Η απροσδόκητη συμμαχία της Τουρκίας με το αποκληθέν Μνημόνιο Συνεννόησης (ΜΣ) με τη Λιβύη, που υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου, είναι ένας γεωπολιτικός σεισμός που αλλάζει την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και σε όλη τη Μέση Ανατολή.
Αυτό υποστηρίζεται σε δύο αμερικανικούς ιστότοπους (Unz και Information Clearing House), που επισημαίνουν:
Το λεγόμενο μνημόνιο συμφωνίας επαναδιατυπώνει επίσης τα θαλάσσια σύνορα της Τουρκίας με τρόπο που επηρεάζει δραματικά τη μεταφορά αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη.
Η κίνηση της Τουρκίας ενθάρρυνε τους αντιπάλους της στην περιοχή να συνασπισθούν και άνοιξε τον δρόμο για πλέον δραματική κλιμάκωση στον 9ετή εμφύλιο πόλεμο της Λιβύης.
Έχει επίσης αναγκάσει τους ηγέτες στην Ευρώπη και την Ουάσινγκτον να αποφασίσουν πώς θα αντιμετωπίσουν το σχέδιο της Τουρκίας να υπερασπιστεί την αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση εθνικής συμφωνίας κυβέρνηση της Λιβύης και να επεκτείνει τα θαλάσσια σύνορά της από την Ευρώπη στην Αφρική δημιουργώντας βασικά έναν «υδατόδρομο» μέσω της ανατολικής Μεσογείου.
Οι ηγέτες στην Άγκυρα πιστεύουν ότι η συμφωνία «αποτελεί ένα σημαντικό πραξικόπημα στην ενεργειακή γεωπολιτική» που βοηθά στην υπεράσπιση των «κυριαρχικών δικαιωμάτων της Τουρκίας ενάντια στο υφιστάμενο περιφερειακό status quo».
Με αυτό όμως οι αντίπαλοι της Τουρκίας διαφωνούν έντονα. Θεωρούν ότι η συμφωνία υποσκάπτει την ικανότητά τους να μεταφέρουν φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη χωρίς να διασχίζουν τα τουρκικά ύδατα.
Σε κάθε περίπτωση, η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης έθεσε τις προϋποθέσεις για ευρύτερη σύγκρουση, η οποία αναπόφευκτα θα συμπεριλαμβάνει την Αίγυπτο, το Ισραήλ, την Ελλάδα, τα ΗΑΕ, τη Σαουδική Αραβία, την Ευρώπη, τη Ρωσία και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Όλα τα μέρη φαίνεται να εγκαταλείπουν τις διπλωματικές διαύλους και -αντιθέτως- να προετοιμάζονται για πόλεμο.
Το Ισραήλ ανησυχεί ιδιαίτερα ότι αυτή η νέα συμφωνία θα υπονομεύσει τα σχέδιά του για έναν αγωγό EastMed μήκους 1.900 χιλιομέτρων, που θα συνδέει το αέριο από το Leviathan, στην ακτή του Ισραήλ, με την ΕΕ.
Το «YNET News» συνοψίζει τις ανησυχίες του Ισραήλ σε ένα δυσοίωνο άρθρο: «Ο ελιγμός της Τουρκίας θα μπορούσε να εμποδίσει την πρόσβαση του Ισραήλ στη θάλασσα».
Ακολουθεί απόσπασμα:
Δύο από τους πολέμους του Ισραήλ (η εκστρατεία στο Σινά το 1956 και ο πόλεμος των έξι ημερών το 1967) ξέσπασαν τα δικαιώματα πλοήγησης. Το Ισραήλ πρέπει να λάβει υπόψη του τη νέα πραγματικότητα που επικρατεί στη Μεσόγειο. Πρέπει να θεωρεί τις ενέργειες της Τουρκίας ως ουσιαστική στρατηγική απειλή και να εξετάσει τι μπορεί να κάνει για να ανταποκριθεί σε αυτήν.
Αυτή η νέα αποκαλούμενη τουρκική ΑΟΖ (αποκλειστική οικονομική ζώνη) αμφισβητεί μεγάλο μέρος της πλούσιας σε ενέργεια Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, προκαλώντας κύμα από διεθνείς καταδίκες, πρωτίστως από την Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Κύπρο, οι οποίες μπορεί να επηρεαστούν άμεσα ή έμμεσα… από την αγνόηση της Τουρκίας για τα οικονομικά ύδατα της Ελλάδας, της Κύπρου και της Αιγύπτου.
Το Foreign Policy
Η ανάλυση από το κορυφαίο περιοδικό της εξωτερικής πολιτικής της Αμερικής δεν ήταν λιγότερο προκατειλημμένη:
Η Τουρκία συνδυάζει δύο μεσογειακές κρίσεις σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να αναμορφώσει την περιοχή προς όφελός της, με ενδεχομένως δυσάρεστες επιπτώσεις τόσο για τον συνεχιζόμενο εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη όσο και για τη μελλοντική ενεργειακή ανάπτυξη στην Ανατολική Μεσόγειο.
Παρόλο που αυτές οι νέες εξελίξεις είναι πιθανό να εντείνουν τις εμφύλιες μάχες στη Λιβύη, δείχνουν επίσης την εμβάθυνση των διαιρέσεων στην ίδια την περιοχή, όπου σχηματίζονται νέοι συνασπισμοί και αντλούνται γραμμές μάχης.
Από την μια είναι ο Άξονας Τουρκίας-Λιβύης, ενώ από την άλλη είναι η Ελλάδα, τα ΗΑΕ, η Σαουδική Αραβία, η Αίγυπτος, το Ισραήλ, η Γαλλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και πιθανώς οι Ηνωμένες Πολιτείες, αν και η διοίκηση Τραμπ δεν έχει διευκρινίσει την επίσημη θέση της.
Σε κάθε περίπτωση, ο πόλεμος μεταξύ της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης της Λιβύης και του Λιβυκού Εθνικού Στρατού (LNA) του Haftar είναι μόνο ένα μικρό μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου αγώνα για ζωτικούς υδρογονάνθρακες σε στρατηγικά τοποθετημένη περιοχή της Μεσογείου.
