Η συχνότερη και δυνητικά σοβαρότερη «παρενέργεια» της εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι η δίδυμη εγκυμοσύνη! Βεβαίως, αν ρωτήσουμε ένα τυπικό ζευγάρι που πρόκειται να ξεκινήσει έναν φρέσκο κύκλο εξωσωματικής γονιμοποίησης, πιθανώς θα λάβουμε την απάντηση ότι τα δίδυμα δεν τους ενοχλούν καθόλου, αλλά συντελούν στην ολοκλήρωση της οικογένειας με μία και μόνο επιτυχημένη προσπάθεια!
Παρ’ όλα αυτά, η αλήθεια απέχει πολύ από την παραπάνω πεποίθηση. Οι δίδυμες εγκυμοσύνες έχουν αυξημένη συχνότητα επιπλοκών σε σχέση με τις μονές κυήσεις. Το συχνότερο πρόβλημα είναι ο πρόωρος τοκετός, που οδηγεί σε μικρά μωρά με ανώριμους πνεύμονες, έντερο ή εγκέφαλο και, επακόλουθα, σε αυξημένη πιθανότητα μελλοντικής αναπηρίας ή νοητικής υστέρησης. Από τη μεριά της μέλλουσας μητέρας φαίνεται ότι οι δίδυμες κυήσεις μπορεί επίσης να προκαλέσουν επιπλοκές, όπως υψηλή πίεση, προεκλαμψία, σακχαρώδη διαβήτη, καρδιακά προβλήματα κ.ο.κ..
Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο οι μονές όσο και οι δίδυμες κυήσεις έπειτα από εξωσωματική γονιμοποίηση συνοδεύονται συχνότερα από προβλήματα σε σύγκριση με τις αντίστοιχες κυήσεις που συλλαμβάνονται με φυσικό τρόπο. Ο λόγος μπορεί να έχει να κάνει με την υγεία της υπογόνιμης γυναίκας, η οποία ενδέχεται να υστερεί σε σχέση με την αντίστοιχη γόνιμη γυναίκα. Παρ’ όλα αυτά, δεν αποκλείεται η ίδια η διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης να αυξάνει τη συχνότητα επιπλοκών στην εγκυμοσύνη.
Στις μέρες μας, αρκετές βόρειες ευρωπαϊκές χώρες έχουν ήδη θέσει ως προτεραιότητα στα προγράμματα εξωσωματικής γονιμοποίησης την επίτευξη εγκυμοσύνης που οδηγεί στην τελειόμηνη γέννα ενός μωρού. Στο πλαίσιο αυτής της κατεύθυνσης, δίνεται μεγάλη έμφαση στην αποφυγή τοποθέτησης μέσα στη μήτρα περισσότερων του ενός εμβρύου.
Βέβαια, είναι αναμενόμενο ότι μια τέτοια πρακτική – τοποθέτησης σε κάθε περίπτωση ενός αντί για δύο έμβρυα- θα οδηγήσει σε σημαντική ελάττωση των ποσοστών επιτυχίας της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Φαίνεται ότι η τακτική του ενός εμβρύου έχει νόημα στις περιπτώσεις που έχουν καλή πιθανότητα εγκυμοσύνης, π.χ. σε γυναίκες κάτω των 37 ετών. Επιλέγοντας την τακτική τοποθέτησης ενός εμβρύου στις γυναίκες με καλή πρόγνωση, μπορεί να ελαττωθεί η συχνότητα των διδύμων κυήσεων, χωρίς να επηρεαστούν ουσιαστικά τα ποσοστά επιτυχίας.
Έχει διαπιστωθεί ότι, αν και η τοποθέτηση ενός εμβρύου σε φρέσκο κύκλο οδηγεί σε χαμηλότερο ποσοστό επιτυχίας σε σχέση με την τοποθέτηση δύο εμβρύων, η επακόλουθη μεταφορά ενός ή περισσοτέρων κατεψυγμένων εμβρύων – που συχνά περισσεύουν αν τοποθετηθεί αρχικά μόνο ένα έμβρυο – εκμηδενίζει τη διαφορά στα ποσοστά επιτυχίας.
Με άλλα λόγια, αν μια γυναίκα με δύο διαθέσιμα έμβρυα αποφασίσει να τα τοποθετήσει και τα δύο ταυτόχρονα ή ένα-ένα σε διαδοχικούς κύκλους, εξασφαλίζει παρόμοια πιθανότητα επιτυχίας. Από την άλλη μεριά, με τη διαδοχική τοποθέτηση ενός εμβρύου κάθε φορά, η γυναίκα εξαλείφει σχεδόν την πιθανότητα δίδυμης εγκυμοσύνης.
Το άρθρο επιμελήθηκε και υπογράφει
ο Θάνος Παπαθανασίου MD (London)
MRCOG FHEA
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Λονδίνου
www.gynaikologos.net
