Αίσθημα ανακούφισης προκάλεσε σε πολλές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη Σκωτία. Μπορεί στο ερώτημα περί ανεξαρτησίας της Σκωτίας να έχει δοθεί -προς το παρόν λύση- δεν ισχύει όμως το ίδιο για πολλές περιοχές της Ευρώπης. Κι αυτό επειδή αρκετοί Ευρωπαίοι συνεχίζουν να φλερτάρουν με την ιδέα της απόσχισης.
Τα αποσχιστικά κινήματα στη δυτική και νότια Ευρώπη, κυρίως δε οι αυτονομιστές στην Καταλονία, τη Φλάνδρα και το νότιο Τιρόλο, είχαν επενδύσει τις ελπίδες τους στη νίκη των σκοτσέζων ομοϊδεατών τους. Μολονότι ο στόχος δεν επιτεύχθηκε, εμφανίζονται ωστόσο ικανοποιημένοι, και αυτό, για δυο λόγους:
Πρώτον, οι υποστηρικτές της ανεξαρτησίας στη Σκωτία έχασαν με σχετικά μικρή διαφορά, διασφαλίζοντας τη δέσμευση του Λονδίνου για μεταβίβαση περισσότερων εξουσιών.
Δεύτερον, οι αυτονομιστές σε άλλα μέρη της Ευρώπης ελπίζουν να έχουν και αυτοί τη δυνατότητα διενέργειας σχετικού δημοψηφίσματος. Είναι γεγονός ότι το αποτέλεσμα στη Σκωτία εντείνει την πίεση προς αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις.
Άκρως ικανοποιημένη εμφανίζεται πάντως η Κομισιόν. Παρότι ως θεσμός η Επιτροπή οφείλει να κρατά ουδέτερη στάση σε τέτοια ζητήματα, στο προοίμιο του δημοψηφίσματος εκφράστηκε πολύ ανοιχτά υπέρ της διατήρησης του status quo στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Τις τελευταίες εβδομάδες ο πρόεδρος της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο είχε τονίσει με περισσή σαφήνεια ότι μια ανεξάρτητη Σκωτία θα έπρεπε να υποβάλει εκ νέου αίτημα ένταξης στην ΕΕ, να περάσει από όλη τη φάση της σχετικής αξιολόγησης και φυσικά να γίνει αποδεκτή από όλες τις χώρες της ΕΕ.
Σε παρόμοιες δηλώσεις είχε προχωρήσει και ο γγ. του ΝΑΤΟ Άντερς Φογκ Ράσμουσεν, σχολιάζοντας το μελλοντικό στάτους μιας ανεξάρτητης Σκωτίας στη βορειοατλαντική συμμαχία. Όπως αναμένετο λοιπόν και οι δυο εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την επικράτηση του «όχι».
Το «παράνομο» δημοψήφισμα στην Καταλονία
Ο πρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Καταλονίας Αρτούρ Μας προανήγγειλε τη διενέργεια δημοψηφίσματος για τις 9 Νοεμβρίου. Σε περίπτωση που μια πλειοψηφία ταχθεί υπέρ της αυτονομίας, ο Μας θέλει να το αξιοποιήσει ως πολιτική εντολή για να διαπραγματευτεί με τη Μαδρίτη. Η ισπανική κυβέρνηση ωστόσο απορρίπτει ήδη το δημοψήφισμα, χαρακτηρίζοντάς το «παράνομο». Η κατάσταση χαρακτηρίζεται «αδιέξοδη και συγκρουσιακή», όπως επισημαίνουν αναλυτές. Σε περίπτωση που οι Καταλανοί καλούνταν όντως σε δημοψήφισμα, η πλειονότητα θα τάσσονται σαφώς υπέρ, όπως δείχνουν σχετικές δημοσκοπήσεις. Και γι΄ αυτή την περίπτωση όμως η Κομισιόν ήταν απροσδόκητα σαφής. Εν είδει προειδοποίησης η πρώην αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Βίβιαν Ρέντινγκ έχει δηλώσει: «Δευτερόλεπτα μετά τις εκλογές για την ανεξαρτησία, η Καταλονία θα ήταν εκτός ΕΕ. Θα ήταν εκτός ευρώ. Δεν θα είχαν πλέον την ευρωπαϊκή υπηκοότητα».
Η Νέα Φλαμανδική Συμμαχία
Στο δημοψήφισμα της Σκωτίας είχε εναποθέσει τις ελπίδες της και η Νέα Φλαμανδική Συμμαχία (N-VA) υπό τον Μπαρτ ντε Βέβερ. Στόχος του είναι να επιφέρει την αυτονομία της Φλάνδρας μέσω διαπραγματεύσεων. H N-VA έστειλε μάλιστα δικό της άνθρωπο στη Σκωτία για να παρακολουθήσει το δημοψήφισμα. Ο ίδιος εξέφρασε στην ιστοσελίδα του κόμματος τη λύπη του για το γεγονός ότι ευρωπαίοι πολιτικοί, ανάμεσά τους και ο βέλγος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν φαν Ρομπέι, καλλιεργούσαν σενάρια καταστροφής σε περίπτωση ενός «ναι». Τις ανησυχίες αυτές όμως συμμερίζεται και ο –επίσης Βέλγος-, επίτροπος Εμπορίου Καρέλ ντε Γκουχτ. Σε συνέντευξή του το πρωί της Παρασκευής (19.09) υπογράμμισε ότι η ανεξαρτησία «θα ισοδυναμούσε με έναν σεισμό, παρόμοιο με εκείνον που προκάλεσε η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης». Η Ευρώπη θα ήταν «ακυβέρνητη», είπε ο βέλγος πολιτικός, στέλνοντας ένα ξεκάθαρο μήνυμα προς όλους εκείνους τους συμπατριώτες του που οραματίζονται το τέλος του Βελγίου.
Η περίπτωση του νοτίου Τιρόλου
Για το Κόμμα της «Ελευθερίας του Νoτίου Τιρόλου» σημασία δεν έχει τόσο το αποτέλεσμα, αλλά το γεγονός ότι πραγματοποιήθηκε το δημοψήφισμα. «Η αυτοδιάθεση είναι δυνατή – η αρχή έγινε», έγραψαν στην ιστοσελίδα τους οι αυτονομιστές. Η γερμανόφωνη περιοχή του νοτίου Τιρόλου, η οποία ανήκε μέχρι το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην Αυστροουγγαρία, προσαρτήθηκε μετά τον πόλεμο στην Ιταλία. Στόχος της “Ελευθερίας του Νότιο Τιρόλου” είναι ή να προσαρτηθεί η περιοχή εκ νέου στην Αυστρία ή να αυτονομηθεί, σε καμία περίπτωση όμως να παραμείνει ενωμένη με την Ιταλία. Δημοσκοπικά στοιχεία για τις πιθανότητες επιτυχίας σχετικού δημοψηφίσματος δεν υπάρχουν, είναι όμως γεγονός ότι εν μέσω της οικονομικής κρίσης στην Ιταλία οι αποσχιστικές τάσεις έχουν ενισχυθεί.
H «παράλογη» σκέψη περί αυτόνομης Βαυαρίας
Αυτονομιστικό κίνημα υπάρχει και στη Βαυαρία της Γερμανίας, εντούτοις χωρίς ιδιαίτερη επιρροή. Στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές στο εν λόγω κρατίδιο, το Κόμμα των Βαυαρών που εκφράζει τις αποσχιστικές αυτές τάσεις, συγκέντρωσε μόλις το 2 % των ψήφων. Στην ιστοσελίδα του το κόμμα είχε γράψει: «Ευχόμαστε από καρδιάς στους Σκοτσέζους φίλους μας τη νίκη στο δημοψήφισμα. Ένα «Yes» θα μας προσέφερε πραγματική στήριξη, καθώς τότε τα μέσα ενημέρωσής μας δεν θα ήταν πλέον σε θέση να γελοιοποιούν το ζήτημα». Με τη φράση αυτή απαντούν μάλλον σε πρόσφατη δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου στο Βερολίνο, Στέφεν Ζάιμπερτ, ο οποίος είχε χαρακτηρίσει το ενδεχόμενο ανεξαρτησίας της Βαυαρίας «μια σχεδόν παράλογη σκέψη».
Πηγή: Deutsche Welle
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
