Του Κώστα Μπετινάκη

Κάθε τετραετία η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί με ιδιαίτερο ενδιαφέρον ποιος θα αναδειχθεί ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου. Θα γνωρίζουμε σε λιγότερες από 24 ώρες τη δραματική ολοκλήρωση της πιο αρνητικής προεκλογικής εκστρατείας στην πρόσφατη πολιτική ιστορία των ΗΠΑ.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Πολλοί είναι εκείνοι οι τηλεθεατές που περιμένουν το κλείσιμο της τελευταίας κάλπης στις ΗΠΑ για να παρακολουθήσουν έναν «αγώνα», που θα μπορούσε να θυμίζει τελικό Παγκοσμίου Κυπέλλου. 

Ολόκληρη η προεκλογική εκστρατεία ανέσυρε πληθώρα «βρωμιάς» και από τις δύο πλευρές προκαλώντας αυξανόμενη ανησυχία τόσο από πολιτικούς παρατηρητές όσο και από τα Μέσα ότι έχει προκαλέσει ανεπανόρθωτο κακό στην αξιοπιστία των ΗΠΑ, τόσο στο εσωτερικό όσο και στην παγκόσμια κοινότητα.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η διεθνής διάσταση αντικατοπτρίζεται στο εξώφυλλο του γερμανικού περιοδικού Der Spiegel, όπου εμφανίζονταν οι δύο υποψήφιοι για την αμερικανική προεδρία καλυμμένη με λάσπη. Επιπλέον, οι New York Times και η Washington Post στα πρωτοσέλιδά τους την Κυριακή περιγράφουν τις δυσμενείς επιπτώσεις που προκάλεσε σε διεθνές επίπεδο, η προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ.

Η ατμόσφαιρα αυτή στο εσωτερικό πιστεύεται πως θα έχει επίπτωση στους ψηφοφόρους που θα προτιμήσουν να μην πάνε στις κάλπες. Σε αυτούς άλλωστε απευθύνθηκαν και οι δύο υποψήφιοι στις τελευταίες προεκλογικές ομιλίες τους προσπαθώντας να τους πείσουν όχι μόνο να τους προτιμήσουν, αλλά να πάνε να ψηφίσουν.

Στις προεδρικές εκλογές του 2012, συνολικά 129,1 εκατομμύριο ψηφοφόροι πήγαν στις κάλπες – δηλαδή το 53,6% του ενεργού πληθυσμού (που υπολογίζεται στα 241 εκατομμύρια).

Μια ημέρα πριν ανοίξουν οι κάλπες, η διάφορα παραμένει οριακή. Κυμαίνεται από μια έως πέντε ποσοστιαίες μονάδες, υπέρ της υποψήφιας του Δημοκρατικού Κόμματος, Χίλαρι Κλίντον.

Ωστόσο, η ανακίνηση της υπόθεσης με τα email της κατά τη διάρκεια της θητείας της ως υπουργού Εξωτερικών, έχει συρρικνώσει τη διαφορά. Η βεβαιότητα της νίκης έχει μετατραπεί σε άγχος για μια απρόσμενη ανατροπή.

Πάντως, την Κυριακή υπήρξαν καλά νέα για την Χίλαρι Κλίντον: Ο διευθυντής του FBI, Τζέιμς Κόμεϊ, πληροφόρησε το Κογκρέσο ότι η πρόσφατη έρευνα για τα νέα emails της πρώην υπουργού Εξωτερικών δεν μετέβαλε το συμπέρασμα, στο οποίο είχε καταλήξει η υπηρεσία τον περασμένο Ιούλιο, ότι δεν τίθεται δηλαδή θέμα δίωξής της.

Πολύ φασαρία για το τίποτε; Δεν είναι το μόνο παράδοξο σε μια πολύπλοκη προεκλογική αλλά και εκλογική διαδικασία που πραγματοποιείται κάθε τέσσερα χρόνια προκειμένου να αναδειχθεί ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ (σ.σ.:  που θεωρείται και ο ισχυρότερος άνθρωπος στον κόσμο).

Η εκλογική αναμέτρηση διεξάγεται υπό τη σκιά των σεξιστικών σχολίων και της διχαστικής ρητορικής του Τραμπ εναντίον πολλών κοινωνικών ομάδων από τη μία, και των θολών διασυνδέσεων και της ιδιότυπης διαπλοκής που περιλαμβάνει τη χρηματοδότηση του ιδρύματος Κλίντον από ξένους ηγέτες και πολυποίκιλα συμφέροντα από την άλλη.

Έτσι, το τοπίο είναι ρευστό. Τα τηλεοπτικά δίκτυα που μέχρι πριν λίγες ημέρες έδιναν σαφές προβάδισμα στην Κλίντον σε όλες σχεδόν τις καθοριστικές πολιτείες, άλλαξαν τις προβλέψεις τους τα τελευταία 24ωρα και θεωρούν και πάλι το αποτέλεσμα «αμφίρροπο».

Πολύπλοκη διαδικασία εκλογής

Νικητής στις προεδρικές εκλογές αναδεικνύεται μέσω ενός πλειοψηφικού συστήματος, όποιος ή όποια συγκεντρώσει περισσότερους εκλέκτορες.

Είναι δύσκολο από τώρα να προβλέψουμε τι ώρα ακριβώς θα καθορισθεί η εκλογή. Το πιο συνηθισμένο είναι να μαθαίνουμε ποιος ή ποια θα είναι νέος ένοικος του Λευκού Οίκου γύρω στις 03.00 με 05.00 τα ξημερώματα.

Αυτό όμως θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, ένας εκ των οποίων είναι αν θα υπάρξει εμπλοκή όπως στην περίπτωση της αναμέτρησης Τζορτ Μπους (του νεότερου) και Αλ Γκορ, οπότε χρειάσθηκε να καταμετρηθεί και η επιστολική ψήφος και να αποφανθεί το Ανώτατο Δικαστήριο.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, δεν εκλέγεται απλώς από τη λαϊκή ψήφο. Τα πράγματα είναι λίγο πιο μπερδεμένα: Τον πρόεδρο εκλέγει το «Κολέγιο των Αντιπροσώπων» που αναδεικνύεται από την κάθε μία πολιτεία που εκλέγει δικό της αριθμό αντιπροσώπων.

Προκειμένου να αναδειχθεί ο νέος πρόεδρος απαιτείται ο «μαγικός» αριθμός των 270 αντιπροσώπων.
Θυμίζουμε τότε πως ο Γκορ είχε πάρει την πλειοψηφία των ψήφων και ο Μπους των αντιπροσώπων στις προεδρικέ εκλογές του 2000.

Οι πολιτείες-«κλειδιά» είναι πρωτίστως η Φλόριντα με 29 εκλέκτορες, και η Βόρεια Καρολίνα με 15.
Αν δεν τις κερδίσει ο Τραμπ, δύσκολα φθάνει στον «μαγικό» αριθμό των 270 εκλεκτόρων που του εξασφαλίζει την προεδρία. Σημαντικές, και επίσης αμφίρροπες, είναι το Οχάιο, η Γιούτα, το Νιου Χάμσιρ, και η Πενσιλβανία.

Λέγεται μάλιστα ότι όποιος κερδίσει στην πολιτεία του Οχάιο, αναδεικνύεται πρόεδρος. Το Οχάιο, είχε δώσει την εκλογική νίκη στον Τζον Κένεντι το 1960.

Σε ένα κλίμα πρωτόγνωρης απαξίωσης, η πλειοψηφία των πολιτών νιώθουν εγκλωβισμένοι. Ούτε η Χίλαρι Κλίντον ούτε ο Ντόναλντ Τραμπ ενθουσιάζουν τους ψηφοφόρους, η συντριπτική πλειοψηφία των οποίων θα επιθυμούσε να είχε διαφορετικές επιλογές.

Πότε θα αναλάβει καθήκοντα ο νέος πρόεδρος;

Η «20ή Τροπολογία» του αμερικανικού Συντάγματος προβλέπει πως η θητεία του προέδρου και του αντιπροέδρου λήγει το μεσημέρι της 20ής Ιανουαρίου.

Η ημερομηνία εκείνη αναφέρεται ως ημέρα «Αναγόρευσης του νέου προέδρου», οπότε ο εκλεγείς πριν έναν και πλέον μήνα θα βάλει το χέρι στη Βίβλο και θα ορκιστεί.

Από την 20ή Ιανουαρίου 2017 η διακυβέρνηση περνά στον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ.



Νέο Κογκρέσο

Εφέτος, στις εκλογές αποφασίζονται και οι 435 θέσεις (όλες) του Κογκρέσου. Την ίδια ώρα θα γίνουν εκλογές για μόνο τις 34 από τις 100 έδρες της Γερουσίας.

Τη Γερουσία αυτή τη στιγμή ελέγχουν οι Ρεπουμπλικάνοι και οι Δημοκρατικοί απαιτείται να εκλέξουν 4 ή 5 επιπλέον έδρες για να αποκτήσουν την πλειοψηφία. Όλα φυσικά θα εξαρτηθούν από το σύνολο των ψήφων που θα λάβουν οι δύο υποψήφιοι.

Ο νέος πρόεδρος θα πρέπει να έχει ένα φιλικό προς εκείνον Κογκρέσο για να μπορέσει να κυβερνήσει.

Η αυριανή ημέρα όμως έχει και μία ακόμη σημασία καθώς ο νέος πρόεδρος θα αποφασίσει για την πλήρωση της μίας κενής θέσης στο Ανώτατο Δικαστήριο. Στη διάρκεια της νέας προεδρικής θητείας, ίσως απαιτηθεί να πληρωθούν άλλες δύο θέσεις. Και όπως καταλαβαίνετε, την επικύρωση της θέσης στο Ανώτατο Δικαστήριο θα πρέπει να εγκρίνει η Γερουσία.

Διαβάστε επίσης:

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης