Ρεπορτάζ – Επιμέλεια: Αντώνης Ζήβας
Δραματικές σκηνές εκτυλίχθηκαν το απόγευμα της Πέμπτης 6/11, στον Λευκό Οίκο, όταν εκτελεστικό στέλεχος της φαρμακευτικής εταιρείας Novo Nordisk κατέρρευσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο Οβάλ Γραφείο.
Η εκδήλωση αφορούσε την παρουσίαση μιας μεγάλης συμφωνίας με τις φαρμακευτικές εταιρείες Eli Lilly και Novo Nordisk, που προβλέπει σημαντικές εκπτώσεις στα φάρμακα αδυνατίσματος τύπου GLP-1, όπως το Ozempic, το Wegovy και το Zepbound.
Το περιστατικό μπροστά στις κάμερες
Όπως μετέδωσε ο Independent, τη στιγμή που ο CEO της Eli Lilly, Ντέιβιντ Ριξ, έκανε δηλώσεις σε ζωντανή μετάδοση, ο Γκόρντον Φίντλεϊ, υψηλόβαθμο στέλεχος της Novo Nordisk, έχασε τις αισθήσεις του και κατέρρευσε μόλις λίγα μέτρα από τον Τραμπ.
Το πλάνο κόπηκε απότομα, ενώ αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου και μέλη του ιατρικού προσωπικού έσπευσαν να τον βοηθήσουν.
Σύμφωνα με την εκπρόσωπο Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέιβιτ, «η ιατρική ομάδα επενέβη αμέσως και το άτομο έλαβε την κατάλληλη φροντίδα. Η κατάστασή του είναι σταθερή». Το περιστατικό προκάλεσε αναστάτωση και η εκδήλωση διακόπηκε προσωρινά, πριν συνεχιστεί λίγα λεπτά αργότερα, σε πιο περιορισμένο πλαίσιο.
Αν και δεν έχουν γίνει γνωστές λεπτομέρειες για την αιτία της λιποθυμίας, ο Φίντλεϊ είχε ταξιδέψει στην Ουάσιγκτον μόλις το προηγούμενο βράδυ από τη Νέα Υόρκη για τη συνέντευξη Τύπου, μετά από πολύωρες εσωτερικές διαβουλεύσεις με την εταιρεία σχετικά με τις οικονομικές παραμέτρους της συμφωνίας.
Η συμφωνία-σταθμός για τα φάρμακα αδυνατίσματος
Στο επίκεντρο της συνέντευξης βρέθηκε η ανακοίνωση μιας συμφωνίας-ορόσημο ανάμεσα στην αμερικανική κυβέρνηση και τις δύο μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην αγορά των φαρμάκων για την απώλεια βάρους.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, οι Eli Lilly και Novo Nordisk δεσμεύονται να μειώσουν σημαντικά τις τιμές των φαρμάκων τύπου GLP-1, τα οποία έχουν γνωρίσει τεράστια εμπορική επιτυχία στις ΗΠΑ. Η μείωση θα φέρει το κόστος για ορισμένους ασθενείς στα 150 δολάρια τον μήνα, από τα 900-1.200 δολάρια που κοστίζουν σήμερα, ενώ σε ορισμένα προγράμματα του νέου σχήματος «TrumpRx» το ποσό μπορεί να πέσει ακόμη και στα 149 δολάρια.
Ο Τραμπ, παρουσιάζοντας το πρόγραμμα, δήλωσε:
«Η Αμερική πληρώνει τις υψηλότερες τιμές στον κόσμο για φάρμακα. Αυτό αλλάζει σήμερα. Από εδώ και στο εξής, θα έχουμε τις ίδιες ή χαμηλότερες τιμές από κάθε άλλη ανεπτυγμένη χώρα».
Η πρωτοβουλία εντάσσεται στο πλαίσιο του σχεδίου “Most Favored Nations”, που στοχεύει να εξισώσει τις τιμές των φαρμάκων στις ΗΠΑ με αυτές των χωρών της Ευρώπης, όπου το κράτος διαπραγματεύεται τις τιμές με τις φαρμακοβιομηχανίες.
Η στρατηγική των φαρμακευτικών κολοσσών
Η Novo Nordisk και η Eli Lilly βλέπουν στη συμφωνία μια ευκαιρία να διευρύνουν την αγορά τους, καθώς τα φάρμακα αδυνατίσματος έχουν εκτιναχθεί σε ζήτηση, αλλά παραμένουν απρόσιτα για μεγάλο μέρος του πληθυσμού λόγω κόστους.
Η αγορά των GLP-1 αναμένεται να ξεπεράσει τα 100 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μέχρι το 2030, σύμφωνα με την Goldman Sachs. Οι δύο εταιρείες ελπίζουν ότι οι χαμηλότερες τιμές θα επιτρέψουν τη μαζικότερη συνταγογράφηση, αλλά και θα περιορίσουν τις πολιτικές πιέσεις για κρατικές παρεμβάσεις.
Οι πολιτικές προεκτάσεις
Αναλυτές επισημαίνουν ότι ο Τραμπ επιχειρεί να ενισχύσει την εικόνα του ως «υπερασπιστή του μέσου Αμερικανού» ενόψει των εκλογών, συνδέοντας το θέμα της παχυσαρκίας με την προσιτή υγειονομική φροντίδα.
Η παχυσαρκία αφορά πλέον σχεδόν το 42% των Αμερικανών ενηλίκων, ενώ το κόστος για το σύστημα υγείας ξεπερνά τα 170 δισ. δολάρια ετησίως. Η μείωση των τιμών στα φάρμακα τύπου Ozempic και Zepbound θεωρείται «προεκλογικό στοίχημα» για μια χώρα που βλέπει τα ποσοστά αυτά να αυξάνονται σταθερά.
Ένα «καρέ» που έγινε viral
Το στιγμιότυπο της κατάρρευσης του Γκόρντον Φίντλεϊ , την ώρα που ο Τραμπ μιλούσε για τη «σωτηρία εκατομμυρίων ζωών», έγινε αμέσως viral στα κοινωνικά δίκτυα.
Πολλοί χρήστες σχολίασαν με ειρωνεία ότι «ούτε οι φαρμακευτικοί δεν αντέχουν τις εξαγγελίες για μειώσεις τιμών», ενώ άλλοι επισήμαναν τη συμβολική ειρωνεία ενός στελέχους φαρμακευτικής εταιρείας να καταρρέει σε μια συνέντευξη για τη δημόσια υγεία.
Παρά το απρόοπτο, η συμφωνία που ανακοινώθηκε σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τη φαρμακευτική πολιτική στις ΗΠΑ, με έμφαση στην πρόσβαση και τη μείωση του κόστους.
Ωστόσο, όπως σχολίασε το Reuters, «το περιστατικό στο Οβάλ Γραφείο υπενθύμισε ότι πίσω από κάθε θεαματική πολιτική εξαγγελία, η ανθρώπινη πραγματικότητα παραμένει εύθραυστη — όπως και το σύστημα υγείας που επιχειρεί να μεταρρυθμίσει».
