Όλη η Ελλάδα πενθεί την τραγωδία των Τεμπών.
Σ’ αυτό πένθος είμαστε όλοι μαζί, κανείς και τίποτε στον κόσμο δεν μπορεί να μας χωρίσει ή να μας διχάσει• καν οι πολιτευτές με τα ενδεχόμενα αήθη τους επικοινωνιακά τερτίπια.
Όταν το πένθος είναι συλλογικό κι ατομικό, βουβό, σημειωτικά νηπενθές στις αυλές των σχολείων, πένθος αμετάκλητο…
Κι όταν ευθέως ανάλογο, μ’ αριθμό μη στατιστικό, μαρτυρικά αυξανόμενο, πένθος νέων αθώων, τυχαίων άτυχων θυμάτων…
Όταν είναι “dialathon”, αδιευκρίνιστο, απόρροια ανευθυνότητας, ασυνειδησίας, διαρκούς εγκληματικής αμέλειας…
Κι όταν αχνοδιαγράφεται ακόμη, ασύμπτωτη η αιτία κι όχι άμεση ως άτυχη στιγμή ή ενοχή…
Και παράπλευρη ακόμη, αν λέγεται…
Και θυσία…
Όταν ευθέως δεν καταλογίζεται,
κι όταν δεν αποδίδεται ευθέως…
Ή δεν μπορεί…
Είναι πάντα ένα πένθος αστάθμητο, σωρευτικό, πένθος άθροισμα, πένθος γινόμενο, ασύστατο, είναι ένα πένθος γενικό κι αλλού, δυσβάσταχτο όταν επαναλαμβανόμενο, είναι ένα πένθος Εθνικό, είναι ένα πένθος όχι• πένθος διαλανθάνον.
Πένθος σύμβολο, πένθος θυσίας, πένθος των τύψεων, τραυματικό, της τύχης και της ατυχίας,μιας σκοτεινής αναλαμπής, πυρό στης νύχτας το φως, πυρόχρωο και στο γυμνό σκοτάδι.
Δεν είναι το ίδιο και για εκατό και για χίλια ακόμη θύματα του αίματος στα σφαγεία των δρόμων, ασφαλτινών και χωμάτινων, της θάλασσας και του αέρα, δεν είναι αλλοτινό, δεν είναι πένθος μ’ έναν-έναν χαμό, σ’ ένα μήνα, πένθος των χαμών σ’ ένα χρόνο, των χαμών σ’ ένα και μόνο τριήμερο μονάχα…
Δεν είναι το ίδιο πένθος για τρεις χιλιάδες ευάλωτους που χάνονται σ’ ένα χρόνο από στελέχη ανθεκτικά, στα κέρινα νοσοκομεία… Οπού και φεύγουν μόνοι, ολομόναχοι… Δεν είναι πένθος για το σφάλμα το ιατρικό, που έφτασε αιτία θανάτου δεύτερη, θανάτων πια, – μέσα σ’ ολόκληρο τον κόσμο…
Είναι ένα πένθος κυκλικό, τραγικά επαναλαμβανόμενο, παράδοξο, εφιαλτικό, αμετάκλητο…
Είναι ένα πένθος ολικό, πένθος του παράδοξου• και όμως πένθος του αλληλέγγυου σημερινού ανθρώπου.
<••••••>
Το πιο παράδοξο
απ’ όλα τα πλάσματα
Ναζίμ Χικμέτ
Σαν το σκορπιό είσαι, αδερφέ μου,σαν το σκορπιό μέσα σε μια μεγάλη νύχτα τρόμου.
Σαν το σπουργίτι είσαι, αδερφέ μου, σαν το σπουργίτι μέσα στις μικροσκοπικές σκοτούρες σου.
Εχ, σαν το στρείδι είσαι, αδερφέ μου, σαν το στρείδι, το σφαλιγμένο και ήσυχο.
Tι τρομερός πούσαι, αδερφέ μου, σα στόμιο σβησμένου ηφαίστειου.
K’ ένας δεν είσαι, αλλοίμονο,δεν είσαι πέντε, είσαι μιλιούνια.
Σαν πρόβατο είσαι, ω αδερφέ μου.
Όταν ο μπόγιας, το τομάρι σου ντυμένος, όταν ο μπόγιας
σηκώνει το ραβδί του ο μπόγιας, βιάζεσαι να χωθείς
μες στο κοπάδι και τρέχοντας τραβάς
για το σφαγείο, τρέχοντας, κι από πάνου με καμάρι.
Eίσαι το πιο παράδοξο πλάσμα του κόσμου, πιότερο ακόμα κι απ’ το ψάρι που ζει μέσα στη θάλασσα χωρίς να το γνωρίζει.
Kι αν είναι δω στη γης τόση μιζέρια είναι από σένανε, αδερφέ μου,
Aν είμαστε έτσι πεινασμένοι κ’ έτσι τσακισμένοιAν είμαστε γδαρμένοι ως το μεδούλι
και πατημένοι σαν τσαμπιά να δώσουμε όλο το κρασί μας,
Tάχα θα πω πως είναι από δικό σου φταίξιμο; όχι,
Όμως και συ, αδερφέ μου, φταις καμπόσο.
Ναζίμ Χικμέτ
μετάφραση Γιάννη Ρίτσου
