Συνέντευξη: Σωτήρης Σκουλούδης

Η Ελληνική Επανάσταση γίνεται αμερικανικό κόμικ, μεγάλης εμβέλειας και… πολλών σελίδων, με την ελπίδα των δημιουργών να ξεπεράσει τους διαβόητους «300», ως την πιο δημοφιλή καλλιτεχνική εξιστόρηση γεγονότων της ελληνικής ιστορίας!

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Οι «Γιοι του Χάους» (Sons of Chaos) κάνουν το ντεμπούτο τους στις ΗΠΑ στις 16 Ιουλίου και οι αναγνώστες σε όλο τον κόσμο θα έρθουν κοντά, με τον πιο παραστατικό τρόπο, με τα γεγονότα που «διαμόρφωσαν την Ευρώπη, τον Δυτικό Πολιτισμό και κατ’ επέκταση ολόκληρο τον κόσμο», όπως κρίνουν οι δημιουργοί τον αντίκτυπο ενός, εν πολλοίς, άγνωστου στο εξωτερικό πολέμου, που όμως ειδικά για εμάς τους Έλληνες η έκβασή του καθόρισε την εθνική και κρατική μας οντότητα. 

«Για να τιμήσει τη 200ή επέτειο του Ελληνικού Πολέμου για Ανεξαρτησία, το ”Sons Of Chaos” παρουσιάζει την ιστορία του 1821 μέσα από τα μάτια του Μάρκου Μπότσαρη, του γιου ενός σεβάσμιου Έλληνα αρχηγού που πιάστηκε αιχμάλωτος και μεγάλωσε στα μπουντρούμια του πιο διαβόητου Οθωμανού Πασά, γνωστού και ως ο ”Ναπολέοντας της Ανατολής”, του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Με το πέρασμα 10 ετών, η σχέση που δημιουργήθηκε μεταξύ των δύο ανδρών θα καθόριζε την Ιστορία» διαβάζουμε στην παρουσίαση του κόμικ, οπότε και αντιλαμβανόμαστε αμέσως ότι η ιστορία βασίζεται μεν στα αληθινά γεγονότα, υπάρχουν όμως κάποιες σημαντικές… παραλλαγές, προκειμένου, σύμφωνα με τον δημιουργό, να υπάρχει σωστός ειρμός στην εξιστόρηση (σ.σ.: ο Μάρκος Μπότσαρης δεν ήταν ποτέ αιχμάλωτος του Αλή Πασά).

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

«Ο πόλεμος αυτός ήταν o κολοφών αυτού που ονομάσαμε αργότερα ως η Ρομαντική Περίοδος, αλλά όμως είναι ένας πόλεμος που ελάχιστοι τον γνωρίζουν, εκτός από τους Έλληνες και τους Τούρκους. Ένας πόλεμος που προκάλεσε την πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και διαμόρφωσε τον δυτικό πολιτισμό όπως τον ξέρουμε, και κατά μία έννοια, διεξάγεται ακόμα, με διαφορετικό τρόπο, με τους τωρινούς πολιτικούς ηγέτες» συνεχίζει η περιγραφή.

Ο πολυβραβευμένος στις ΗΠΑ δημιουργός, Chris Jaymes, αφιέρωσε 10 (!) χρόνια έρευνας για το ζήτημα, ενώ επισκέφτηκε και ο ίδιος, υπό ακραίες όπως περιγράφει συνθήκες, σημαντικές τοποθεσίες της Επανάστασης στη χώρα μας, προκειμένου να μπει στο κλίμα και να δημιουργήσει όσο το δυνατόν πιο πιστά την αναπαράσταση της Ιστορίας. Στην εικόνα και την ατμόσφαιρα τουλάχιστον, διότι, όσον αφορά στην απόλυτη ιστορική ακρίβεια, όπως εξηγεί αναλυτικά στο zougla.gr, αναγκαστικά έπρεπε να κάνει κάποιες «εκπτώσεις» και να λάβει κάποιες «αυθαίρετες ελευθερίες», προκειμένου να ξεδιπλώσει το σενάριο του κόμικ με τον τρόπο που ήθελε. Το παραδέχεται και ο ίδιος άλλωστε, επισημαίνοντας, για παράδειγμα, πως στη Μάχη στο Χάνι της Γραβιάς δεν συμμετείχε ο Μπότσαρης, όπως θα διαβάσουμε στο κόμικ, αλλά ο Οδυσσέας Ανδρούτσος. 

