Γράφει η Αικατερίνη Μαϊντά, Πυρηνικός Ιατρός, Αναπλ. Διευθύντρια Τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής & Τμήματος PET/CT, Ιατρικό Κέντρο Αθηνών, Επιστημονικά Υπεύθυνη Τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής & Τμήματος PET/CT Διεθνούς Ογκολογικού Κέντρου, Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης.
H PET-CT (Positron Emission Tomography – Computed Tomography) μας οδηγεί σε μια νέα εποχή μοριακής απεικόνισης. Συνδυάζει την πολύτιμη και μοναδική πληροφορία ζωντανών καρκινικών κυττάρων μιας μάζας που μας δίνει η PET, με την απεικόνιση της θέσης, της μορφής και των διαστάσεων της μάζας που μας δίνει η αξονική τομογραφία. Ρίχνει πραγματικά φως στη διάγνωση, τον ακριβέστερο σχεδιασμό της θεραπείας και τον ορθότερο έλεγχο της ανταπόκρισης στη θεραπεία του καρκίνου και είναι αναπόσπαστο κομμάτι της σύγχρονης ογκολογίας.
Γνωρίζουμε την PET-CT περίπου 20 χρόνια τώρα. Πώς έχει εξελιχθεί;
Η εξέλιξη της PET-CT σχετίζεται άμεσα με την τεχνολογική πρόοδο, την ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης, την ανεύρεση νέων ραδιοφαρμάκων που στοχεύουν σε ορισμένους τύπους καρκίνου. Συμβάλλει έτσι σημαντικά στην επίτευξη εξατομικευμένης ιατρικής ακριβείας.
Εξέλιξη της τεχνολογίας στην PET-CT
Η PET-CT έχει εξελιχθεί με τα νέα ψηφιακά συστήματα απεικόνισης που έχουν τουλάχιστον διπλάσια ευαισθησία σε σχέση με τα παλαιότερα. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να ανιχνεύσουμε πολύ μικρές βλάβες διαστάσεων λίγων χιλιοστών και να σπάσουμε τον φραγμό του ενός εκατοστού. Μπορούμε να ελαττώσουμε τον χρόνο απεικόνισης ακόμα και κατά 50% ώστε η εξέταση να είναι πιο εύκολα ανεκτή από τον ασθενή, που πολλές φορές είναι κουρασμένος, πονά, φοβάται, έχει κλειστοφοβία. Παράλληλα μπορούμε να μειώσουμε σημαντικά την χορηγούμενη δόση του ραδιοφαρμάκου και άρα την δόση ακτινοβόλησης για τον ασθενή, χωρίς να κάνουμε έκπτωση στην ποιότητα της εικόνας.
Η τεχνητή νοημοσύνη πως μας βοηθά στην PET/CT;
Η PET-CT ενσωματώνει και αξιοποιεί την τεχνητή νοημοσύνη σε πολλά επίπεδα:
- βελτίωση της ποιότητας της εικόνας, ακόμα και με μικρότερη δόση φαρμάκου.
- ταχύτερα και καλύτερα πρωτόκολλα επεξεργασίας της εικόνας που εξασφαλίζουν την ανίχνευση μικρών εστιών.
- αυτόματη AI υποβοηθούμενη διόρθωση των αναπνευστικών κινήσεων που μπορεί να επηρεάσουν τον ακριβή εντοπισμό μιας βλάβης.
- αυτόματη, ταχύτερη ανίχνευση και ποσοτική μέτρηση των παθολογικών εστιών στην ολόσωμη απεικόνιση. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν αντικαθιστά την γνώση και την εμπειρία του ιατρού, αλλά τον υποβοηθά τόσο στην ποιότητα και στην ταχύτητα της διάγνωσης.
Ποια είναι τα νέα ραδιοφάρμακα και που τα χρησιμοποιούμε;
Στην PET-CT το κύριό μας ραδιοφάρμακο είναι η FDG, μια μορφή γλυκόζης που μπαίνει στα καρκινικά κύτταρα σε μεγαλύτερη «ποσότητα» σε σχέση με τα φυσιολογικά κύτταρα, καθώς τα πρώτα έχουν μεγαλύτερες ανάγκες σε ενέργεια για να πολλαπλασιαστούν γρήγορα. Σε ορισμένες περιπτώσεις όπου η FDG δεν έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα, έχουμε πλέον στη διάθεσή μας νεότερα ειδικά στοχευτικά ραδιοφάρμακα. Φάρμακα δηλαδή που δείχνουν ξεχωριστά χαρακτηριστικά ορισμένων τύπων καρκίνου.
Για παράδειγμα:
- στον καρκίνο προστάτη το F18-PSMA που ξεπερνά σε ακρίβεια διάγνωσης τη συνήθη απεικόνιση, τόσο για την αρχική σταδιοποίηση, όσο και στην ανεύρεση της υποτροπής της νόσου σε πολύ χαμηλά επίπεδα PSA.
- στους νευροενδοκρινείς καρκίνους το Ga68 DOTATOC που στοχεύει στους υποδοχείς σωματοστατίνης για την ακριβή σταδιοποίηση και παρακολούθηση της θεραπείας.
- στους όγκους του εγκεφάλου τις 18F FET και 18F DOPA που μελετούν τον μεταβολισμό των αμινοξέων και σε συνδυασμό με την μαγνητική τομογραφία έρχονται να δώσουν συμπληρωματικές πληροφορίες για την βιολογία, την έκταση του όγκου και την πιθανή υποτροπή.
Επιπρόσθετα, θα πρέπει να τονίσουμε τη σημασία της PET-CT με τα νέα ραδιοφάρμακα στις απόλυτα στοχευτικές θεραπείες με ραδιοπεπτίδια για τον καρκίνο του προστάτη και τους νευροενδοκρινείς όγκους, όπου μπορούμε να θεραπεύσουμε αυτό που βλέπουμε αλλά και να βλέπουμε αυτό που θεραπεύουμε.
Με δυο λόγια ποιο το όφελος για τον ασθενή;
- Πρώιμη και ακριβέστερη διάγνωση
- Εξατομικευμένη θεραπεία
- Ακριβέστερη και πιο αξιόπιστη παρακολούθηση
Ο Όμιλος Ιατρικού Αθηνών επενδύοντας πάντα σε τεχνολογίες αιχμής εξοπλίζει τα νέα τμήματα PET-CT στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και στο Διεθνές Ογκολογικό Κέντρο στο Ιατρικό Διαβαλκανικό Θεσσαλονίκης με δύο υπερσύγχρονα ψηφιακά συστήματα PET/CT τελευταίας γενιάς με εξαιρετικά υψηλή ευαισθησία και ταχύτητα σάρωσης, με ενσωματωμένους αλγορίθμους τεχνητής νοημοσύνης και δυνατότητα ανίχνευσης εστιών μόλις λίγων χιλιοστών, εξασφαλίζοντας στον ογκολογικό ασθενή όλα τα πλεονεκτήματα της PET τεχνολογίας.
Διαβάστε περισσότερα άρθρα για θέματα που αφορούν την υγεία σας, εδώ.
