανθρώπινος παράγοντας, οι συνθήκες και οι σχέσεις έχουν ίση σημασία με το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα ….αν όχι μεγαλύτερη.
Από που αντλείτε για να είστε καλά στην καθημερινότητά σας;
Μπορεί αλήθεια να είναι κάποιος καλά σε αυτή τη καθημερινότητα;
Πώς θα περιγράφατε τον εαυτό σας με λίγες λέξεις;
Χαχαχα….Δεν παίρνω τόσο σοβαρά τον εαυτό μου για να τον περιγράφω ούτε με πολλές ούτε με λίγες λέξεις.
Ζείτε στη Χάγη. Διαφέρει το κοινό; Πόσο διαφορετικές είναι οι θεατρικές συνθήκες στην Ολλανδία συγκριτικά με την Ελλάδα;
Υπάρχουν σαφώς μεγαλύτερα κρατικά κονδύλια για το θέατρο και η έννοια του παραγωγού δεν είναι καθόλου διαδεδομένη στην Ολλανδία παρά μόνο αν μιλάμε για μεγάλα θεάματα, events κλπ. Οι θεατρικοί οργανισμοί επιχορηγούνται από το κράτος και τους δήμους που βρίσκεται ο κάθε οργανισμός. Τα κριτήρια βέβαια είναι πολύ αυστηρά όπως είναι λογικό όταν επενδύονται τέτοια ποσά. Από την άλλη το θέατρο δυστυχώς δεν έχει ευρεία απήχηση στο ολλανδικό κοινό. Θα σας δώσω ένα παράδειγμα, πριν λίγους μήνες το Εθνικό Θέατρο στη Χάγη ανέβασε στη σελίδα του στο instagram μια φωτογραφία με τους συντελεστές και τους ηθοποιούς μιας πολύ πετυχημένης παραγωγής του για να γιορτάσει δύο χρόνια παραστάσεων και 15000 θεατές στη περιοδεία του. Ενώ στην Ελλάδα, 15000 θεατές γεμίζουν την Επίδαυρο μέσα σε ένα βράδυ!
Ποια είναι τα επόμενα σχέδια σας;
Πέρα από τις συνεργασίες με την ιδιότητα του σκηνογράφου, ετοιμάζω μια πρόταση για μια συμπαραγωγή μεταξύ ενός ολλανδικού και ενός ελληνικού φορέα που ελπίζω να ευδοκιμήσει.
Περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «(Δέντρο)²» και τις υπόλοιπες παραγωγές του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας που θα δούμε στην Εθνική Λυρική Σκηνή.
https://www.ticketservices.gr/event/gno-festival-filippon/?lang=el
Λίγα λόγια για τον Βασίλη Αποστολάτο
Ο Βασίλης Αποστολάτος γεννήθηκε στην Πάτρα και μένει στη Χάγη. Σπούδασε Broadway Lighting and Projection Master Class at The New York University, Tisch School of the Arts.
Από το 2009 εργάζεται ως σχεδιαστής φωτισμών και σκηνογράφος σε θεατρικές και χορευτικές παραστάσεις. Έχει συνεργαστεί με μερικούς από τους πιο σημαντικούς θεατρικούς οργανισμούς της Ολλανδίας: (TAHS theater company, TUSK theater company, Toneelschuur, RoyalTheatre the Hague, Festival CulturaNova) και της Ελλάδας: (Εθνικό Θέατρο, ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, Φεστιβάλ Φιλίππων, θέατρο του Νέου Κόσμου, Θησείον – ένα θέατρο για τις τέχνες κ.α..
Είναι μόνιμο μέλος του STET The EnglishTheatre. Από το 2013 διδάσκει Conceptual Lighting Design στην Ακαδημία Θεάτρου του Μάαστριχτ – μια από τις πιο σημαντικές σχολές θεάτρου στην Ευρώπη, ενώ το 2019 εντάχθηκε στο διδακτικό προσωπικό του αμερικανικού κολεγίου της Χάγης αναλαμβάνοντας το μάθημα του «τεχνικού θεάτρου».