Ίντριγκες, διπλωματία, έρωτες, περιπέτεια και πολλές, πάρα πολλές, και πολύ βίαιες μάχες, ξεδιπλώνονται στις 182 σελίδες του «Sons Of Chaos», όσα μπόρεσε δηλαδή να χωρέσει ο δημιουργός σε αυτήν την πολυτελή έκδοση που θα κυκλοφορήσει την Τετάρτη 17 Ιουλίου, ενώ αναμένονται και συνέχειες…

Πρωταγωνιστής, όπως επισημάνθηκε, ο Μάρκος Μπότσαρης, και από την άλλη μεριά ο Αλή Πασάς. Μέσα  από τη σχέση των δύο ανδρών ξεδιπλώνονται τα υπόλοιπα γεγονότα που οδήγησαν τελικά στην Απελευθέρωση.

«Το Sons of Chaos καταδεικνύει και αντικατοπτρίζει μια ιστορική στιγμή στο μέσο του κόμικ και επιτυγχάνει εκπληκτικά», ήταν ένα από τα σχόλια που διαβάσαμε από Αμερικανό δημοσιογράφο που έλαβε ένα αντίτυπο πριν από την έκδοσή του.

«Ένα έργο τέχνης. Η ελληνική εκδοχή των Άθλιων του Βίκτωρος Ουγκό» αναφέρει ο Carlo Alberto Orecchia, διευθυντής των βραβείων Emmy.

Διαβάστε την αποκλειστική συνέντευξη του Chris Jaymes στο zougla.gr:

Zougla.gr: Η ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης έχει παραμεληθεί σε μεγάλο βαθμό από την Τέχνη στο εξωτερικό. Για ποιον λόγο αποφασίσατε να δημιουργήσετε ένα κόμικ για αυτό το κομμάτι της Ιστορίας;

Chris Jaymes: Ακριβώς για τον λόγο που αναφέρετε. Η Ελληνική Επανάσταση έχει περάσει απαρατήρητη στο μεγαλύτερο μέρος της, παρά τον μαζικό αντίκτυπο που είχε στον καθορισμό του κόσμου στον οποίο ζούμε. Η Γαλλική Επανάσταση, που προηγήθηκε μερικές δεκαετίες, έγινε διάσημη μέσω των βιβλίων και των ΜΜΕ, καθώς και της κληρονομιάς του Ναπολέοντα, αλλά όμως η εξέγερση ανίσχυρων ανθρώπων που προκάλεσαν την πτώση μιας Αυτοκρατορίας με κάποιον τρόπο αγνοήθηκε από τα δημοφιλή ΜΜΕ, με πολύ σπάνιες αναφορές στα μαθήματα για τον Δυτικό Πολιτισμό ή για την Ευρωπαϊκή Ιστορία, που γίνονται εκτός Ελλάδας.

Για όποιον λαό έχει το σθένος να απελευθερωθεί από μια Αυτοκρατορία που τον καταδυναστεύει επί αιώνες, η ιστορία του αξίζει να ειπωθεί.

