Ρεπορτάζ: Αντώνης Ζήβας
Το 1997, μια ομάδα φυσικών στη Γενεύη πραγματοποίησε ένα πείραμα που κλόνισε τις μέχρι τότε επιστημονικές βεβαιότητες. Διαχώρισαν δύο κβαντικά διεμπλεκόμενα σωματίδια σε απόσταση 10,9 χιλιομέτρων.
Το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό: όταν η κατάσταση του ενός σωματιδίου άλλαξε, το άλλο αντέδρασε στιγμιαία, ταχύτερα απ’ ό,τι θα μπορούσε να διανύσει το φως την ίδια απόσταση. Με άλλα λόγια, για αυτά τα σωματίδια, η απόσταση που τα χώριζε ήταν πρακτικά αδιάφορη.
Αυτό το φαινόμενο, γνωστό στη φυσική ως κβαντική διεμπλοκή (quantum entanglement), δείχνει ότι δύο σωματίδια που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σχηματίζουν ένα ενιαίο σύστημα. Παραμένουν συσχετισμένα ανεξάρτητα από χώρο και χρόνο, αντιδρώντας άμεσα, ακόμα και σε μεγάλες αποστάσεις.
Η κβαντική διεμπλοκή έχει οδηγήσει σε σημαντικές επιστημονικές συζητήσεις για την ίδια τη φύση της πραγματικότητας, αλλά και σε ενδιαφέρουσες μεταφορικές αναλογίες στον ανθρώπινο κόσμο. Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι, αποτελούμενοι από τα ίδια σωματίδια, μπορούν να δημιουργούν αόρατους δεσμούς μέσω έντονων αλληλεπιδράσεων, όπως η αγάπη, η πάθος ή οι βαθιές συγκρούσεις. Το φαινόμενο αυτό εξηγεί, κατά τρόπο μεταφορικό, εμπειρίες όπως η ξαφνική ανησυχία για ένα αγαπημένο πρόσωπο και η επακόλουθη επικοινωνία μαζί του, ή η απρόσμενη επικοινωνία με κάποιον που έχει χρόνια να δει κανείς.
Σύμφωνα με τους συγγραφείς του πρωτότυπου κειμένου, αυτή η σύνδεση δεν είναι μυστικιστική, αλλά αντικατοπτρίζει θεμελιώδη φυσική. Ο εγκέφαλος και η καρδιά μπορούν να λειτουργούν ως «κβαντικές κεραίες»: όταν κάποιος επικεντρώνεται σε ένα άλλο πρόσωπο, δεν στέλνει σήμα μέσω του κενού χώρου, αλλά ενεργοποιεί έναν ήδη υπάρχοντα δεσμό σε ένα κοινό πεδίο σύνδεσης.
Παράλληλα, οι σκέψεις μπορούν να θεωρηθούν ως εργαλεία επιρροής: η εστίαση σε πόνο ή θυμό μπορεί να διαταράξει το «πεδίο» ανάμεσα σε δύο άτομα, ενώ η προσοχή σε ηρεμία ή ευγνωμοσύνη μπορεί να αναδιαμορφώσει αυτή τη σύνδεση – παρόμοια με το πείραμα των διεμπλεκόμενων σωματιδίων στη Γενεύη.
Βασικές επιστημονικές αναφορές
-
Tittel, W., Brendel, J., Zbinden, H., Gisin, N. (1998)
«Παραβίαση των ανισοτήτων του Bell με φωτόνια που χωρίζονται σε απόσταση 10 χιλιομέτρων». -
Aspect, A., Dalibard, J., Roger, G. (1982)
«Πειραματικός έλεγχος των ανισοτήτων του Bell με αναλυτές μεταβαλλόμενους στον χρόνο». -
Zeilinger, A., Weihs, G., Jennewein, T., Aspelmeyer, M.
«Κβαντική διεμπλοκή και κβαντική πληροφορία: μια σύγχρονη προσέγγιση».
Η κβαντική διεμπλοκή δεν αποτελεί απλώς ένα θεωρητικό πείραμα ή μια περίεργη ιδέα της φυσικής. Αποκαλύπτει ότι η πραγματικότητα μπορεί να συνδέει τα πάντα με τρόπους που ξεπερνούν την κοινή λογική, προσφέροντας παράλληλα ένα συναρπαστικό παράθυρο για την κατανόηση των ανθρώπινων σχέσεων και της σύνδεσης μεταξύ ανθρώπων και κόσμου.
