Τα έργα υποδομών και οι προδιαγραφές τους αλλά και οι κανόνες ασφαλείας που ενδεχομένως εάν εφαρμοστούν θα αποτρέψουν ακραία καιρικά φαινόμενα όπως των τελευταίων ημερών, βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων των τελευταίων ημερών, ανάμεσα σε ειδικούς και μη.
Οι πληγείσες περιοχές από το ισχυρό κύμα κακοκαιρίας Adel μετρούν τις πληγές τους με τις τεράστιες υλικές ζημιές, τα μισογκρεμισμένα σπίτια και τους πλημμυρισμένους δρόμους να αποτελούν τεράστιες προκλήσεις για τους ταλαιπωρημένους κατοίκους αλλά και τους αρμόδιους φορείς, που ίσως σε κάποια σημεία να μην αποδείχτηκαν επαρκείς και προνοητικοί.
Στο επίκεντρο τα Τζουμέρκα τα οποία σφυροκοπήθηκαν από την κακοκαιρία βίωσαν και βιώνουν κατολισθήσεις, πλημμύρες, γκρεμισμένα σπίτια και γενικά αντίκρισαν το σκληρό πρόσωπο της κακοκαιρίας.
Οι ειδικοί, εξετάζουν ακόμη και την αναθεώρηση των προδιαγραφών για κρίσιμα έργα υποδομής, ώστε να ανταποκρίνονται στα νέα δεδομένα, που επιβάλλει η κλιματική κρίση.
Η δραματική κατάσταση των περιοχών που «σάρωσε» η κακοκαιρία θυμίζει σκηνικό μετά από σεισμό. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΑΣΠ Ευθύμιο Λέκκα, οι λόγοι είναι τρεις: τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η φύση του εδάφους και φυσικά, ο πολεοδομικός σχεδιασμός.
Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Ηλίας Περτζινίδης υπογραμμίζει «ότι αυτά τα φαινόμενα δεν αποτελούν πλέον μεμονωμένα συμβάντα, ενώ οι πολιτικοί μηχανικοί του ΤΕΕ έχουν σκεφτεί την ανάγκη επανεξέτασης των προδιαγραφών στα σημαντικότερα έργα υποδομής».
Το «τρίπτυχο» των καταστροφών
«Είναι πολλοί οι λόγοι που έχουμε αυτή την κατάσταση, το πρώτο είναι τα πολύ έντονα φαινόμενα, τα οποία ξεπέρασαν τα 400 χιλιοστών βροχής σε κάποιες περιοχές. Σε ένα μεγάλο βαθμό τα έντονα φαινόμενα οφείλονται και στην κλιματική κρίση, που όντως έχουν αλλάξει το καθεστώς. Είναι πιο έντονα, πιο συχνά και καταλαμβάνουν πιο μεγάλες εκτάσεις.
Επίσης, σημειώθηκαν παρατεταμένες βροχοπτώσεις το προηγούμενο χρονικό διάστημα, κι αυτό συνέβαλε στο ότι τα εδάφη ήταν κορεσμένα και ιδιαίτερα ευάλωτα. Το δεύτερο είναι η φύση του εδάφους, σε αυτές τις περιοχές τα εδάφη είναι προσχώσεις, με αργιλικούς, αμμώδεις σχηματισμούς που είναι ιδιαίτερα επιλεκτικά στις διαβρώσεις.
Ο πολεοδομικός και χωροταξικός σχεδιασμός θα έπρεπε κανονικά να έχει λάβει υπόψιν του όλα αυτά τα φαινόμενα», εξηγεί ο πρόεδρος του ΟΑΣΠ.Σύμφωνα με τον ίδιο, «τα έργα υποδομής σε χωριά και πόλεις είναι ήδη δομημένα εδώ και δεκαετίες, αυτό το οποίο μπορούμε να κάνουμε είναι να προσαρμοστούμε στις έντονες βροχοπτώσεις και στα έντονα διαβρωτικά φαινόμενα και να παίρνουμε όποια μέτρα μπορούμε.
Για τα καινούρια σπίτια και τις νέες υποδομές, πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε μια απλή γεωτεχνική γεωλογική μελέτη, ώστε να αποφεύγονται οι περιοχές που δεν είναι ασφαλείς. Για αυτά που ήδη υπάρχουν, το κόστος είναι πάρα πολύ μεγάλο -για τις περιπτώσεις που μπορούν να φτιαχτούν-», σημειώνει.
Ο πρόεδρος του ΤΕΕ Ηλίας Περτζινίδης τονίζει ότι «αν το σπίτι είναι χτισμένο στο χείλος κάποιου ρέματος, μπορεί να γίνει προσκαφή του εδάφους από κάτω και να φύγει, γι’αυτο η νομοθεσία προβλέπει ότι πρέπει να έχουμε απόσταση από ποτάμια και χειμάρρους.
Στις οδοποιίες που βλέπουμε, που ο δρόμος είναι στο χείλος κάποιου γκρεμού, πολλές φορές γίνονται έργα αντιστήριξης, αλλά στις επαρχιακές οδούς δε προβλέπονται αυτά, γιατί είναι έργα οδοποιίας όχι τόσο μεγάλης σημασίας. Από κει και πέρα όταν ολοκληρωθεί το φαινόμενο θα αποκατασταθούν οι ζημιές, αλλά είναι αναμενόμενο να έχουμε τέτοια φαινόμενα, όταν έχουμε τόσο μεγάλες βροχοπτώσεις».
Η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι τα έντονα καιρικά φαινόμενα της κλιματικής κρίσης αποτελούν την νέα πραγματικότητα. «Δεν είναι κάτι που εμφανίστηκε μια φορά και θα ξαναεμφανιστεί ξανά μετά από 10 χρόνια. Βλέπουμε ότι κάθε χρόνο περίπου σε μια περιοχή εμφανίζεται ένα τέτοιο φαινόμενο».
«Εμείς ήδη ως μηχανικοί έχουμε ξεκινήσει και σκεφτόμαστε ότι ίσως πρέπει να αλλάξουμε τις προδιαγραφές με τις οποίες σχεδιάζονται τα διάφορα έργα αλλά από την άλλη, πάντα με τη σχέση κόστους-οφέλους, σε μια κλίμακα που να μην είναι απαγορευτική. Πάντα δουλεύουμε με βάση το τι εμφανίζεται στον μέσο όρο των τελευταίων 50 ετών. Αντιμετωπίζονται πάντα με προσοχή, με πρώτο μέλημα να μην υπάρχουν θύματα. Από εκεί και πέρα, όταν τελειώσουν τα φαινόμενα, θα αποκαταστήσουμε τις ζημιές όπως κάνουμε τόσα χρόνια με τους σεισμούς».
