Η έλλειψη αυτοπεποίθησης οδηγεί αναπόφευκτα σε χαμηλή αυτοαποτελεσματικότητα. Αυτό σημαίνει ότι αυξάνεται το άγχος σου, αποφεύγεις να δοκιμάσεις νέα πράγματα, δεν θέτεις τον εαυτό σου σε προκλήσεις και, τελικά, περιορίζεις τις δυνατότητές σου να εξελιχθείς και να γίνεις η καλύτερη εκδοχή του εαυτού σου. Στην πραγματικότητα, η χαμηλή αυτοπεποίθηση βρίσκεται στη ρίζα πολλών προβλημάτων που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας.
Ζούμε σε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι, είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα, προσπαθούν να μας στερήσουν την αυτοπεποίθησή μας. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσα από κριτική, κοινωνικές προσδοκίες ή στερεότυπα, ακόμα και μέσω των δικών μας φόβων και περιοριστικών πεποιθήσεων. Και πώς μπορείς να ξεπεράσεις αυτές τις πεποιθήσεις, το φόβο και το άγχος που σε κρατούν πίσω;
Καταρχήν, οι περιοριστικές πεποιθήσεις (limitingbeliefs)είναι ιδιαίτερα ύπουλες. Σε κάνουν να βρίσκεις δικαιολογίες και λόγους για τους οποίους δεν μπορείς να πετύχεις. Για παράδειγμα, αν ένας νεαρός θέλει να γίνει μπασκετμπολίστας αλλά πιστεύει ότι είναι πολύ κοντός, πολύ αργός ή δεν προέρχεται από το «σωστό» περιβάλλον, τότε αυτομάτως αποκλείει την πιθανότητα επιτυχίας.
Οι άνθρωποι που καταφέρνουν σπουδαία πράγματα στη ζωή δεν επιτρέπουν στον εαυτό τους να υιοθετήσουν τέτοιες σκέψεις. Αντίθετα, αναγνωρίζουν αυτές τις πεποιθήσεις ως ψευδείς και εργάζονται συστηματικά ώστε να μην τις αφήνουν να ελέγχουν το μυαλό τους. Γιατί η αλήθεια είναι απλή: Ο καθένας μπορεί να φτάσει οπουδήποτε, ανεξάρτητα από το σημείο εκκίνησης. Και ο καλύτερος τρόπος για να το κάνεις αυτό είναι να εκθέτεις τον εαυτό σου σε περιβάλλοντα που αμφισβητούν περιοριστικές πεποιθήσεις.
Για μένα, η αυτοπεποίθηση έχει γίνει το μεγαλύτερο όπλο μου. Και δεν εννοώ ότι μου δίνει την ψευδαίσθηση ότι μπορώ να κάνω τα πάντα ή ότι είμαι ανώτερη από τους άλλους – η αυτοπεποίθηση δεν έχει καμία σχέση με αυτό. Επιπλέον, η αυτοπεποίθηση δεν μετριέται από το πόσα χρήματα έχεις, από τη φύση της δουλειάς σου ή από το κοινωνικό σου status.
Αντίθετα, αυτοπεποίθηση σημαίνει ότι γνωρίζω ακριβώς ποιος είμαι, ξέρω τι θέλω να πετύχω, και πιστεύω απόλυτα στην ικανότητά μου να το καταφέρω.
Όταν ζούσα στην Ελλάδα, βρέθηκα αντιμέτωπη με ένα εχθρικό περιβάλλον. Διάφοροι άνθρωποι διέδιδαν φήμες για μένα και έκαναν ό,τι μπορούσαν για να μου δημιουργήσουν εμπόδια στην επαγγελματική μου πορεία. Προσπαθούσαν να μου στερήσουν ευκαιρίες, να με αποθαρρύνουν, να με κάνουν να αμφιβάλλω για τον εαυτό μου (η χαρά του να κατάγεσαι από επαρχία). Είμαι σίγουρη ότι η εμπειρία μου δεν είναι μοναδική και μπορεί να έχεις βρεθεί κι εσύ σε αντίστοιχη θέση!
Για μένα, η πίστη και η καλλιέργεια αγάπης στον εαυτό μου ήταν το μοναδικό μου όπλο. Ήξερα ποια ήμουν, ήξερα ότι οι επιθέσεις των ανθρώπων προέρχονταν από τις δικές τους ανασφάλειες, και ήξερα ότι αν έμενα πιστή στον εαυτό μου, τίποτα δεν θα μπορούσε να με σταματήσει. Ευχαριστώ όλους όσους με αγάπησαν πολύ και όλους εκείνους που με αγάπησαν λιγότερο, γιατί με βοήθησαν αμφότεροι να νιώθω άνετα με τον εαυτό μου και τα ιδανικά μου.
Στην τωρινή μου δουλειά στο πανεπιστήμιο, περιβάλλομαι από εξαιρετικά επιτυχημένους ανθρώπους στον επιχειρηματικό κόσμο. Και ξέρεις τι έχω παρατηρήσει; Δεν υπάρχει ούτε ένας επιτυχημένος άνθρωπος που δεν έχει βρει στο διάβα του εμπόδια που πολλές φορές έμοιαζαν ανυπέρβλητα. Όμως, δεν τα παράτησαν. Συνέχισαν ό,τι κι αν συνέβη, ό,τι κι αν έλεγαν για εκείνους. Και αυτό είναι το σημείο στο οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι αποτυγχάνουν: παραιτούνται πολύ νωρίς, γιατί δεν έχουν αναπτύξει την αυτοπεποίθηση να αντέξουν τη δύσκολη διαδρομή.
Οι άνθρωποι που πετυχαίνουν δεν είναι απαραίτητα πιο ταλαντούχοι, πιο έξυπνοι ή πιο ικανοί από τους άλλους. Είναι αυτοί που αποφασίζουν ότι, ανεξάρτητα από τα εμπόδια, δεν θα τα παρατήσουν.Και μένα, η ζωή μου άλλαξε δραματικά όταν κατάλαβα ότι η αποτυχία δεν είναι το αντίθετο της επιτυχίας – είναι μέρος της.
Φαντάσου τι θα μπορούσες να πετύχεις αν είχες την αυτοπεποίθηση να συνεχίσεις, ακόμα και όταν τα πράγματα γίνονται δύσκολα!
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF & The Solution Focused Universe)
