Η υστεροσαλπιγγογραφία (ΥΣΓ) είναι μία ειδική ακτινολογική εξέταση κατά την οποία ελέγχεται η βατότητα της μήτρας και των σαλπίγγων της γυναίκας. Συγκεκριμένα, ο γιατρός προωθεί σκιαγραφικό υγρό μέσα στη μήτρα με τη βοήθεια ειδικού καθετήρα, ενώ ταυτόχρονα παρακολουθεί την πορεία του υγρού σε ειδική οθόνη. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, ο γιατρός λαμβάνει και στιγμιαίες ακτινογραφίες.
Η ΥΣΓ είναι βασική εξέταση στα πλαίσια του ελέγχου υπογονιμότητας. Ένας από τους συχνούς λόγους που δυσκολεύουν την επίτευξη εγκυμοσύνης είναι η παρουσία βλαβών στο εσωτερικό της μήτρας ή απόφραξη των σαλπίγγων. Υπόψη ότι ιδιαίτερα οι σάλπιγγες δεν είναι ορατές με άλλες διαγνωστικές απλές εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα ή η αξονική τομογραφία. Η ΥΣΓ μπορεί να εγείρει την υποψία βλάβης στην περιοχή που απαιτεί περαιτέρω διερεύνηση και, ενδεχομένως, θεραπεία.
Παρόλα αυτά, η ερμηνεία του αποτελέσματος μιας ΥΣΓ απαιτεί προσοχή και εμπειρία. Το φυσιολογικό αποτέλεσμα – φυσιολογική κοιλότητα μήτρας και διαβατές σάλπιγγες – γενικά είναι καθησυχαστικό σχετικά με την κατάσταση των υπό εξέταση οργάνων. Από την άλλη μεριά, ένα μή φυσιολογικό αποτέλεσμα μπορεί – αλλά όχι σίγουρα – να υποδηλώνει την παρουσία κάποιου προβλήματος. Ενώ η εξέταση της μήτρας είναι πιο έγκυρη κατά την ΥΣΓ, πολύ συχνά οι σάλπιγγες μπορεί να μην απεικονίζονται φυσιολογικά, ενώ ουσιαστικά δεν έχουν κάποιο πρόβλημα.
Κλασικό παράδειγμα είναι η παντελής έλλειψη απεικόνισης της μίας ή και των δύο σαλπίγγων. Αυτό μπορεί μεν να οφείλεται σε απόφραξη των σαλπίγγων, μπορεί όμως να οφείλεται και σε λειτουργικό σπασμό τους. Ένα εναλλακτικό σενάριο είναι ότι η αύξηση της πίεσης του υγρού μέσα στη μήτρα δεν είναι αρκετή ώστε να προωθήσει το υγρό προς τις σάλπιγγες.
Για τους παραπάνω λόγους, όταν η ΥΣΓ αποκαλύπτει κάποιο πρόβλημα, ο γιατρός να προχωρεί σε περαιτέρω διερεύνηση των οργάνων της πυέλου. Κάτι τέτοιο επιτυγχάνεται με τη λαπαροσκόπηση – μια μικρή επέμβαση – κατά την οποία μπορεί επίσης να γίνει και ανάλογη θεραπεία. Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να αποφευχθεί η εξωσωματική γονιμοποίηση, που κατά κανόνα προτιμάται σε περιπτώσεις προβλημάτων των σαλπίγγων.
Το άρθρο επιμελήθηκε και υπογράφει ο Θάνος Παπαθανασίου MD(London) MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
