Η ευρωπαϊκή ποδοσφαιρική αγορά κατέγραψε ιστορικό ρεκόρ εσόδων, ύψους 38 δισ. ευρώ την αγωνιστική περίοδο 2023/24, σημειώνοντας αύξηση 8% σε σύγκριση με τα 35,3 δισ. ευρώ της περιόδου 2022/23, σύμφωνα με την 34η Ετήσια Ανασκόπηση των Οικονομικών του Ποδοσφαίρου, που δημοσίευσε το Sports Business Group της Deloitte.
Οι πέντε κορυφαίες ευρωπαϊκές λίγκες -Premier League, Bundesliga, LaLiga, Serie A και Ligue 1- παρήγαγαν συνολικά έσοδα ύψους 20,4 δισ. ευρώ σημειώνοντας αύξηση 4% και ξεπερνώντας, για πρώτη φορά, το ορόσημο των 20 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με την ανάλυση της Deloitte, τα συνολικά έσοδα των συλλόγων στις «Βig Five» λίγκες της Ευρώπης προβλέπεται να ξεπεράσουν τα 21 δισ. ευρώ την περίοδο 2024/25, ενώ πρόκειται να σταθεροποιηθούν την περίοδο 2025/26, κυρίως λόγω της υφιστάμενης αβεβαιότητας γύρω από τη συμφωνία για τα εγχώρια τηλεοπτικά δικαιώματα της Ligue 1 από την αγωνιστική περίοδο 2025/26 και εξής.
Οι «Big Five» της Ευρώπης σε νέα ύψη
Οι σύλλογοι της Premier League διατήρησαν για ακόμη μία χρονιά την κορυφαία θέση ως προς τα έσοδα μεταξύ των πέντε Ευρωπαϊκών Πρωταθλημάτων την αγωνιστική περίοδο 2023/24, καταγράφοντας συνολικά έσοδα ύψους 6,3 δισ. στερλίνες, σημειώνοντας αύξηση 4% σε σύγκριση με την προηγούμενη σεζόν. Η ανάπτυξη αυτή οφείλεται κυρίως στη διεύρυνση των εμπορικών δραστηριοτήτων των συλλόγων, με αποτέλεσμα τα συνολικά εμπορικά έσοδα να ξεπεράσουν για πρώτη φορά τα 2 δισ. στερλίνες.
Οι έξι παραδοσιακά κορυφαίοι σύλλογοι της Premier League («Βig Six») σημείωσαν χαμηλότερο μέσο ρυθμό αύξησης εσόδων (3%) σε σχέση με τους υπόλοιπους σταθερούς συλλόγους του Πρωταθλήματος (11%). Αυτό οφείλεται εν μέρει στον αποκλεισμό ορισμένων συλλόγων από τις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και τις επιπτώσεις που αυτό το γεγονός έφερε σε όλες τις βασικές πηγές εσόδων.
Τα συνολικά έσοδα των συλλόγων της Premier League από εισιτήρια ξεπέρασαν για πρώτη φορά τα 900 εκατ. στερλίνες, συγκεκριμένα 909 εκατ. στερλίνες, καταγράφοντας αύξηση 43 εκατ. στερλίνες (5%). Τα τηλεοπτικά έσοδα σημείωσαν οριακή αύξηση 2%, φθάνοντας τα 3,3 δισ. στερλίνες κατά την προτελευταία σεζόν του τρέχοντος τριετούς κύκλου δικαιωμάτων, παρά τη μείωση των διανομών της UEFA προς τους συλλόγους της Premier League λόγω των επιδόσεών τους στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις.
Συνολικά, τα λειτουργικά κέρδη των συλλόγων της Premier League αυξήθηκαν κατά 36%, ξεπερνώντας το μισό δισεκατομμύριο -το υψηλότερο επίπεδο από την αγωνιστική περίοδο 2018/19- ως αποτέλεσμα της αυξημένης εποπτείας και των κανονιστικών κυρώσεων που ενίσχυσαν την ισορροπία μεταξύ εξόδων και εσόδων.
