Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης δικηγόρος – Συνταγματολόγος – συνήγορος Αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος στην Ελλάδα-νομικός συνεργάτης Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ελλάδα – νομικός σύμβουλος Βορειοηπειρωτών Ελλάδος – ΔΣ πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Δήμου Αθηναίων – ΔΣ ιδρύματος Μπότσαρη.

Το αδίκημα της κλοπής και κλεπταποδοχής σιδηροδρομικού υλικού θα μετατραπεί από πλημμέλημα σε κακούργημα και ενδεχομένως να επισύρει ακόμα και ισόβια κάθειρξη, υπό προϋποθέσεις. Όταν η κλοπή  αφορά απώλεια ανθρώπινων ζωών,  θα υπάρξει μεγάλος χρόνος κάθειρξης, θα προβλέπεται ισόβια κάθειρξη.  Η κλοπή υλικών, που έχουν ιδιαίτερη σημασία για την ασφάλεια των συγκοινωνιών, θα έχει κακουργηματικό χαρακτήρα.      

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ο πολυσυζητημένος  Ποινικός Κώδικας που ψηφίστηκε λίγο πριν από τις εθνικές εκλογές του Ιουλίου του 2019 ,οδηγούσε σχεδόν σε ατιμωρησία τις δεκάδες επικίνδυνες κλοπές καλωδίων του ΟΣΕ – με ζημιές περίπου 10-15 εκατ. ευρώ ετησίως -, οι οποίες προκάλεσαν τεράστιες ζημιές στο δίκτυο των σιδηροδρόμων και στο παλιό σύστημα τηλεδιοίκησης που επιχειρείται να αντικατασταθεί τα τελευταία χρόνια.

Με τις γνωστές, δηλαδή, ολέθριες συνέπειες λόγω της καθυστέρησης της εγκατάστασης του εν λόγω συστήματος, στο δραματικό δυστύχημα των Τεμπών.   

Στον Ποινικό Κώδικα που προωθήθηκε τον Ιούνιο του 2019, αφαιρέθηκε αιφνιδιαστικά και χωρίς καμιά αιτιολογία το τμήμα νόμου του 2013 που προσδιόριζε ως κακουργηματικής μορφής την κλοπή αυτών των καλωδίων από το σιδηροδρομικό δίκτυο  και το άφησε σαν μια απλή ή διακεκριμένη κλοπή που είναι κυρίως πλημμεληματικής μορφής, δηλαδή πλημμέλημα.                      

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Το κράτος εν κράτει όσων διαβιούν προσποριζόμενοι κλοπιμαία από το σιδηροδρομικό δίκτυο ,πρέπει να χτυπηθεί στη ρίζα του. Σε αυτό το πλαίσιο , κινείται προς την σωστή κατεύθυνση, η «αναβάθμιση» σε κακούργημα των ποινών για αδικήματα κλοπής και κλεπταποδοχής σιδηροδρομικού υλικού,  όπως και η λήψη μέτρων ουσιαστικής φύλαξης του δικτύου. Περιφράξεις, ενδεχομένως αντίστοιχες εκείνων που ήδη υφίστανται στον προαστιακό σιδηρόδρομο και εποπτικά μέτρα τα οποία θα καθιστούν ιδιαίτερα δυσχερείς τις κλοπές αλλά και θα αποτρέπουν τους επίδοξους καταστροφείς.            

Τις τελευταίες δεκαετίες, έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση των κρουσμάτων κλοπής χάλκινων καλωδίων. Μεταξύ άλλων, αιτία είναι η υψηλή αξία του χαλκού, η εύκολη προσβασιμότητα και η εύκολη διάθεση του χαλκού.

Οι οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από την ίδια την απώλεια του χαλκού, συχνά δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα που προκαλεί η κλοπή καλωδίων. Οι συνεπαγόμενες καταστροφές και η ανάγκη επανεγκατάστασης καλωδίων προκαλούν σοβαρά προβλήματα σε ζωτικής σημασίας υποδομές της ευρωπαϊκής Ένωσης. Ένα παράδειγμα αποτελούν οι κλοπές καλωδίων σε σηματοδότες και μηχανισμούς αλλαγής τροχιάς στο σιδηροδρομικό δίκτυο, με αποτέλεσμα την πρόκληση σημαντικών καθυστερήσεων.                       

