Η ρωσική Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφαλείας (FSB) ανακοίνωσε σήμερα ότι ο ανταποκριτής της Wall Street Journal Ίβαν Γκερσκόβιτς συνελήφθη στην πόλη Γεκατερίνμπουργκ των Ουραλίων ως ύποπτος για κατασκοπεία, μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων Interfax.
Η ανακοίνωση αυτή σηματοδοτεί μια σοβαρή κλιμάκωση στις προσπάθειες του Κρεμλίνου να φιμώσει αυτούς που θεωρεί επικριτές του, κάτι που κορυφώθηκε μετά την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον περασμένο χρόνο. Είναι, δε, η σοβαρότερη δημόσια ενέργεια εναντίον ξένου δημοσιογράφου μετά την εισβολή.
«Η FSB απέτρεψε την παράνομη δραστηριότητα του διαπιστευμένου στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών ανταποκριτή (…) του γραφείου στη Μόσχα της αμερικανικής εφημερίδας Wall Street Journal, υπηκόου των Ηνωμένων Πολιτειών Ίβαν Γκερσκόβιτς», ανέφερε η FSB σε ανακοίνωσή της, την οποία επικαλούνται τα ρωσικά πρακτορεία ειδήσεων, διευκρινίζοντας ότι ο 31χρονος δημοσιογράφος είναι ύποπτος για «κατασκοπεία» προς όφελος της Ουάσιγκτον.
Η ανακοίνωση της FSB σημειώνει ότι «ο Γκερσκόβιτς είχε επιφορτιστεί από την αμερικανική πλευρά με τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικά με τις δραστηριότητες μιας επιχείρησης του στρατιωτικο-αμυντικού συμπλέγματος». Ωστόσο δεν προσκόμισε αποδεικτικά στοιχεία που να στηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό.
Πριν ενταχθεί στο δυναμικό της αμερικανικής εφημερίδας το 2022, ο Γκερσκόβιτς ήταν ανταποκριτής του AFP στη Μόσχα και πριν από αυτό της αγγλόφωνης ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Moscow Times. Γνωρίζει άπταιστα ρωσικά καθότι είναι ρωσικής καταγωγής και είχε εγκατασταθεί με τους γονείς του στις ΗΠΑ στην παιδική του ηλικία.
Η Wall Street Journal εξέφρασε την «βαθιά της ανησυχία για την ασφάλεια» του δημοσιογράφου της. «Η Wall Street Journal ανησυχεί βαθύτατα για την ασφάλεια» του Ίβαν Γκερσκόβιτς, ανέφερε η εφημερίδα σε σύντομη ανακοίνωσή της.
Από την πλευρά της η ΜΚΟ «Δημοσιογράφοι χωρίς Σύνορα» δήλωσε θορυβημένη από αυτό που μοιάζει με αντίποινα.
Η ΜΚΟ ανακοίνωσε ότι ο Γκερσκόβιτς «έκανε έρευνα για την Wagner», την στρατιωτική αυτή οργάνωση μισθοφόρων που πολεμά στο πλευρό των Ρώσων στην Ουκρανία.
Η ρωσική διπλωματία ανακοίνωσε ότι ο δημοσιογράφος “πιάστηκε στα πράσα”. Όπως έγραψε στο Telegram η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα, οι ενέργειες του δημοσιογράφου της Wall Street Journal “δεν είχαν καμία σχέση με τη δημοσιογραφία”.
Ο Ρώσος υφυπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Ριαμπκόφ είπε ότι το ζήτημα πιθανής ανταλλαγής του Γκερσκόβιτς δεν είναι της παρούσης, όπως μετέδωσε το πρακτορείο ειδήσεων RIA και ότι ανταλλαγές κρατουμένων στο παρελθόν έχουν πραγματοποιηθεί για πρόσωπα ήδη καταδικασμένα, μετέδωσε το IFX. «Ας δούμε πως θα εξελιχθεί η κατάσταση», σχολίασε ο Ριαμπκόφ στο πρακτορείο.
Η Γαλλία εξέφρασε την ανησυχία της, καλώντας τη Μόσχα να σεβαστεί την ελευθερία του Τύπου.
«Είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι και καταδικάζουμε την κατασταλτική στάση της Ρωσίας» είτε όσον αφορά τον ρωσικό Τύπο είτε τον ξένο, δήλωσε η Αν-Κλερ Λεζόντρ, εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, κατά τη διάρκεια ενημέρωσης του Τύπου.
Καταστολή των ΜΜΕ
«Το πρόβλημα είναι…το γεγονός ότι η FSB ερμηνεύει σήμερα την κατασκοπεία σημαίνει ότι όποιος ενδιαφέρεται απλώς για στρατιωτικά θέματα κινδυνεύει να φυλακιστεί για 20 χρόνια», έγραψε στο Facebook η Ρωσίδα πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια.
Η ίδια προσθέτει μάλιστα ότι η Ρωσία έχει πρόσφατα αυστηροποιήσει τους νόμους της κατά της κατασκοπείας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία, ενώ σημειώνει ότι η FSB μπόρεσε να έπιασε “όμηρο” τον δημοσιογράφο με σκοπό μια πιθανή ανταλλαγή κρατουμένων.
Πολλοί Αμερικανοί πολίτες κρατούνται αυτή τη στιγμή στη Ρωσία και τόσο η Ουάσινγκτον όσο και η Μόσχα έχουν αλληλοκατηγορηθεί ότι πραγματοποιηθούν συλλήψεις με πολιτικά κίνητρα.
Τον Ιανουάριο η FSB άνοιξε ποινική υπόθεση εναντίον ενός Αμερικανού πολίτη που κατηγόρησε για κατασκοπεία, αλλά δεν τον κατονόμασε.
Ο Πολ Γουίλαν, ένας Αμερικανός πρώην πεζοναύτης, συνελήφθη στη Ρωσία το 2018 και καταδικάστηκε σε 16ετή ποινή κάθειρξης με κατηγορίες για κατασκοπεία. Κρατείται σε μια σωφρονιστική αποικία νοτίως της Μόσχας.
Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν ότι πρόκειται για ιδιώτη, ο οποίος επισκεπτόταν τη Μόσχα για επιχειρηματικούς λόγους και έχει ζητήσει την απελευθέρωσή του.
Έχουν υπάρξει πολλές ανταλλαγές κρατουμένων, που έλαβαν δημοσιότητα, μεταξύ Μόσχας και Ουάσινγκτον κατά τον περασμένο χρόνο.
Τον Δεκέμβριο, η Μόσχα απελευθέρωσε την Αμερικανίδα μπασκετμπολίστρια Μπρίτνεϊ Γκρίνερ, η οποία είχε συλληφθεί επειδή είχε περάσει έλαιο κάνναβης στη χώρα, σε αντάλλαγμα με τον Ρώσο έμπορο όπλων Βίκτορ Μπουτ.
Οι ρωσικές αρχές έχουν επίσης χρησιμοποιήσει κατηγορίες για κατασκοπεία εις βάρος Ρώσων δημοσιογράφων.
Τον περασμένο χρόνο η Ρωσία φυλάκισε έναν πρώην δημοσιογράφο θεμάτων άμυνας, τον 22χρονο Ιβάν Σαφρόνοφ, με κατηγορίες για προδοσία.
Ο Σαφρόνοφ εργαζόταν για την εφημερίδα Kommersant και ήταν ένας από τους πιο προβεβλημένους δημοσιογράφους στο ρεπορτάζ άμυνας στη Ρωσία.
Η σύλληψη του Γκερσκόβιτς σημειώνεται καθώς δυτικοί δημοσιογράφοι στη Ρωσία αντιμετωπίζουν αυξανόμενους περιορισμούς.
Το προσωπικό των δυτικών μέσων μαζικής ενημέρωσης συχνά αναφέρει ότι παρακολουθείται, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια ταξιδιών εκτός των μεγάλων αστικών κόμβων της Μόσχας και της Αγίας Πετρούπολης.
Πολλοί Ρώσοι φοβούνται να μιλήσουν σε ξένα μέσα ενημέρωσης, λόγω των αυστηρών νόμων λογοκρισίας που υιοθετήθηκαν στον απόηχο της επίθεσης στην Ουκρανία.
Αμερικανική διπλωματική πηγή είπε ότι η πρεσβεία δεν είχε ενημερωθεί για το περιστατικό και αναζητούσε πληροφορίες από τις ρωσικές αρχές για την υπόθεση.
Άλλοι ξένοι δημοσιογράφοι που καλύπτουν ειδησεογραφικά τη Ρωσία εξέφρασαν την υποστήριξή τους στον Γκερσκόβιτς στο διαδίκτυο, λέγοντας ότι ήταν επαγγελματίας δημοσιογράφος, όχι κατάσκοπος.
Ο Αντρέι Σολντάτοφ, συγγραφέας και ειδικός στις υπηρεσίες ασφαλείας της Ρωσίας, ο οποίος βρίσκεται εκτός της χώρας, έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
«Ο Ιβαν Γκερσκόβιτς είναι ένας πολύ καλός και γενναίος δημοσιογράφος, όχι κατάσκοπος, για τον Θεό. Είναι (η σύλληψή του) μια κατά μέτωπο επίθεση σε όλους τους ξένους ανταποκριτές που εξακολουθούν να εργάζονται στη Ρωσία».
Η ρωσική εφημερίδα Kommersant έγραψε ότι ο Γκερσκόβιτς θα μεταφερθεί στη Μόσχα και θα κρατηθεί στη φυλακή Λεφόρτοβο της πρωτεύουσας, ένα κέντρο προσωρινής κράτησης της FSB.
Το κινητό τηλέφωνο του Γκερσκόβιτς δεν ήταν προσβάσιμο σήμερα και σύμφωνα με την υπηρεσία μηνυμάτων Telegram, τελευταία φορά που ήταν online ήταν χθες Τετάρτη στις 13:28 ώρα Μόσχας.