Η οργάνωση της Επανάστασης δεν ήταν εύκολη προφανώς και απέτυχε πολλές φορές, όμως κάπως, με αξιοσημείωτη αποφασιστικότητα και επιμονή, οι συνέπειες των ελληνικών προσπαθειών εκείνης της περιόδου καθόρισαν την Ευρώπη όπως είναι σήμερα και κατά αυτόν τον τρόπο καθόρισαν τον κόσμο. Αυτή η ιστορία πρέπει να ειπωθεί. Και υπάρχουν πολλές σημαντικές ιστορίες για αυτό το γεγονός, το «Sons of Chaos» ίσα που σκαλίζει την επιφάνεια των γεγονότων εκείνης της περιόδου. Ο σκοπός είναι να αναπτυχθεί το project ώστε να παρουσιαστούν ακόμα περισσότερα για αυτήν την «κρυμμένη» ιστορία.

Ποια μέρη της ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης σας έχουν εντυπωσιάσει περισσότερο και τα συμπεριλάβατε στο κόμικ; Επίσης, ποιες προσωπικότητες; Γιατί επιλέξατε τον Μάρκο Μπότσαρη ως πρωταγωνιστή και όχι κάποιον άλλον, για παράδειγμα τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη;

Ολόκληρη η ιστορία είναι εντυπωσιακή και αν μπορούσα να πω όσα αρχικά είχα σχεδιάσει, τότε θα έβγαιναν χιλιάδες σελίδες πάρα πολλών τόμων, ενώ θα αφιέρωνα και πολλές δεκαετίες της ζωής μου… Έτσι έπρεπε να πειθαρχήσω και να εστιάσω σε ένα συγκεκριμένο σημείο της Ιστορίας.

Κατά τη διάρκεια της περιόδου που έκανα ιστορική έρευνα για το θέμα, περιηγήθηκα σε πάρα πολλά σημεία της Ελλάδας ώστε να αποκτήσω την αίσθηση των γεγονότων πάνω στο έδαφος… Από το κολύμπι γύρω από τη Μονεμβασία μέσα στον χειμώνα, μέχρι το σκαρφάλωμα στη Σπηλιά του Οδυσσέα Ανδρούτσου εν μέσω καταιγίδας.

Ήταν εύκολο να αποκτήσω εμμονή με τις διάφορες τοποθεσίες και τις προσωπικότητες που συμμετείχαν. Τελικά, επέλεξα στοιχεία τα οποία ένιωσα ότι θα μπορούσαν να εισαγάγουν το θέμα σε ένα κοινό που γνωρίζει από τίποτα έως ελάχιστα για την Ιστορία, όπως επίσης και συγκεκριμένες επικές στιγμές που με επηρέασαν περισσότερο, όπως η Μάχη στη Γραβιά και ο Χορός του Ζαλόγγου. Ήθελα να βρω μια ιστορία που θα συνέδεε κάποια από αυτά τα στοιχεία, το οποίο σήμαινε ότι έπρεπε να επιλέξω έναν κεντρικό χαρακτήρα, που θα μου έδινε κάποια «ελευθερία».

Η απόφαση να ακολουθήσω τον Μπότσαρη προέκυψε διότι πίστεψα ότι η ιστορία για τον Κολοκοτρώνη θα έπρεπε να επικεντρωθεί μονό στη ζωή του Κολοκοτρώνη. Θα απαιτούνταν μια πολύ προσεχτική εξιστόρηση και οι λεπτομέρειες θα γίνονταν αντικείμενο κριτικής. Ο σκοπός μου ήταν περισσότερο να διηγηθώ μια ιστορία που θα εισαγάγει στα γεγονότα του 1821 κι όχι να επικεντρωθώ μόνο στην ιστορία ενός ανθρώπου.

Έτσι, υπάρχουν σύντομες εμφανίσεις πολλών συμμετεχόντων, από μη Έλληνες, όπως ο Λόρδος Βύρωνας και άλλοι που θα τους αναμένατε, όπως ο Κολοκοτρώνης, ο Μακρυγιάννης και ο Παπαφλέσσας.

Ιστορικά γεγονότα και φαντασία, λοιπόν. Ποια είναι η ισορροπία αυτών των δύο στο κόμικ;

Κάθε φορά που μετατρέπεις την πραγματικότητα σε μυθιστοριογραφία, αντιμετωπίζεις τα στοιχεία του χρόνου και της δομής (σ.σ.: της ιστορίας), που δεν βασίζονται σε ακρίβεια 100%. Πρέπει να προσαρμοστείς στα χρονικά περιθώρια του μέσου για το οποίο εργάζεσαι και πρέπει να έχεις μια ενδιαφέρουσα αρχή, μέση και τέλος… Τα οποία είναι εντελώς αντίθετα με τον συγκεκριμένο πόλεμο, κατά μία έννοια, καθώς υπάρχουν άλυτα ζητήματα για αυτόν μέχρι και σήμερα.

Υπήρξαν επιλογές και «ελευθερίες» που ελήφθησαν με διάφορους τρόπους, σε όλο το κόμικ. Για παράδειγμα, ήθελα να παρουσιάσω τη Μάχη της Γραβιάς, αλλά ο Μπότσαρης δεν πολέμησε σε αυτή και δεν είχα χρόνο να παρουσιάσω ολόκληρη την ιστορία του Ανδρούτσου.

Αντί να παρουσιάσω τον Μπότσαρη να διαφεύγει στα νησιά του Ιονίου μετά την πτώση του Σουλίου στον Αλή Πασά το 1803, τον τοποθετώ ως αιχμάλωτο του Πασά. Και πάλι, πρόκειται για μια «ελευθερία» που πήρα ώστε να διηγηθώ την ιστορία και να παρουσιάσω περισσότερα πράγματα για τον κόσμο του Αλή Πασά.

Έτσι, ο χαρακτήρας του Μπότσαρη αξιοποιείται ώστε να παρουσιαστούν κάποια γεγονότα τα οποία με άλλον τρόπο θα έλειπαν, με έναν τρόπο να διηγηθώ την ιστορία όπως θέλω. Ενώ γεγονότα έχουν παραποιηθεί προς όφελος της συνολικής εμπειρίας, η πρόθεσή μου ήταν να τιμήσω και να αποδώσω σεβασμό στις προσωπικότητες που εμπλέκονται. Και χάρη σε αυτούς δουλέψαμε σχεδόν μία δεκαετία ώστε να παρουσιάσουμε αυτήν την ιστορία σε όλο τον κόσμο.

Επηρέασε το έργο σας το διάσημο κόμικ «300», που αναφέρεται επίσης στην ελληνική Ιστορία;

Μόνο στο στήσιμο. Τα πρώτα μας σχέδια είχαν το τυπικό μέγεθος των κόμικ και έμοιαζαν μικρά και κλειστοφοβικά. Δεν μπορούσες να βιώσεις την εμπειρία του κόσμου ή την ένταση των μαχών με αυτές τις σελίδες. Έτσι αποφασίσαμε να το διπλασιάσουμε, όπως έγινε στους «300». Εκτός από αυτό, θα έλεγα ότι τα δύο βιβλία θα ταιριάζουν σε ένα ράφι μαζί… σιωπηρά το ένα να κρίνει το άλλο, αλλά τελικά να συμφιλιώνονται.

Οι «300» εστιάζουν σε μόνο μία μάχη, ενώ το «Sons of Chaos» έχει τριπλάσιες σελίδες και καλύπτει πολλές μάχες σε μια περίοδο μεγαλύτερη των 10 ετών.