Δέλεαρ για τη μαφία του χαλκού είναι τα καλώδια της ηλεκτροκίνησης αλλά και το σιδηροδρομικό δίκτυο των περίπου 600 χιλιομέτρων που δεν χρησιμοποιείται. Σ’ αυτό έχουν γίνει εκατοντάδες κλοπές μεταλλικών εξαρτημάτων και τροχαίου υλικού.

Το ρεκόρ στην αποψίλωση της δημόσιας περιουσίας κατέχει το σιδηροδρομικό δίκτυο Πελοποννήσου. Από το 2010 και μετά, όπου ουσιαστικά αναστέλλεται η λειτουργία του μεγαλύτερου μέρους του σιδηροδρομικού της δικτύου, έχουν συντελεστεί κινηματογραφικές κλοπές και οι δράστες δεν συνελήφθησαν ποτέ.

Το πεδίο της κλοπής και της παράνομης διακίνησης σκραπ περιλαμβάνει μικρές συμμορίες, αλλά και οργανωμένα κυκλώματα.                                                     

Ισόβια κάθειρξη είναι μια από τις μεγαλύτερες ποινές για σοβαρά ποινικά αδικήματα. Ο όρος ισόβια (ίσος+βίος) σημαίνει ότι είναι ίση με τον βίο, το χρονικό διάστημα ζωής του ανθρώπου. Στο ελληνικό ποινικό δίκαιο είναι πλέον η υψηλότερη μεμονωμένη ποινή που μπορεί να επιβληθεί, μετά την κατάργηση της θανατικής ποινής. Σύμφωνα όμως με τον ελληνικό ποινικό κώδικα, η έννοια είναι πλασματική, δηλαδή καταδικασμένοι σε ισόβια κάθειρξη μπορούν να αποφυλακιστούν αν έχουν εκτίσει τουλάχιστον είκοσι (20) έτη της ποινής τους. Ως κακούργημα χαρακτηρίζεται το εκείνο, που τιμωρείται από το νόμο με ποινή κάθειρξης τουλάχιστον πέντε ετών (το λιγότερο).

Στα κακουργήματα η φυλάκιση ονομάζεται κάθειρξη. Τα κακουργήματα δικάζονται από το Μικτό ορκωτό δικαστήριο  ή από το τριμελές Εφετείο κακουργημάτων. Μέχρι σήμερα, η κλοπή υλικού από το σιδηροδρομικό δίκτυο, δυστυχώς τιμωρείται ως πλημμέλημα. Ως πλημμέλημα χαρακτηρίζεται το έγκλημα εκείνο που τιμωρείται από το νόμο με φυλάκιση έως- μέχρι πέντε ετών. Είναι η δεύτερη σε βαρύτητα κατηγορία ποινικών αδικημάτων, μετά το πταίσμα, και πριν το κακούργημα. Τα πλημμελήματα εκδικάζονται ενώπιον του Πλημμελειοδικείου.

Η αντιμετώπιση των κλοπών σε χώρες της ευρωπαϊκής Ένωσης: Υπάρχουν ειδικά «χημικά δακτυλικά αποτυπώματα», σύμφωνα με τα οποία τα χάλκινα καλώδια εμποτίζονται με ένα ειδικό χημικό υγρό, το οποίο εκπέμπει έναν μοναδικό κωδικό που εντοπίζεται μόνο με υπεριώδη ακτινοβολία. Επίσης, υπάρχουν και άλλοι τύποι λιγότερο ή περισσότερο αποτελεσματικών μεθόδων εντοπισμού. Κοινό χαρακτηριστικό όλων αυτών των μεθόδων είναι ότι είναι αποτελεσματικοί μόνον εάν εφαρμόζονται σε επίπεδο ΕΕ, ώστε ο φέρων σήμανση χαλκός να μην μπορεί να διατίθεται σε χώρες που δεν διαθέτουν παρόμοιο σύστημα.             

Υπογράφονται  συμβάσεις με εταιρείες security, οι οποίες αναλαμβάνουν με drones τη φύλαξη κάποιων τμημάτων σιδηροδρομικών γραμμών και εγκαταστάσεων, κυρίως κατά τη διάρκεια της νύχτας που δρουν οι συμμορίες. Αυτό το είδος φύλαξης είναι ιδιαίτερο υψηλό για τα οικονομικά του Οργανισμού και μπορεί να γίνει εκ των πραγμάτων για κάποια μόνο σημεία του σιδηροδρομικού δικτύου, κυρίως βραδινές ώρες.                        

Μάλιστα, είναι τέτοιες οι διαστάσεις του φαινομένου, που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε πριν κάποια χρόνια να στηρίξει οικονομικά, μέσω του Προγράμματός της για την Αντιμετώπιση και την Καταπολέμηση του Εγκλήματος, την πρωτοβουλία Pol-PRIMMET αποκλειστικός σκοπός της οποίας είναι να παταχθεί το φαινόμενο της κλοπής μετάλλων. Στόχος της πρωτοβουλίας αυτής είναι η βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και των αρμόδιων διωκτικών αρχών σε κάθε χώρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κλοπής μετάλλων. Επίσης, η προώθηση καλών πρακτικών διαχείρισης σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ανταλλαγή τεχνογνωσίας και πληροφοριών.

Στην πρωτοβουλία συνεργασίας της Pol-PRIMETT μετέχουν εκπρόσωποι οργανώσεων και φορέων από πέντε χώρες και συγκεκριμένα από το Ηνωμένο Βασίλειο (People United Against Crime, British Transport Police, West Yorkshire Police, South Yorkshire Police, North Yorkshire, Humberside Police), την Ισπανία (Fundacion Comunidad Valenciana, Region Europea, Valencia Local Police), την Ιταλία (Agenfor Lombardia), την Ελλάδα (European Regional Framework for ERFC Cooperation) και τη Βουλγαρία (European Institute). Η κλοπή μετάλλων έχει καταστροφικές συνέπειες τόσο στις επιχειρήσεις και τις κοινωνίες όσο και σε μεμονωμένα άτομα στην Ευρώπη. Οι συνέπειες αφορούν τόσο μία σειρά βασικών υπηρεσιών, που αποτελούν «κλειδί» στην καθημερινότητα κάθε πολίτη όπως οι τηλεπικοινωνίες, η ενέργεια, οι σιδηροδρομικές μεταφορές, αλλά και κάποιους τομείς που θίγουν το θρησκευτικό αίσθημα των πολιτών, όπως η βεβήλωση θρησκευτικών μνημείων και νεκροταφείων.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η ζημία που επιφέρει η κλοπή μετάλλου στο βασικό κορμό της οικονομίας ξεπερνά κατά πολύ την αξία των κλαπέντων προϊόντων, μία παράμετρος που, σε αρκετές χώρες, δεν λαμβάνεται υπόψη κατά την εκδίκαση των σχετικών υποθέσεων στις δικαστικές αίθουσες.

Στη Μεγάλη Βρετανία, για παράδειγμα, υπολογίζεται ότι η κλοπή μετάλλου κοστίζει στην εθνική οικονομία περίπου 770 εκ. λίρες (περίπου 950 εκ. ευρώ) το χρόνο.

Εκτός αυτού, οι βρετανικές ασφαλιστικές εταιρείες καλούνται, σύμφωνα με χονδρικούς υπολογισμούς, να καταβάλλουν περίπου ένα εκ. λίρες κάθε εβδομάδα στα θύματα τέτοιου είδους κλοπών! Στην Τσεχία, οργανωμένο εγκληματικό κύκλωμα έκλεψε μία ολόκληρη γέφυρα, βάρος δέκα τόνων και περίπου 200 μέτρα ράγας από μία σιδηροδρομική γραμμή στην πόλη Σλαβκόβ, ενώ στην Ιταλία, μόλις «έσφιξε» ο χειμώνας οι δράστες άρχισαν να στρέφονται στην κλοπή …καλοριφέρ.                   

Ο μέσος όρος προσωπικού των Ευρωπαϊκών σιδηροδρομικών δικτύων είναι 2-3 φορές πάνω από αυτόν του ΟΣΕ. Σε σιδηροδρομικό δίκτυο 2.500 χλμ. το προσωπικό επαρκεί για 300 χλμ… Οι κενές οργανικές θέσεις, κρίσιμες για τη λειτουργία του δικτύου και τη συντήρησή του ,είναι πάνω από 1.000. Όταν δεν ανατάσσεται η σηματοδότηση σε ένα σιδηροδρομικό δίκτυο ,πρέπει να υπάρχουν σταθμάρχες και τις κρίσιμες θέσεις πρέπει να στελεχώνουν οι πιο έμπειροι.

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης