Οι αμερικανο-τουρκικές σχέσεις πέρασαν σε ένα νέο στάδιο έντασης μετά τη σύλληψη από τις τουρκικές Αρχές Αμερικανού διπλωματικού υπαλλήλου, ο οποίος εργαζόταν στο προξενείο των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη, με την κατηγορία ότι διατηρεί σχέσεις με τον ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν. Έπειτα από μια σειρά προβλημάτων και αδιεξόδων στις επαφές των δύο χωρών, το τελευταίο αυτό συμβάν έρχεται να κλιμακώσει ακόμη περισσότερο την καχυποψία που κυριαρχεί στις διπλωματικές κι όχι μόνον σχέσεις των ΗΠΑ με την Τουρκία.
Η ενέργεια αυτή έρχεται έπειτα από μια σειρά διπλωματικών κινήσεων της Άγκυρας, οι οποίες ανέβασαν τον πυρετό μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας Η Ουάσινγκτον απάντησε με οργισμένη δήλωση στην ενέργεια αυτή των τουρκικών Αρχών, ανακοινώνοντας ταυτόχρονα πως διακόπτεται η διαδικασία παροχής θεωρήσεων στους Τούρκους πολίτες για να ταξιδέψουν στις ΗΠΑ.
Το πρωί της Δευτέρας οι τουρκικές Αρχές απαίτησαν από την αμερικανική διπλωματική αποστολή στην Τουρκία να παραδώσει και δεύτερο προξενικό της υπάλληλο, τουρκικής καταγωγής, ο οποίος κατηγορείται για κατασκοπεία. Ο υπάλληλος αυτός βρίσκεται εντός του γενικού προξενείου των ΗΠΑ στην Κωνσταντινούπολη και δεν εξέρχεται από το κτήριο για να μη συλληφθεί.
Πρόκειται για πρωτοφανή κλιμάκωση στα διπλωματικά χρονικά.
Η ενέργεια αυτή έρχεται έπειτα από μια σειρά διπλωματικών κινήσεων της Άγκυρας, οι οποίες ανέβασαν τον πυρετό μεταξύ ΗΠΑ και Τουρκίας.
Η επίσημη επίσκεψη του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Τουρκία, σε συνδυασμό με την επίσκεψη Μαδούρο ο οποίος έφτασε στην Άγκυρα μετά τις συνομιλίες που είχε στη Μόσχα, το ταξίδι Ερντογάν στην Τεχεράνη προ ημερών ως επιστέγασμα της βελτίωσης των σχέσεων μεταξύ Ιράν και Τουρκίας λόγω του κουρδικού προβλήματος, αλλά και οι τελευταίες επαφές του Ταγίπ Ερντογάν με την οργάνωση Χαμάς της Παλαιστίνης έχουν εξοργίσει του Αμερικανούς, σύμφωνα με ασφαλείς διπλωματικές πηγές.
Όμως και η Άγκυρα είναι εξοργισμένη με τις ΗΠΑ για τη βοήθεια που παρέχουν στους Κούρδους της Συρίας, την ώρα μάλιστα που ο Ερντογάν διέταξε προ ολίγων 24ώρων την εμπλοκή των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στις μάχες που διεξάγονται στον διάδρομο Ιντλίμπ, κοντά στα σύνορα Τουρκίας- Συρίας, λίγο βορειότερα από την πόλη του Χαλεπίου. Η επιχείρηση αυτή διεξάγεται κατόπιν συμφωνίας της Άγκυρας με το Ιράν και τη Ρωσία, ενώ στις μάχες συμμετέχουν και ρωσικές δυνάμεις από αέρος, αλλά, ως φαίνεται, και επί του εδάφους.
Μέσα σε αυτό το διπλωματικό πλαίσιο αντιθετικών συμφερόντων και στρατηγικών, οι σχέσεις ΗΠΑ και Τουρκίας προσλαμβάνουν τις τελευταίες εβδομάδες εκρηκτικές διαστάσεις. Το μέτρο που έλαβε η αμερικανική διπλωματία, δηλαδή η διακοπή χορηγήσεων θεωρήσεων σε Τούρκους πολίτες για να επισκεφθούν την Αμερική, θεωρείται μια από τις τελευταίες κινήσεις μιας χώρας πριν από μια πιο σοβαρή κλιμάκωση του διπλωματικού πολέμου.
Η κίνηση της Ουάσινγκτον έρχεται να προστεθεί στις ήδη σοβαρά διαταραγμένες σχέσεις της Τουρκίας με τη Γερμανία και δευτερευόντως με άλλες μικρότερες ευρωπαϊκές χώρες. Ως γνωστόν, η Τουρκία μόλις ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο παραγγελίας και κατάθεσης προκαταβολής για την προμήθεια του ρωσικού συστήματος αεράμυνας S-400. Η κίνηση αυτή προβληματίζει πολύ σοβαρά Αμερικανούς και Γερμανούς, οι οποίοι είναι και οι κύριοι προμηθευτές στρατιωτικού υλικού προς την Τουρκία. Πέραν τούτου, προβληματίζεται ιδιαίτερα το ΝΑΤΟ για την προμήθεια αυτού του ρωσικού οπλικού συστήματος, αφού, ως γνωστόν, δεν έχει κατασκευαστεί με λογισμικό που να συνάδει με τις ΝΑΤΟϊκές προδιαγραφές, με ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Σημειώνεται πως και το Ιράν διαθέτει συστήματα αεράμυνας S-300, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις στη Συρία έχουν αναπτύξει το σύστημα αεράμυνας S-400 που ελέγχει πλήρως τον συριακό εναέριο χώρο με βάθος βεληνεκούς το Ιράκ, την Τουρκία, την Ιορδανία, τον Λίβανο και το Ισραήλ.
Είναι προφανές πως οι σχέσεις Άγκυρας -Ουάσινγκτον περνούν αναγκαστικά μέσα από τα αδιέξοδα και τις στρατηγικές επιλογές εκάστου των παραγόντων που κυριαρχούν στη Μεσοποταμία και ένθεν κακείθεν του Ευφράτη. Ως εκ τούτου, θεωρείται από καλά πληροφορημένους διπλωματικούς κύκλους πως η πολύ πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ δεν μπορεί να είναι προσωρινή και πως εάν δεν συμβεί κάτι το σημαντικό επί του εδάφους της Συρίας και κυρίως εντός των κουρδικών περιοχών, η ένταση αυτή θα παραμείνει ως συστατικό στοιχείο του πολεμικού παιχνιδιού που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Εγγύς Ανατολή.
Ανησυχία για τις βόμβες υδρογόνου
Για πλήρη κατανόηση της σημασίας των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων θα πρέπει να επισημανθεί πόσο σημαντική είναι η τουρκική αεροπορική βάση του Ιντσιρλίκ, που χρησιμοποιεί η αμερικανική αεροπορία για τις επιδρομές της εναντίον των τζιχαντιστών.
Εκείνο που είναι λιγότερο γνωστό είναι πως εκεί ακριβώς έχουν αποθηκεύσει οι ΗΠΑ γύρω στις 50 βόμβες υδρογόνου Β-61. Η εκεί παρουσία τους είχε δημιουργήσει ζήτημα ασφαλείας κατά το αποτυχόν πραξικόπημα εναντίον του Ερντογάν, τον Ιούλιο του 2016.
Μετά και τη νέα απαίτηση των τουρκικών Αρχών για την παράδοση ακόμη ενός προξενικού υπαλλήλου των ΗΠΑ η Τουρκία επί της ουσίας συγκαταλέγεται στην ομάδα εκείνη των χωρών για τις οποίες η αμερικανική κυβέρνηση απαγορεύει τη χορήγηση θεωρήσεων.
Διαβάστε επίσης:
