Εκρηκτική χαρακτηρίζεται πλέον η προεκλογική ατμόσφαιρα στην Τουρκία, λίγες ημέρες πριν ανοίξουν οι κάλπες για τις βουλευτικές εκλογές της 7ης Ιουνίου. Τα τουρκικά ΜΜΕ βρίσκονται σε στενή αντιπαράθεση με τον πρόεδρο Ερντογάν, ο οποίος φαίνεται να έχει κηρύξει πόλεμο τόσο εναντίον τους όσο και σε αμερικανικά μέσα ενημέρωσης, όπως οι New York Times. Κάποιοι σχολιαστές, δεν διστάζουν να παρομοιάζουν τη σημερινή Τουρκία με τη ναζιστική Γερμανία.
«Κερασάκι» στην τούρτα της αντιπαράθεσης αποτελεί η απόφαση του Ανώτατου Δικαστήριου της Τουρκίας (σ.σ.: του αντίστοιχου Συμβουλίου της Επικρατείας), το οποίο ανακάλεσε την άδεια που είχε εκδοθεί για να ανεγερθεί το πολυδιαφημισμένο και πανάκριβο Λευκό Παλάτι του Ερντογάν, με το σκεπτικό ότι «καταπάτησε προστατευμένη εδαφική περιοχή».
Ο Ερντογάν αδιαφορούσε για τη γνώμη όσων αντιδρούσαν στην κατασκευή του Παλατιού του: «Εάν έχουν τη δύναμη, ας έρθουν να το γκρεμίσουν» είχε δηλώσειΗ απόφαση αυτή δικαιώνει οργανώσεις και θεσμούς, όπως η Ένωση Αρχιτεκτόνων, που είχαν προσφύγει στη Δικαιοσύνη ενάντια στην κατασκευή του επονομαζόμενου «Ak Saray» και είχαν κερδίσει πέρυσι την υπόθεση στο 5ο Διοικητικό Δικαστήριο της Άγκυρας.
Σύμφωνα με την απόφαση εκείνη, οι εργασίες κατασκευής, κόστους 650.000.000 δολαρίων των 1.100 δωματίων σε έκταση 300.000 τετραγωνικών μέτρων εντός της Δασικής Φάρμας Ατατούρκ, έπρεπε να σταματήσουν.
Όμως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, που τότε ακόμη ήταν πρωθυπουργός, είχε διαφορετική γνώμη και αφού δήλωσε πως «εάν έχουν τη δύναμη ας έρθουν να το γκρεμίσουν», έδωσε εντολή να συνεχιστούν κανονικά οι εργασίες εντός της δασικής έκτασης, η οποία είχε χαρακτηριστεί «δασική» από τον ίδιο τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας. Μουσταφά Κεμάλ.
Υπενθυμίζεται ότι το Ανώτατο Δικαστήριο της Τουρκίας είχε ξαναβγάλει σχετική απόφαση πριν από έναν χρόνο υιοθετώντας στην ουσία την απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου για παύση των εργασιών.
Με τη νέα του απόφαση, το τουρκικό ΣτΕ προχωράει ένα βήμα παραπέρα και χαρακτηρίζει «αυθαίρετο» το κτίσμα, κάτι που είναι άγνωστο τι συνέπειες μπορεί να έχει για το «Ak Saray».
Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η Ένωση Αρχιτεκτόνων είχε ζητήσει μεταξύ άλλων να δημοσιευθεί η άδεια δόμησης εντός της δασικής φάρμας, κάτι που η πλευρά του Ερντογάν απέφυγε να γίνει καθώς η άδεια δόμησης χαρακτηρίστηκε ως «κρατικό απόρρητο».
Έκρυθμο προεκλογικό κλίμα
Ουδείς στην Τουρκία ωστόσο είναι σε θέση να διευκρινίσει τι μπορεί να συμβεί πλέον, είτε με την απόφαση του Ερντογάν για την ανέγερση, είτε στο ίδιο το κτήριο… Καθώς πλησιάζει η 7η Ιουνίου, ο Ερντογάν δεν έχει συνταγματικά το δικαίωμα να αναμειχθεί στην προεκλογική διαδικασία.
Όλοι οι πρόσφατοι λόγοι του ωστόσο, περιέχουν αιχμές που προωθούν το κόμμα από το οποίο προέρχεται και τώρα επικεφαλής έχει τον πρωθυπουργό Νταβούτογλου.
Επίσης εντείνει τις προσπάθειες να αποκτήσει σημαντικότερο πολιτικό ρόλο, ως πρόεδρος, από τον τελετουργικό απλώς χαρακτήρα που προβλέπεται μέχρι στιγμής.
Η πολιτική ουδετερότητα στη δημόσια σφαίρα δεν αποτελεί πλέον φραγμό για τον Ερντογάν και τον τρόπο που αντιμετωπίζει αντιπολιτευόμενους και αντιφρονούντες. Ο Τούρκος πρόεδρος καταφέρεται προσωπικά, σε σχεδόν καθημερινή βάση, εναντίον των πολιτικών αντιπάλων του κόμματός του (AKP).
Tα προεκλογικά επιχειρήματα των αντιπολιτευόμενων υποψηφίων αποδομούνται συνήθως με εξευτελιστικά σχόλια. Πριν λίγες ημέρες ο Τούρκος πρόεδρος ανέβασε και πάλι τους τόνους, με στόχο αυτή τη φορά τους εκπροσώπους των τουρκικών ΜΜΕ, διατάσσοντας δικαστικούς ελέγχους κατά συγκεκριμένων δημοσιογράφων και μεγάλων τουρκικών δημοσιογραφικών ομίλων.
Ολοένα και περισσότεροι Τούρκοι δημοσιογράφοι εκφράζουν ανησυχίες για τον αυξανόμενο έλεγχο στη λειτουργία των ΜΜΕ της χώραςΠιο πρόσφατο παράδειγμα είναι η σκηνοθετημένη και ανοιχτή αντιπαράθεσή του με την εφημερίδα Hürriyet: H τουρκική εφημερίδα, σε πρόσφατο άρθρο της σχετικά με την καταδίκη σε θάνατο του πρώην προέδρου της Αιγύπτου Μοχάμεντ Μούρσι, είχε αναφερθεί στο ποσοστό που αυτός είχε λάβει και ανερχόταν στο 52%, στις πρώτες δημοκρατικές προεδρικές εκλογές στην Aίγυπτο.
Ποσοστό που σύμφωνα με την Hürriyet, που ο Ερντογάν εξέλαβε ως υπαινιγμό για το δικό του πολιτικό μέλλον, αφού και ίδιος είχε εκλεγεί με 52% στις τουρκικές προεδρικές εκλογές τον Αύγουστο του 2014.
Οι δικηγόροι του Τούρκου προέδρου έχουν ήδη κινηθεί δικαστικά κατά του αρχισυντάκτη της Ηürriyet, Σεντάτ Ερτζίν, καθώς και ανώτερων στελεχών του δημοσιογραφικού ομίλου Dogan. Σύμφωνα με τον Ερντογάν στόχος αυτών των κινήσεων είναι να αποτρέψει τα τουρκικά ΜΜΕ «να ρίχνουν ανεμπόδιστα κυβερνήσεις και να ανεβάζουν άλλες».
Παράλληλα ολοένα και περισσότεροι Τούρκοι δημοσιογράφοι εκφράζουν ανησυχίες για τον αυξανόμενο έλεγχο στη λειτουργία των ΜΜΕ και το μέλλον της ενημέρωσης στη χώρα.
Σε ύφεση η ανεξάρτητη δημοσιογραφία
Ο πρόεδρος της Τουρκικής Ένωσης Δημοσιογράφων TGC Ούγκουρ Γκουτς, δε διστάζει να πει ότι το τουρκικό κοινό εδώ και καιρό δεν έχει πρόσβαση σε ανεξάρτητη και αντικειμενική ενημέρωση. «Σήμερα, 21 δημοσιογράφοι είναι στην φυλακή, ενώ πολλοί άλλοι ξοδεύουν απίστευτη ενέργεια, απαντώντας σε εξαντλητικές ερωτήσεις στο πλαίσιο ανακρίσεων που έχουν ξεκινήσει εις βάρος τους από την εισαγγελία», αναφέρει ο Γκουτς.
Παράλληλα πολλοί δημοσιογραφικοί όμιλοι αναγκάζονται να αλλάξουν εταιρικό προφίλ, προκειμένου να διασφαλίσουν τη συνέχιση των εμπορικών τους δραστηριοτήτων, αφού αυτήν την περίοδο η ανεξάρτητη δημοσιογραφία είναι κατά γενική ομολογία σε ύφεση.
Για τον Γκουτς η κατάσταση στη σημερινή Τουρκία θα μπορούσε να συγκριθεί κάλλιστα με τους περιορισμούς στον Τύπο κατά την περίοδο του ναζισμού στη Γερμανία. «Τότε οι πολιτικοί αντίπαλοι, αλλά και όσοι απλώς είχαν διαφορετική γνώμη, σιωπούσαν εξαιτίας της προπαγάνδας και του εκφοβισμού. Σήμερα παρατηρούμε στην Τουρκία μια αντίστοιχη προσπάθεια» εκτιμά ο Γκουτς.
Ο Μεχμέτ Αλτάν, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος είναι επίσης αρθρογράφος και συγγραφέας, δεν μπορεί να αποδεχθεί το γεγονός ότι το σημερινό «τουρκικό Σύνταγμα τελεί υπό αίρεση».
Κατά τη γνώμη του αυτήν την περίοδο «συντελείται στην Τουρκία ένα πραξικόπημα». Ωστόσο ο Αλτάν συνεχίζει να πιστεύει ότι η χώρα του θα καταφέρει να βγει αλώβητη από το σημερινό καθεστώς «ανομίας» καθώς και ότι θα επανέλθει στον «δρόμο της αποκατάστασης των δημοκρατικών θεσμών». Βέβαια, ο ίδιος, δεν ελπίζει ότι αυτό θα συμβεί σύντομα.
Επίθεση και στους New York Times
Στο στόχαστρο του Ερντογάν βρέθηκαν και οι New York Times, μετά το πρόσφατο επικριτικό άρθρο εναντίον του, που δημοσίευσε η μεγάλης κυκλοφορίας αμερικανική εφημερίδα.
«Οι New York Times γράφουν ότι δέχομαι πιέσεις. (…) Δεν γνωρίζουν ότι μπορεί να κυβερνούν άλλες χώρες στον κόσμο από απόσταση 10.000-15.000 χιλιομέτρων, αλλά όχι την Τουρκία» είπε σε πρόσφατη ομιλία του ο Ερντογάν, που χαρακτήρισε το άρθρο «ξεδιάντροπο».
Επιμέλεια: Κ. Μπετινάκης
