Του Κώστα Μπετινάκη
Διχογνωμίες έχουν αρχίσει να επικρατούν στους κόλπους της ΕΕ, κατά πόσο οι οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας είναι η πλέον ενδεδειγμένη λύση για την επίτευξη του στόχου να σταματήσει η ανάμειξη της Μόσχας στο Ουκρανικό, αφήνοντας τη Δύση ανενόχλητη να δρα εκεί. Πολλοί όμως είναι εκείνοι που εκφράζουν φόβους μήπως οι κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας γυρίσουν μπούμερανγκ.
Το ρούβλι βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, και οι Ρώσοι αξιωματούχοι παραδέχονται πλέον ανοιχτά ότι η χαμηλή τιμή του πετρελαίου και οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση πλήττουν σημαντικά τη ρωσική οικονομία.
Ο Ρώσος υπουργός Οικονομικών υπολόγισε ότι οι κυρώσεις οδηγούν στη Ρωσία σε απώλειες επενδύσεων ύψους 140 εκατ. ευρώ ετησίως.
«Το νόημα των κυρώσεων είναι να τερματιστούν οι ρωσικές ενέργειες στην Ουκρανία. Όμως αυτός ο στόχος δεν θα επιτευχθεί βραχυπρόθεσμα με κυρώσεις, και εδώ ακριβώς έγκειται το πρόβλημα» λέει η συνεργάτιδα του φινλανδικού Ινστιτούτου Διεθνούς Πολιτικής Κρίστι Ράικ, η οποία συμμετείχε στη σύνταξη έκθεσης για τις επιπτώσεις των ευρωπαϊκών κυρώσεων.
Στην πραγματικότητα, παρά τη μέχρι σήμερα επιτυχία των κυρώσεων, αυτές υποσκάπτουν ταυτόχρονα τους μακροπρόθεσμους στόχους Ευρωπαίων και Αμερικανών. Γιατί;
– Επειδή οι κυρώσεις ενισχύουν τον πρόεδρο Πούτιν και του επιτρέπουν να ελέγχει την ελίτ της χώρας.
– Από την άλλη επιταχύνουν τη στροφή της Ρωσίας προς τις αγορές της Ασίας και ιδίως της Κίνας, δημιουργώντας ένα ισχυρό οικονομικό μπλοκ.
Ο «Economist» επισημαίνει πόσο σημαντικές είναι οι επιπτώσεις στη ρωσική οικονομία από την πτώση της τιμής του πετρελαίου.
Οι υδρογονάνθρακες συνεισφέρουν περισσότερο από το μισό του προϋπολογισμού της Ρωσίας και τα δύο τρίτα των εξαγωγών. Το ρωσικό κράτος συμμετέχει στις περισσότερες ενεργειακές εταιρείες (οι σημαντικότερες είναι οι Gazprom και Rosneft) μέσω των τραπεζών που τις χρηματοδοτούν. Η πτώση των τιμών του πετρελαίου σχεδόν στο μισό τους περασμένους έξι μήνες –κάτω από 60 δολάρια– είχε άμεση επίπτωση στην πορεία που ακολούθησε και το ρούβλι. Σημαντικό ρόλο στην κρίση έπαιξε και το μεγάλο χρέος που έχει η Rosneft, που στις 12 Δεκεμβρίου είχε εκδώσει ομόλογο ύψους 11 δισεκατομμυρίων ρουβλίων, το οποίο η κεντρική κρατική τράπεζα αποδέχτηκε. Χρέος ύψους γύρω στα 115 δισ. δολάρια λήγει πριν από το τέλος του 2015.
Το χρέος του ρωσικού κράτους υπολογίζεται σε 11 δισ. ρούβλια (60 δισ. σε δολάρια). Σύμφωνα με το δημοσίευμα του «Economist», οι αποδόσεις αυξάνονται κατά 15% και 8% αντίστοιχα υψηλότερα από ό,τι συμβαίνει με την Ελλάδα.
Ο ρωσικός Τύπος
Η οικονομική «Kommersant», σχολιάζοντας τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής της ΕΕ, επισημαίνει την επιμονή των Ευρωπαίων να θεωρούν την Κριμαία ακόμη ουκρανικό έδαφος και την απόφασή τους να απαγορεύσουν επενδύσεις στη χερσόνησο, όπως και στα ευρωπαϊκά κρουαζιερόπλοια να προσεγγίζουν στα λιμάνια της.
Η «Moskovsky Komsomolets» επικεντρώνεται στις δηλώσεις του προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, ότι «προς το παρόν δεν υπάρχει πρόοδος ως προς την παράδοση των ελικοπτεροφόρων τύπου “Μιστράλ” στη Μόσχα», κάνοντας λόγο για την τήρηση των συμφωνιών του Μινσκ από τη Μόσχα.
Επίσης η ίδια εφημερίδα αναφέρεται στην υπογραφή από τον πρόεδρο Ομπάμα του νόμου που ενέκρινε το Κογκρέσο για τη στρατιωτική βοήθεια στην Ουκρανία και την επιβολή νέων κυρώσεων προς τη Ρωσία, με ή χωρίς τη συγκατάθεση των άλλων δυτικών συμμάχων.
Η «Gazeta.ru» γράφει πως η ουκρανική κυβέρνηση προετοιμάζει «θεραπεία σοκ» για να αντιμετωπίσει τα οικονομικά προβλήματα της χώρας με άμεση επίπτωση στο βιοτικό επίπεδο των πολιτών της.
Οι δομές της ρωσικής οικονομίας επιτρέπουν την επιβολή κρατικού ελέγχου στα κεφάλαια μέσα στο 2015. Με τον πληθωρισμό να τρέχει με 9,1% και να μη γνωρίζουμε πόσο θα αυξηθεί λόγω της συναλλαγματικής ισοτιμίας με το δολάριο. Τα ανταλλακτήρια έδιναν 52 ρούβλια στο δολάριο πριν από δύο εβδομάδες, και μετά τις 16 Δεκεμβρίου ανάμεσα στα 70 και 80 ρούβλια.
Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές θα πρέπει να αναπροσαρμοσθούν προς τα πάνω κατά περίπου 50%, με άμεση επίπτωση στην αγοραστική δύναμη των Ρώσων.
Το «παιχνίδι» τώρα έχει μεταστραφεί από το πεδίο των μαχών στην ανατολική Ουκρανία στη νομισματική κρίση της Ρωσίας. Με άμεση συνέπεια την απώλεια εμπιστοσύνης των Ρώσων πολιτών στο εθνικό τους νόμισμα. Κάτι που θυμίζει την εποχή της διάλυσης της αλήστου μνήμης ΕΣΣΔ.
Πληροφορίες από:
Deutsche Welle / The Economist / Russia Beyond the Headlines
