Έφυγε από τη ζωή ο κυβερνήτης του θρυλικού «Βέλους», Νίκος Παππάς. Ο Έλληνας ναύαρχος είχε πρωτοστατήσει στο Κίνημα του Πολεμικού Ναυτικού κατά της Χούντας και έχασε τη «μάχη» που έδινε με τον καρκίνο.
Ο Νίκος Παππάς νοσηλευόταν για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα στο Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, πρόσφατα όμως είχε επιστρέψει στο σπίτι του, επιλέγοντας να δώσει εκεί την τελευταία του μάχη με το πρόβλημα υγείας που αντιμετώπιζε.
Ήταν ένας από τους πρωτεργάτες στο Κίνημα του Ναυτικού, το οποίο εκδηλώθηκε τον Μάιο του 1973 και αποτέλεσε τη σημαντικότερη αντίσταση κατά της Χούντας έως τότε. Το Κίνημα οργανώθηκε με σκοπό την απελευθέρωση της Ελλάδας και σ’ αυτό συμμετείχαν εκτός από αξιωματικούς του Πολεμικού Ναυτικού και αξιωματικοί από την Αεροπορία και τον Στρατό.
Ο Νίκος Παππάς ήταν κυβερνήτης στο αντιτορπιλικό «Βέλος» και, ενώ το Κίνημα είχε ήδη προδοθεί, αποφάσισε να αποχωρήσει από την άσκηση του ΝΑΤΟ στην οποία συμμετείχε και να ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ιταλία καταφέρνοντας μεγάλο πλήγμα στη Χούντα.
Η ιστορία του «Βέλους»
Στις 23 Μαΐου του 1973, ενώ συμμετείχε σε άσκηση του ΝΑΤΟ, για να διαμαρτυρηθεί κατά της Χούντας, το αντιτορπιλικό «Βέλος», υπό την καθοδήγηση του αντιπλοίαρχου Νικολάου Παππά, αγκυροβόλησε στο Fiumicino της Ιταλίας αρνούμενο να επιστρέψει στην Ελλάδα. Ο Παππάς ήταν αναμεμειγμένος σε ομάδα δημοκρατικών αξιωματικών που παρέμειναν πιστοί στον όρκο τους να προστατέψουν το Σύνταγμα σχεδιάζοντας αντιπραξικοπηματική δράση. Πίστευε πως, εφόσον οι συνάδελφοί του, αντιπραξικοπηματίες αξιωματικοί, είχαν συλληφθεί, δεν υπήρχε ελπίδα για το Κίνημα εντός της Ελλάδος. Αποφάσισε να δράσει μόνος, ώστε να κινητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη. Συγκέντρωσε το πλήρωμά του και τους ανήγγειλε την απόφασή του, η οποία έγινε δεκτή με ενθουσιασμό.
Ο Παππάς ενημέρωσε τον διοικητή της ναυτικής μοίρας και το διοικητήριο του ΝΑΤΟ σχετικά με τις προθέσεις του, επικαλούμενος την προεισαγωγή της Βορειοατλαντικής Συνθήκης (ιδρυτική συνθήκη του ΝΑΤΟ), σύμφωνα με την οποία «όλες οι κυβερνήσεις είναι αποφασισμένες να διαφυλάξουν την ελευθερία, την κοινή κληρονομιά και πολιτισμό των υπηκόων τους, πάνω στις αρχές της δημοκρατίας, της ατομικής ελευθερίας και της εξουσίας του νόμου». Στη συνέχεια, το «Βέλος» εγκατέλειψε τη μοίρα και κατευθύνθηκε προς τη Ρώμη.
Αγκυροβόλησε περίπου 3,5 ναυτικά μίλια ανοικτά των ακτών του Fiumicino. Τρεις σημαιοφόροι αποβιβάστηκαν στην ακτή με τη βοήθεια φαλαινοθηρικού και κατευθύνθηκαν στο αεροδρόμιο του Fiumicino. Από εκεί κάλεσαν όλα τα διεθνή πρακτορεία ειδήσεων ενημερώνοντας για την κατάσταση στην Ελλάδα, την παρουσία του καταστροφέα και πως ο καπετάνιος θα έδινε συνέντευξη Τύπου την επόμενη ημέρα. Η πράξη προκάλεσε διεθνές ενδιαφέρον για την κατάσταση στην Ελλάδα. Ο καπετάνιος, έξι αξιωματικοί και είκοσι πέντε υπαξιωματικοί παρέμειναν στο εξωτερικό ως πολιτικοί πρόσφυγες.
Ολόκληρο το πλήρωμα επιθυμούσε να ακολουθήσει τον καπετάνιο, αλλά συμβουλεύτηκε από τους αξιωματικούς να παραμείνει στο αντιτορπιλικό και να επιστρέψει στην Ελλάδα για να ενημερώσει τις οικογένειες και τους φίλους σχετικά με τα γεγονότα. Έναν μήνα αργότερα, το αντιτορπιλικό «Βέλος» επέστρεψε στην Ελλάδα με αναπληρωματικό πλήρωμα. Έπειτα από την πτώση της Χούντας, όλοι οι αξιωματικοί και οι υπαξιωματικοί επέστρεψαν στην Ελλάδα και στο Ναυτικό. Ο φιλελεύθερος Έλληνας πολιτικός Ευάγγελος Αβέρωφ συμμετείχε, επίσης, στην ανταρσία του «Βέλους».
Συνελήφθη ως πρωταίτιος των γεγονότων. Το αντιτορπιλικό «Βέλος» λειτουργεί σήμερα ως ναυτικό μουσείο, αγκυροβολημένο στο Μουσείο Ναυτικής Παράδοσης στον Φαληρικό κόλπο στην Αθήνα.
Επιμέλεια: Φίλιππος Καραμέτος