Το καθαρό χρέος των συλλόγων της Premier League έφτασε τα 3,5 δισ. στερλίνες στο τέλος της σεζόν 2023/24, σημειώνοντας αύξηση 12% σε σχέση με το 2022/23. Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στη χρηματοδότηση επενδύσεων σε στάδια και εγκαταστάσεις, καθώς και στη συνεχιζόμενη επένδυση σε ανδρικά ρόστερ.
Τα συνολικά έσοδα των συλλόγων της LaLiga αυξήθηκαν κατά 6%, φθάνοντας τα 3,8 δισ. ευρώ την περίοδο 2023/24, με τις Ρεάλ Μαδρίτης και Μπαρτσελόνα να αντιπροσωπεύουν σχεδόν το ήμισυ (48%) του συνόλου. Η οικονομική επίδραση των επενδύσεων σε υποδομές ήταν εμφανής τη φετινή σεζόν, με τα έσοδα από εισιτήρια σε επίπεδο Πρωταθλήματος να αυξάνονται κατά 28% (δηλαδή 149 εκατ. ευρώ), φθάνοντας τα 700 εκατομμύρια ευρώ. Τα συνολικά τηλεοπτικά έσοδα των συλλόγων της LaLiga αυξήθηκαν κατά 1%, αγγίζοντας τα 1,8 δισ. ευρώ και παραμένοντας η μεγαλύτερη πηγή εσόδων (48%).
Οι σύλλογοι της Serie A παρήγαγαν συνολικά έσοδα ύψους 2,9 δισ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση 2% σε σύγκριση με την προηγούμενη σεζόν. Η αύξηση αυτή σχετίζεται κυρίως με την άνοδο των εμπορικών εσόδων (κατά 9%, φθάνοντας το δισ. ευρώ), χάρη σε νέες χορηγικές συμφωνίες και αυξημένες πωλήσεις εμπορευμάτων από συλλόγους με έδρα τη Βόρεια Αμερική.
Αν και η Ligue 1 ξεκίνησε τη σεζόν με λιγότερες ομάδες, καθώς μειώθηκαν από 20 σε 18, τα συνολικά έσοδα των συλλόγων αυξήθηκαν κατά 7% και έφτασαν τα 2,6 δισ. ευρώ το 2023/24. Η αύξηση αυτή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε μια μεγάλη επένδυση ύψους 1,5 δισ. ευρώ από τη CVC σε εταιρεία της Ligue de Football Professionnel το 2022. Τα χρήματα αυτά καταγράφονται λογιστικά ως έσοδα από τους συλλόγους, με τρόπο που διαφέρει από άλλες χώρες. Ως αποτέλεσμα, τα εμπορικά έσοδα, που ανήλθαν σε 1,6 δισ. ευρώ αποτελούν πάνω από το 60% των συνολικών εσόδων των ομάδων της Ligue 1.
Στην υπόλοιπη Ευρώπη, οι σύλλογοι της Bundesliga παρήγαγαν συνολικά έσοδα ύψους 3,8 δισ. ευρώ καταγράφοντας μείωση 1% σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν. Τα εμπορικά έσοδα (1,7 δισ. ευρώ) παρέμειναν η κυρίαρχη πηγή (46%) των συνολικών εσόδων των συλλόγων της Bundesliga.
Συνολικά, οι σύλλογοι των «Βig Five» κατέγραψαν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά λειτουργικά κέρδη ύψους 0,6 δισ. ευρώ ενώ η αναλογία μισθών προς έσοδα υποχώρησε από 66% σε 64%, παρά την αύξηση του μισθολογικού κόστους σε όλα τα Πρωταθλήματα, πλην της LaLiga.
Ο Tim Bridge, επικεφαλής εταίρος του Deloitte Sports Business Group, δήλωσε: «Η έμφαση στην αναβάθμιση των σταδίων και η αύξηση των πηγών προέλευσης των εμπορικών εσόδων οδήγησαν σε άνθιση της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής αγοράς την αγωνιστική περίοδο 2023/24. Ωστόσο, οι σύλλογοι και τα Πρωταθλήματα πρέπει να βρίσκονται σε εγρήγορση, καθώς εμφανίζονται νέες προκλήσεις, όπως το μεταβαλλόμενο ρυθμιστικό περιβάλλον και οι αλλαγές στη συμπεριφορά των φιλάθλων. Οι σύλλογοι πιέζονται να αυξήσουν τα έσοδά τους, την ίδια στιγμή που διαχειρίζονται αυξανόμενα κόστη. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, οι ιδιοκτήτες και οι διοικήσεις των ομάδων πρέπει να αναγνωρίσουν τη μεγάλη ευθύνη που έχουν ως προς τη διαχείρισή τους, προστατεύοντας την ιστορία του ποδοσφαιρικού συλλόγου, τιμώντας παράλληλα την κοινωνική διάσταση που φέρει για τις επόμενες γενιές».
Το μείγμα συλλόγων στο Championship φέρνει τα έσοδα κοντά στο 1 δισ. στερλίνες το 2023/24. Ειδικότερα οι σύλλογοι του Championship κατέγραψαν συνολικά έσοδα ύψους 958 εκατ. στερλίνες την περίοδο 2023/24, σημειώνοντας αύξηση 28% (207 εκατ. στερλίνες σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν. Η άνοδος αυτή οφείλεται στην είσοδο στη λίγκα συλλόγων με υψηλότερα έσοδα σε σχέση με εκείνους που αποχώρησαν στο τέλος της σεζόν 2022/23. Επιπλέον, το μέγεθος και η βάση φιλάθλων των νέων αυτών συλλόγων συνέβαλαν στην αύξηση κατά 52% των συνολικών εμπορικών εσόδων του Championship, τα οποία ανήλθαν στα 303 εκατ. στερλίνες. Τέλος, η υψηλή προσέλευση φιλάθλων αύξησε τα έσοδα των εισιτηρίων, σημειώνοντας νέο ρεκόρ ύψους 210 εκατ. στερλίνες.
Η ανάλυση της Deloitte δείχνει ότι οι σύλλογοι της Women’s Super League (WSL) παρήγαγαν συνολικά έσοδα ύψους 65 εκατ. στερλίνες την περίοδο 2023/24, σημειώνοντας αύξηση 34% σε σχέση με την προηγούμενη σεζόν.
Η Jennifer Haskel, Knowledge and Insight Lead στο Deloitte Sports Business Group σχολίασε: «Μέσα από την ανάπτυξη στρατηγικής εμπλοκής φιλάθλων, ισχυρών εμπορικών συμφωνιών και την εξασφάλιση κεντρικών διανομών, οι σύλλογοι της WSL άνοιξαν ένα νέο κεφάλαιο ανάπτυξης τη σεζόν 2023/24. Επιπλέον, καθώς η καταγραφή και απόδοση των εμπορικών εσόδων δεν είναι ακόμη συνεπής μεταξύ των συλλόγων, είναι πιθανό να βλέπουμε την κορυφή του παγόβουνου όσον αφορά την αξία που δημιουργείται σήμερα στο Γυναικείο Ποδόσφαιρο. Οι επενδύσεις υψηλού προφίλ και οι καινοτόμες συνεργασίες με εμπορικές μάρκες που ανακοινώθηκαν τους τελευταίους μήνες αποδεικνύουν την αξία που μπορεί να δημιουργηθεί όταν οι γυναικείες ομάδες αντιμετωπίζονται ως ξεχωριστές οντότητες, με πρωτοβουλίες προσαρμοσμένες στις ανάγκες των φιλάθλων και των εμπορικών συνεργατών. Αυτή η νοοτροπία πρέπει να διατηρηθεί και στο μέλλον για τη βιώσιμη ανάπτυξη του Γυναικείου Ποδοσφαίρου, διαφορετικά κινδυνεύουμε να χάσουμε μια ευκαιρία ιστορικής σημασίας για το άθλημα».
