Οι όρχεις βρίσκονται τοποθετημένοι μέσα στο όσχεο και είναι ένα ζεύγος αδένων που παράγουν σπερματοζωάρια και την ορμόνη τεστοστερόνη, η οποία είναι η κύρια ορμόνη του ανδρικού φύλου και στεροειδές αναβολικό. Η ορμόνη αυτή σχετίζεται με την σεξουαλική επιθυμία, τις στύσεις και την παραγωγή σπέρματος. Επίσης βοηθά στην ανάπτυξη των μυών και την διατήρηση της οστικής πυκνότητας.
Η επέμβασης αφαίρεσης ενός ή και των δυο όρχεων λέγεται ορχεκτομή.
Οι άνδρες στους οποίους έχει αφαιρεθεί ο ένας όρχις, συνήθως δεν αντιμετωπίζουν σεξουαλικά προβλήματα. Ο εναπομείνας όρχις παράγει επαρκείς ποσότητες τεστοστερόνης ώστε να υπερκαλύψει το κενό που αφήνει ο αφαιρεθείς. Οι στύσεις και η γονιμότητα επίσης δεν αναμένεται να επηρεαστούν.
Αν αφαιρεθούν και οι δυο όρχεις, ο ανδρικός οργανισμός δεν θα είναι σε θέση να παράγει πλέον τεστοστερόνη. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση της ερωτικής επιθυμίας και προβλήματα με την στύσης. Επίσης πλέον δε θα μπορεί να τεκνοποιήσει καθώς δεν θα υπάρχει πλέον παραγωγή σπερματοζωαρίων.
Η επέμβαση ορχεκτομής μπορεί να πραγματοποιηθεί για έναν από τους παρακάτω λόγους:
Καρκίνος των όρχεων: Οι περισσότεροι άνδρες που προσβάλλονται από καρκίνο των όρχεων υποβάλλονται σε ορχεκτομή. Η πλήρης αφαίρεση του πάσχοντα όρχι βελτιώνει τις πιθανότητες πλήρους ίασης.
Καρκίνος του προστάτη: Η ορμόνη τεστοστερόνη μπορεί να τροφοδοτήσει την ανάπτυξη και την επέκταση των καρκινικών κυττάρων. Κάποιοι άνδρες που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο εμφάνισης μεταστατικού καρκίνου του προστάτη, επιλέγουν να αφαιρέσουν τους όρχεις τους για να μειώσουν τα επίπεδα τεστοστερόνης αφαιρώντας την πηγή της. Εναλλακτικά οι άνδρες μπορούν να λάβουν φαρμακευτική αγωγή που χημικά μειώνει τα επίπεδα τεστοστερόνης.
Συστροφή όρχεως: Κάθε όρχις τροφοδοτείται με αίμα μέσω της σπερματικής χορδής. Συστροφή όρχεως υφίσταται όταν η σπερματική χορδή διπλώνει και στρίβει, αποκόπτωντας την αιματική ροή στον όρχι. Η συστροφή όρχεως είναι επείγον ιατρικό περιστατικό. Αν νιώσετε ξαφνικά πολύ έντονο πόνο στους όρχεις, αναζητήστε άμεσα ιατρική φροντίδα. Αν αντιμετωπιστεί έγκαιρα η συστροφή, η βλάβη μπορεί να αποφευχθεί μέσω επέμβασης ώστε να αποκατασταθεί η κυκλοφορία του αίματος στους όρχεις. Αν ο όρχις δε μπορεί να διασωθεί, θα πρέπει να αφαιρεθεί χειρουργικά.
Τραυματισμός: Λόγω της θέσης τους μέσα στο όσχεο, οι όρχεις δεν είναι τόσο καλά προστατευμένοι όσο άλλα όργανα. Αυτό τους καθιστά ευάλωτους σε τραυματισμούς όπως κοψίματα, μπουνιές ή κλωτσιές. Ένας αρκετά σοβαρός τραυματισμός μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια του όρχεως.
Κρυψορχία: Καθώς ένα αρσενικό έμβρυο αναπτύσσεται, οι όρχεις βρίσκονται στην βουβωνική χώρα. Υπό κανονικές συνθήκες μετακινούνται («κατεβαίνουν») στο όσχεο πριν την γέννηση. Όταν αυτό δεν συμβαίνει, το αγόρι παρουσιάζει κρυψορχία. Είναι πιθανό να μην έχει κατέβει ο ένας ή και οι δυο όρχεις. Σε κάποιες περιπτώσεις είναι πιθανό οι όρχεις να μετακινηθούν από μόνοι τους στην σωστή θέση εντός του οσχέου στους πρώτους έξι μήνες ζωής του αγοριού. Αν παρόλα αυτά ο όρχις συνεχίζει να βρίσκεται σε βουβωνική θέση, μπορεί να χρειαστεί επέμβαση για την τοποθέτησή του στο όσχεο. Αν ο όρχις είναι κατεστραμμένος ή συρρικνωμένος, μπορεί η αφαίρεσή του να είναι η μόνη επιλογή.
Επαναπροσδιορισμός φύλου: Οι τρανς γυναίκες (άτομα βιολογικά αρσενικά που προσδιορίζονται ως θηλυκά) μπορεί να επιλέξουν να προβούν σε ορχεκτομή σαν μέρος της φυλομετάβασής τους. Άλλες επεμβάσεις όπως η αιδοιοπλαστική, μπορούν να λάβουν χώρα στην πορεία μετάβασης.
