Από την 1η Ιανουαρίου 2026 η Γερμανία προχωρά σε μόνιμη μείωση του ΦΠΑ για την εστίαση, καθιερώνοντας συντελεστή 7% για τα γεύματα που σερβίρονται σε εστιατόρια, καφετέριες και επιχειρήσεις catering. Η μείωση αφορά αποκλειστικά το φαγητό, ενώ τα ποτά εξακολουθούν να φορολογούνται με τον κανονικό συντελεστή 19%.
Η Συνομοσπονδία Γερμανικών Συνδικάτων (DGB) βλέπει αυτή την απόφαση εξαιρετικά κριτικά, καθώς αποφέρει και πάλι φορολογικά πλεονεκτήματα δισεκατομμυρίων στις επιχειρήσεις, χωρίς να βελτιώνει ούτε στο ελάχιστο τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων. Η εμπειρία από την πανδημία του κορωνοϊού δείχνει ξεκάθαρα: οι φοροελαφρύνσεις στον κλάδο της εστίασης κατά κανόνα δεν μετακυλίονται, ούτε στους εργαζόμενους ούτε στους πελάτες.
«Η σχεδιαζόμενη μείωση του ΦΠΑ δεν είναι τίποτε άλλο παρά ένα φορολογικό δώρο σε έναν κλάδο που εδώ και χρόνια μεταφέρει τα δομικά του προβλήματα στις πλάτες των εργαζομένων», εξηγεί ο Bernhard Stiedl, πρόεδρος του DGB Βαυαρίας. «Τα χρόνια του κορωνοϊού έδειξαν: οι φοροελαφρύνσεις εξαφανίζονται στα ταμεία των επιχειρήσεων, και οι εργαζόμενοι μένουν με άδεια χέρια».
Ένα κεντρικό πρόβλημα, σύμφωνα με το DGB Βαυαρίας, είναι το εξαιρετικά χαμηλό ποσοστό κάλυψης από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Μόνο το 20% περίπου των εργαζομένων στην εστίαση, απασχολείται σε επιχειρήσεις που δεσμεύονται από συλλογικές συμβάσεις, ποσοστό μικρότερο από σχεδόν οποιονδήποτε άλλο κλάδο. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, πάνω από τους μισούς εργαζόμενους αμείβονται με χαμηλούς μισθούς, με αποτέλεσμα πολλοί να εγκαταλείπουν τον κλάδο οριστικά.
Η ρύθμιση περιλαμβάνεται στον Νόμο Φορολογικών Αλλαγών 2025 (Steueränderungsgesetz 2025), ο οποίος εγκρίθηκε τόσο από την Bundestag όσο και από την Bundesrat, ολοκληρώνοντας τη νομοθετική διαδικασία και ανοίγοντας τον δρόμο για την εφαρμογή του μέτρου από το νέο έτος.
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση παρουσιάζει την απόφαση ως διαρθρωτικό μέτρο στήριξης της εστίασης, ενός κλάδου που έχει δοκιμαστεί έντονα τα τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας, της αύξησης του ενεργειακού κόστους και του πληθωρισμού.
Τι ίσχυε μέχρι σήμερα
Πριν από την πανδημία, το φορολογικό καθεστώς στη Γερμανία διέκρινε το φαγητό ανάλογα με τον τρόπο κατανάλωσης: η κατανάλωση εντός καταστήματος θεωρούνταν υπηρεσία και επιβαρυνόταν με ΦΠΑ 19%, ενώ το φαγητό σε πακέτο ή μέσω delivery συχνά υπαγόταν στον μειωμένο συντελεστή 7%. Η διαφοροποίηση αυτή αποτελούσε διαχρονικό σημείο τριβής για τον κλάδο.
Με την έναρξη της πανδημίας, από την 1η Ιουλίου 2020, εφαρμόστηκε προσωρινή μείωση του ΦΠΑ στα γεύματα εστίασης (εξαιρουμένων των ποτών). Το μέτρο παρατάθηκε επανειλημμένα και ίσχυσε έως το τέλος του 2023, λειτουργώντας ως βασικός μηχανισμός στήριξης των επιχειρήσεων. Ωστόσο, από την 1η Ιανουαρίου 2024, ο ΦΠΑ επανήλθε στο 19%, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις από επαγγελματικούς φορείς λόγω της αύξησης του λειτουργικού κόστους.
Τι αλλάζει από το 2026
Η νέα ρύθμιση παγιώνει τον μειωμένο συντελεστή σε μόνιμη βάση. Από το 2026 και εφεξής, τα γεύματα που σερβίρονται στην εστίαση θα φορολογούνται με 7%, ενώ τα ποτά θα συνεχίσουν να υπάγονται στον κανονικό ΦΠΑ 19%. Η διάκριση αυτή αποτυπώνεται ρητά τόσο στις επεξηγηματικές εκθέσεις του νόμου όσο και στις ανακοινώσεις της Bundesrat.
Η σημασία για τον κλάδο
Ο κλαδικός φορέας DEHOGA έχει ταχθεί σταθερά υπέρ της μόνιμης μείωσης, επισημαίνοντας ότι η επιστροφή στο 19% το 2024 δημιούργησε συνθήκες άνισου ανταγωνισμού, ιδιαίτερα έναντι του delivery και του λιανεμπορίου τροφίμων. Σύμφωνα με τον κλάδο, το μέτρο ενισχύει τη βιωσιμότητα χιλιάδων μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η απόφαση της Γερμανίας αναζωπυρώνει τη συζήτηση για τη φορολόγηση της εστίασης και τον ρόλο του μειωμένου ΦΠΑ ως εργαλείου στήριξης, χωρίς το κόστος να μετακυλίεται αποκλειστικά στον καταναλωτή.