«Γιοι του Χάους»… Οι πολεμιστές του 1821 είναι ήρωες για εμάς και θεωρούμε ότι έβαλαν τάξη στο χάος… Μπορείτε να μας εξηγήσετε τις σκέψεις σας για τον τίτλο;

Αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα από τους ανθρώπους που έρχονται πριν από εμάς και είμαστε αναγκασμένοι είτε να δεχτούμε αυτήν την πραγματικότητα είτε να εναντιωθούμε σε αυτή. Ολόκληρες γενιές γεννήθηκαν σε εποχές κατοχής, ή πολέμου, ή προκλήσεων τις οποίες δεν δημιούργησαν οι ίδιες και ούτε τις επέλεξαν. Αυτό το κόνσεπτ που σκεφτήκαμε πηγαίνει πολύ πίσω, στην πεποίθηση ότι οι Θεοί γεννήθηκαν από το Χάος. Το θέμα αυτό υπάρχει παντού στο βιβλίο, ότι αποκτούμε το παρόν μας, την κατάσταση και τη θέση μας, ανεξαρτήτως των εαυτών μας, αυτό το χάος είναι μέσα στο DNA μας… Και το πώς επιλέγουμε να διαχειριστούμε το χάος καθορίζει την τροχιά της ύπαρξής μας ή της μοίρας μας.

Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις είναι ταραγμένες, για αιώνες πριν από το 1821 μέχρι και σήμερα, με την πρόσφατη τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την ένταση στο Αιγαίο. Θα περιμένατε το κόμικ σας να εγείρει αντιδράσεις, ίσως, από την Τουρκία, η οποία αντιλαμβάνεται τα γεγονότα του 1821 πολύ διαφορετικά από τον υπόλοιπο κόσμο;

Οποιοδήποτε θέμα τέτοιου είδους μπορεί να διεγείρει αντικρουόμενες απόψεις και θα μου προκαλούσε έκπληξη αν αυτό δεν συμβεί και από τους Έλληνες και από τους Τούρκους αναγνώστες. Στην εξιστόρηση των ιστορικών γεγονότων, ή σε οποιαδήποτε εξιστόρηση, ελπίζεις να ενημερώσεις για το τι μας έκανε αυτό που είμαστε σήμερα και ιδανικά αυτή η γνώση να χρησιμοποιείται για να προκαλέσει πρόοδο και να καλλιεργήσει ένα καλύτερο μέλλον.

Στη βάση του, το «Sons of Chaos» μιλάει για ανθρώπους που έλαβαν τις κατάλληλες αποφάσεις και εργάστηκαν για να κάνουν τις ζωές τους καλύτερες. Μερικές φορές εγωιστικά εις βάρος των άλλων και μερικές φορές για το καλό των άλλων και εις βάρος των εαυτών μας. Όσο αφελές και να ακουστεί αυτό, είτε μιλάμε για Τούρκους ή Έλληνες, Αλβανούς ή Ρουμάνους, Μεξικανούς ή Αμερικανούς, η ελπίδα μου είναι ότι, ως άνθρωποι, ο στόχος μας είναι η δεύτερη από τις παραπάνω επιλογές και το να λάβουμε τις απαραίτητες αποφάσεις ώστε να κάνουμε τον κόσμο μας όσο καλύτερο γίνεται.

Σε 182 σελίδες, προφανώς, δεν είναι δυνατόν να αναφερθείτε σε όλα ή στα περισσότερα γεγονότα του 1821. Να περιμένουμε ίσως ένα δεύτερο μέρος;

(Γελάει) Με την προσπάθεια να διατηρήσω αυτόν τον αριθμό σελίδων, ίσα που κατάφερα να αναφερθώ σε κάποιες σημαντικές στιγμές και έπρεπε να δημιουργήσω μια ιστορία που θα προκαλέσει την εμπλοκή του κοινού. Θα συνεχίσουμε τη σειρά σε περισσότερα από ένα κόμικ ακόμα, όχι μόνο σε sequel, αλλά και με παράλληλες ιστορίες που θα αλληλοδιαπλέκουν αυτές τις στιγμές. Υπάρχουν πολλές τέτοιες στιγμές σε αυτήν την περίοδο και θα μπορούσαμε να επεκτείνουμε την εξιστόρηση του 1821 για πολλά χρόνια ακόμα…

Μάθετε περισσότερα για το κόμικ στην επίσημη ιστοσελίδα του.

Διαβάστε ακόμα:

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης