Αποστολή στην Ουγκάντα

Τετάρτη 1η Δεκεμβρίου και σύμφωνα με το θεσμικό ημερολόγιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών είναι η Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS. Η νόσος εξακολουθεί να απειλεί. Ο εφιάλτης πήρε τη σκυτάλη από την Αφρική και εξαπλώνεται τώρα στην Ανατολική Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.

Η zougla.gr βρέθηκε στην Ουγκάντα πριν από λίγα εικοσιτετράωρα και με οδηγό την τηλεοπτική κάμερά της μεταφέρει στους αναγνώστες της την εμπειρία από το οδοιπορικό στη χώρα που έχει πληγεί ίσως περισσότερο από κάθε άλλη από τη νόσο.

Ακολουθώντας το Καραβάνι Αλληλεγγύης σε μια ανθρωπιστική αποστολή, στα βάθη της ζούγκλας αντικρίσαμε στα πρόσωπα των μανάδων τον πόνο. Μία εικόνα που δεν αντέχεται εύκολα από την κουλτούρα και τον δυτικό πολιτισμό μας. Είδαμε την ελπίδα να διαγράφεται στα χαρούμενα με τα εκφραστικά μάτια πρόσωπα των παιδιών.

Ελπίδα που, όπως θα μας πει ο γιατρός της αποστολής Dimitrios Mognie, είναι καταδικασμένη, αφού τα μεγάλα συμφέροντα δεν της επιτρέπουν να υπάρξει. Είναι λίγοι αυτοί που μπορεί να φθάσουν ως το φάρμακο, θα μας πει ο αρχιεπίσκοπος Καμπάλας και πάσης Ουγκάντας, Ιωνάς.

Η δυνατότητα παρασκευής φθηνού φαρμάκου στην Αφρική είναι μεν εφικτή, αλλά θα έπληττε τα τεράστια έσοδα των φαρμακοβιομηχανιών, καθώς θα επακολουθούσε άμεση πτώση των τιμών στον ανεπτυγμένο κόσμο.

Το πραγματικό κόστος για την ετήσια θεραπεία ενός ασθενή με φθηνό φάρμακο της ίδιας ακριβώς αποτελεσματικότητας είναι μόλις 100 ευρώ, την ώρα που η διεθνής του τιμή, που καθορίζεται από τις φαρμακοβιομηχανίες, ανέρχεται σε 15.000 ευρώ. Πρόκειται, επί της ουσίας, για μαζική καταδίκη σε θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων εν ονόματι της απληστίας.

Σε μία χώρα 33 εκατ. ανθρώπων, εκ των οποίων μόνο όσοι διαμένουν στην πρωτεύουσα και όσοι κατοικούν κοντά στη λίμνη Βικτώρια – τουριστικό θέρετρο της περιοχής – έχουν πρόσβαση σε παροχές, όπως το ηλεκτρικό ρεύμα και η στοιχειώδης υποδομή ύδρευσης, σε φαρμακεία με υποτυπώδη υποδομή.

Ο υπόλοιπος πληθυσμός ζει σε συνθήκες εξαθλίωσης.

Η διγλωσσία για το sex

Oι προτεστάντες αμερικανόφερτοι ευαγγελιστές ιεραπόστολοι προτείνουν την απόλυτη αποχή από το sex σε μία χώρα και έναν πολιτισμό με έντονη υπερσεξουαλικότητα.

Η επίσημη Ελληνορθόδοξη Εκκλησία προσπαθεί να συμβουλέψει και να περιθάλψει μεν, αν και στο θέμα της χρήσης του προφυλακτικού, από τη μία δεν το καταδικάζει, αλλά από την άλλη δεν τάσσεται και επίσημα υπέρ της διάδοσης της χρήσης του, σύμφωνα με τα όσα μας δήλωσε ο αρχιεπίσκοπος.

Χωρίς ρεύμα, νερό, χωρίς ιατρική και φαρμακευτική περίθαλψη, χωρίς οδικό δίκτυο, με πλίθινες κατοικίες, χωρίς κανόνες υγιεινής, λόγω ανέχειας, ο πληθυσμός της Ουγκάντας βρίσκεται καθημερινά στο έλεος των επιμολύνσεων. Το σημαντικότερο. Το επίσημο μέσο ετήσιο εισόδημα αγγίζει τα 400 δολάρια, αλλά αυτό αφορά μόνον σε ένα μέρος του πληθυσμού. Ένα λίτρο γάλα κοστίζει όσο και στην Ελλάδα. Η σύγκριση είναι ισοπεδωτική.

Στην Ουγκάντα, όπως δείχνουν τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, οι φορείς του AIDS ανέρχονται σε πολλά εκατομμύρια.

Αν και το ποσοστό των φορέων AIDS έχει επίσημα περιοριστεί σε μονοψήφιο νούμερο και υπολογίζεται στο 7%, το ποσοστό αυτό δεν αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα.

Όπως διαπιστώσαμε, οι περισσότεροι δεν πηγαίνουν να εξεταστούν είτε γιατί η ιατρική εξέταση αποτελεί ταμπού είτε γιατί διαμένουν μακριά από τα εξεταστικά κέντρα της πρωτεύουσας, Καμπάλα, και αδυνατούν να μετακινηθούν.

Προσγειωθήκαμε στo αεροδρόμιο της Καμπάλα στις 22:00, μετά από 14 ώρες καθυστέρηση στην Κωνσταντινούπολη, και το πρώτο πράγμα που αισθανθήκαμε ήταν η υγρασία που ξεπερνούσε το 90% (το πρωί κυμαίνεται γύρω στο 75%).

Ο ιερέας πατέρας Αντώνιος έχει έρθει να μας παραλάβει με ένα βανάκι, απ’ αυτά που χρησιμοποιούνται στην Ουγκάντα ως ταξί Πήγαμε κατευθείαν στο ξενοδοχείο, όπου περάσαμε από αυστηρό έλεγχο για τον κίνδυνο τρομοκρατικής ενέργειας.

Το επόμενο πρωί, η αναχώρηση είχε προγραμματιστεί για τις 09:00. Ύστερα από μία μικρή καθυστέρηση ξεκινήσαμε με προορισμό την ενορία της Αγίας Τριάδας και το χωριό Sabui. Στην πρωτεύουσα υπάρχουν όλα κι όλα τρία φανάρια και η προτεραιότητα στις διασταυρώσεις επιβάλλεται από τον πιο θαρραλέο. Ο δρόμος μέχρι την έξοδο από την πρωτεύουσα είναι επί της ουσίας μια μεγάλη αγορά από χιλιάδες μικρομάγαζα.

Για πεζοδρόμια ούτε λόγος. Νωρίτερα, κάναμε μια στάση στην αρχιεπισκοπή, όπου συναντηθήκαμε με τον αρχιεπίσκοπο της Καμπάλα.

Το γεγονός ότι τον ερχόμενο μήνα έχουν προεδρικές αλλά και τοπικές εκλογές χρωμάτιζε ακόμη περισσότερο τη διαδρομή μας.

Κάθε τόσο διασταυρωνόμασταν με φορτηγά που μετέφεραν κόσμο. Με τεράστια ηχεία στο πλάι τους έπαιζαν μουσική ή μετέδιδαν συνθήματα υπέρ κάποιου υποψηφίου.

Πρώτη στάση, λοιπόν, στην αρχιεπισκοπή, όπου συναντηθήκαμε με τον αρχιεπίσκοπο της Καμπάλα, Ιωνά. Ο πρόεδρος του Καραβανιού Αλληλεγγύης, Κώστας Παπαδιγενόπουλος, αναφερόμενος στο AIDS, θα πει χαρακτηριστικά «όταν εμφανίστηκε αυτή η ασθένεια, την είπανε η μάστιγα του Θεού. Το σίγουρο είναι πως πρόκειται για μάστιγα της Ουγκάντας».

Επόμενος σταθμός η ενορία του Αγίου Ανδρέα και η περιοχή Καμουάνρα. Εκεί θα μας πάρει η νύχτα, τα μέλη της οργάνωσης θα χρειαστεί να μοιράζουν τα χρήματα με τη βοήθεια μιας λάμπας πετρελαίου. Θα επιστρέψουμε κατάκοποι στο ξενοδοχείο, όπου πάλι θα υποστούμε έλεγχο με καθρέφτες κάτω από το αμάξι για το φόβο τρομοκρατικής ενέργειας.

Την επόμενη μέρα, μας οδηγούν στην ενορία του Αγ. Αντωνίου στη περιοχή Καμουανούλρα, όπου τα παιδιά θα μας υποδεχθούν με τραγούδια. Ιδιαίτερα συγκινητική ήταν η στιγμή που η Μαρία Σιάμπου διάβασε το γράμμα ενός ζευγαριού δασκάλων προς ένα από τα παιδιά, τον Στεφάν.

Τα μέλη της μη κυβερνητικής οργάνωσης «Καραβάνι Αλληλεγγύης» μοίρασαν σε διακόσια παιδιά που έχουν μείνει ορφανά από τον ένα ή και από τους δύο γονείς από AIDS 40.000 δολάρια. Δηλαδή, 200 δολάρια σε κάθε παιδί. Η μοιρασιά πραγματοποιήθηκε ιδιοχείρως, για να εξασφαλιστεί πως τα χρήματα φτάνουν στα παιδιά.

Είναι μία προσπάθεια που χρηματοδοτείται από ανώνυμους Έλληνες και από το μαγαζάκι της οργάνωσης το «Δεύτερο Χέρι», που βρίσκεται στην οδό Φειδίου 14-16, στο οποίο μπορεί να βρει κάποιος ό,τι θέλει, και μάλιστα σε τιμές που φθάνουν το 1/5 της πραγματικής αξίας.

Το οδοιπορικό θα τελειώσει εδώ. Προφανώς, δεν ευελπιστούμε πως θα αλλάξουμε τον κόσμο. Ελπίζουμε μόνο στο να επηρεάσουμε, ώστε να βγουν στην επιφάνεια τα δείγματα αγάπης των απλών πολιτών, εκείνων που δεν διαθέτουν ούτε την εξουσία ούτε τη δυνατότητα «να κινούν τα νήματα». Αυτοί που με την αγάπη τους μπορούν να σώσουν κάποιους από τους συνανθρώπους μας.

Ας αφήσουμε τα παιδιά, λοιπόν, να μας πουν το δικό τους αντίο και, βεβαίως, το καλή αντάμωση ξανά.