Σήμερα θα μιλήσουμε για ένα ζήτημα που μας έχει απασχολήσει όλους σε κάποια στιγμή στη ζωή μας, και αυτό δεν είναι άλλο από το γιατί χωρίζουν τα ζευγάρια. Πολλοί πιστεύουν ότι οι κυριότεροι λόγοι είναι η απιστία, προβλήματα οικονομικής φύσης ή η παρέμβαση των συγγενών (ας μην κρυβόμαστε, της πεθεράς κυρίως!). Αν και δεν υποτιμώ τη βαρύτητά τους, στην πραγματικότητα, τίποτα από αυτά δεν είναι η πραγματική αιτία. Μπορώ σχεδόν να προβλέψω με ακρίβεια την επιτυχία ή την αποτυχία μιας σχέσης, αξιολογώντας έναν και μόνο παράγοντα. Και αν καταφέρω να διακρίνω την ύπαρξη ή μη αυτού του παράγοντα, τότε έχω μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα για το αν η σχέση μπορεί να επιβιώσει και να εξελιχθεί. Και αυτό δεν είναι απλώς μια προσωπική μου άποψη – υπάρχει εκτενής έρευνα που το υποστηρίζει.
Ο σημαντικότερος παράγοντας που μπορεί να προβλέψει την πορεία μιας σχέσης είναι η παρουσία μιας συσσωρευμένης δυσαρέσκειας και πικρίας που δεν αντιμετωπίστηκε εγκαίρως (και έγινε έτσι αγανάκτηση). Μόλις η δυσαρέσκεια εισχωρήσει σε μια σχέση, η ικανότητα της σχέσης να αντέξει στο χρόνο και να ανθίσει μειώνεται δραματικά.
Τα καλά νέα είναι ότι η δυσαρέσκεια δεν καταδικάζει απαραίτητα μια σχέση. Είναι, ωστόσο, απαραίτητο να διασφαλίσει κανείς ότι φροντίζει με κάποιον τρόπο να την εξαλείψει, γιατί διαφορετικά, αργά ή γρήγορα, θα φέρει τη διάλυση. Κι αυτό, γιατί η δυσαρέσκεια λειτουργεί σαν δηλητήριο μέσα σε μια σχέση.
Πώς δημιουργείται, όμως, η δυσαρέσκεια; Ο βασικός παράγοντας είναι η έλλειψη ειλικρίνειας και διαφάνειας μέσα στη σχέση. Ας πάρουμε ένα πολύ απλό παράδειγμα. Ας πούμε ότι σε ενοχλεί όταν ο σύντροφός σου δεν βάζει τα άπλυτα ρούχα του στο καλάθι. Τα βλέπεις στο πάτωμα κάθε μέρα, αλλά σκέφτεσαι: «Δεν πειράζει, είναι καλός σε τόσα άλλα πράγματα, ας μην το κάνω θέμα». Ο σύντροφός σου, φυσικά, δεν έχει ιδέα ότι αυτή η συμπεριφορά σε ενοχλεί, οπότε αυτός συνεχίζει να πετάει τα ρούχα του στο πάτωμα και εσύ να σκοντάφτεις πάνω σε αυτά.
Στην αρχή, προσπαθείς να πείσεις τον εαυτό σου ότι δεν σε ενοχλεί. Όμως, με τον καιρό, αυτή η μικρή ενόχληση αρχίζει να συσσωρεύεται. Κάθε φορά που βλέπεις τα ρούχα του στο πάτωμα, νιώθεις όλο και περισσότερη απογοήτευση. Και όσο αυτή η απογοήτευση δεν εκφράζεται, μετατρέπεται σε δυσαρέσκεια. Ξαφνικά, αντί να βλέπεις τον άνθρωπο που αγαπάς, βλέπεις κάποιον που δεν σέβεται τις ανάγκες σου, που δεν σε ακούει, που δεν σε καταλαβαίνει – δεν το λες και ιδανικό!
Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι αποφεύγουμε τις ανοιχτές και ξεκάθαρες συζητήσεις σε ένα πνεύμα: «Ξέρεις, αυτό που κάνεις με ενοχλεί πολύ. Θα ήθελα να το αλλάξεις». Αντί γι’ αυτό, προσπαθούμε να δίνουμε μικρές, έμμεσες ενδείξεις, να πετάμε υπονοούμενα, ελπίζοντας ότι ο άλλος, επιτέλους, θα καταλάβει μόνος του. Όσες φορές κι αν πεις «Ωχ, πάλι πάτησα τα ρούχα σου!», ούτε ανταπόκριση θα υπάρξει, ούτε η δυσαρέσκεια σου θα μικρύνει.
Η δουλειά ενός καλού θεραπευτή είναι να εντοπίσει και να απομακρύνει αυτά τα σημεία δυσαρέσκειας. Φυσικά, είναι πολύ πιο εύκολο αν τα προλάβουμε εξ αρχής. Το μόνο που χρειάζεται είναι ειλικρίνεια και διαφάνεια στη σχέση. Μπορείς, για παράδειγμα να πεις στον σύντροφό σου: «Ξέρω ότι μπορεί να ακούγεται ανόητο, αλλά για μένα που μεγάλωσα σε ένα σπίτι όπου όλα ήταν πάντα οργανωμένα, είναι σημαντικό.
Μπορείς, σε παρακαλώ, να βάζεις τα βρώμικα ρούχα σου στο καλάθι;». Και είναι πολύ πιθανό να λάβεις την απάντηση: «Δεν είχα καταλάβει ότι σε ενοχλούσε τόσο. Φυσικά, θα το προσέχω περισσότερο». Έτσι, το ζήτημα λύνεται πριν προλάβει να γίνει πρόβλημα!
Δεν φαντάζεσαι πόσοι άνθρωποι δεν το κάνουν αυτό. Θέλουμε να είμαστε ευγενικοί, να μην προκαλέσουμε αντιπαράθεση, να μη φανούμε υπερβολικοί για κάτι που φαίνεται μικρό. Τα προβλήματα, όμως, δεν εξαφανίζονται όταν τα αγνοούμε – διογκώνονται και μπερδεύονται ακόμη περισσότερο.
Οπότε, το ερώτημα που σου αφήνω να σκεφτείς είναι το εξής: Υπάρχουν πράγματα στη σχέση σου για τα οποία μπορείς να είσαι πιο ανοιχτός και ειλικρινής, ώστε να αποφύγεις τη δημιουργία μιας (κρυμμένης) δυσαρέσκειας;
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF & The Solution Focused Universe)
