Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Οι τεχνολογικές εξελίξεις δείχνουν ότι το παιχνίδι στα άστρα γίνεται ένας από τους στόχους των Jeff Bezos, Elon Musk και μιας ομαδας επίδοξων επενδυτών.
Φέτος ο Jeff Bezos, ο πρώτος άνθρωπος που έφερε την αξία μιας επιχείρησης από το μηδέν στο ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, θα παραιτηθεί από τη θέση του ως επικεφαλής της Amazon. Αλλά, όπως θα περίμενε κανείς από ένα δισεκατομμυριούχο της τεχνολογίας, τα μάτια του είναι στραμμένα σε ένα πιθανώς μεγαλύτερο τρόπαιο: το διάστημα. Ο Bezos θα αφιερώσει περισσότερο χρόνο στο διαστημικό αγώνα μεταξύ ανταγωνιστών επιχειρηματιών που ελπίζει να ωθήσει τα σύνορα της κοινωνίας – και του εμπορίου – πέρα από τον πλανήτη Γη.
Έχοντας ήδη ολοκληρώσει την 14η αποστολή του τον περασμένο μήνα – μεταφέροντας με επιτυχία ένα ανδρείκελο, το «Mannequin Skywalker», στο διάστημα – η διαστημική εταιρεία του Bezos, Blue Origin, πιστεύει ότι τα σχετικά φθηνά διαστημικά ταξίδια για τον άνθρωπο δεν είναι πολύ μακριά. Αυτό ελπίζεται να φέρει τελικά απόδοση στα 1 δισ. δολ. των μετοχών της Amazon που πρέπει να πουλά ο Bezos ετησίως, για τη χρηματοδότησή της. Η Blue Origin είναι ένα από τα τέσσερα projects που επισημάνθηκαν από το αφεντικό της Amazon ως πιθανοι αποδέκτες της προσοχής του τώρα, παράλληλα με την εφημερίδα Washington Post, το φιλανθρωπικό ταμείο Day One και το περιβαλλοντικό Ταμείο Γης.
«Δεν είχα ποτέ περισσότερη ενέργεια, και αυτό δεν αφορά τη συνταξιοδότηση μου. Είμαι πολύ παθιασμένος με τον αντίκτυπο που νομίζω ότι μπορούν να έχουν αυτές οι οργανώσεις», δήλωσε ο Bezos, ο οποίος θα γίνει εκτελεστικός πρόεδρος της Amazon.
Όμως, ο ανταγωνισμός στη στρατόσφαιρα θα είναι τόσο σκληρός όσο και στο λιανικό εμπόριο. Η SpaceX του δισεκατομμυριούχου Elon Musk είναι αναμφισβήτητα ένα βήμα μπροστά από την Blue Origin. Παρά το γεγονος ότι η πρόσφατη, μη επανδρωμένη δοκιμαστική πτήση της, κατέληξε σε πύρινη έκρηξη, η SpaceX είναι ήδη σε θέση να επαναχρησιμοποιήσει τους πυραύλους Falcon 9. Ο Musk – που συχνά δίνει και να παραβιάζει τολμηρές υποσχέσεις – στοχεύει να πετάξει στον Άρη μόλις το 2024.
Υπήρχε ήδη μια επανάσταση του ιδιωτικού τομέα στη διαστημική βιομηχανία, καθώς ο ενθουσιασμός της κυβέρνησης των ΗΠΑ για τεράστιες δαπάνες μειώθηκε. Οι εμπορικές εταιρείες αντιπροσωπεύουν πλέον περίπου το 80% της παγκόσμιας διαστημικής βιομηχανίας ύψους 424 δισ. δολ., σύμφωνα με τον καθηγητή Λοΐζο Ηρακλέους του Warwick Business School, ο οποίος έχει συγγράψει εκτενώς για τις επιχειρηματικές κινήσεις στο χώρο του διαστηματος.
Το μεγαλύτερο μέρος του κλάδου επικεντρώνεται στην πληροφορική, αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι οι προσπάθειες των δισεκατομμυριούχων πρόκειται να ξεκινήσουν μια νέα εποχή, για τον διαστημικό τουρισμό, την κατασκευή διαστημικών οχημάτων και άλλων.
Ο συνιδρυτής της Google, Larry Page, υποστήριξε την Planetary Resources, μια start-up που ελπίζει να προχωρήσει σε εξορύξεις σε αστεροειδείς.
Στα μάτια πολλών, η εξέλιξη αυτή έχει ήδη καθυστερήσει. Ο Richard Branson είχε προβλέψει ότι η Virgin Galactic, η εταιρεία διαστημικού τουρισμού που ίδρυσε, θα πετούσε για πρώτη φορά στο διάστημα το 2009. Παρά τις λανθασμένες εκκινήσεις και τη θανατηφόρα συντριβή το 2014, αναλυτές της UBS λένε ότι η Virgin Galactic, θα προσφέρει το 2021, τον «μοναδικό τρόπο στους καταναλωτές να αποκτήσουν είσοδο στο κλάμπ των αστροναυτών με τα περίπου 560 μέλη, μέσα τα επόμενα πέντε χρόνια ».
Το χαμηλότερο κόστος της τεχνολογίας, όπως οι «cubesats» – μικροί δορυφόροι στο μέγεθος μιας φρατζόλας ψωμί – σημαίνει ότι περισσότεροι παίκτες μπορούν πλέον, να στρέψουν τα μάτια τους προς τον ουρανό. Ένα παγκόσμιο κύμα επενδυτών, έχει απελευθερώσει ένα τσουναμι εύκολου χρήματος, κυρίως μέσω εταιρειών απόκτησης ειδικών σκοπών (Spacs) που συγκεντρώνουν χρήματα σε χρηματιστήρια προτού αναζητήσουν αποδόσεις σε επενδύσεις.
Οι Spacs μπορεί να έκαναν κάποιους επενδυτές νευρικούς για το πολύ εύκολο χρήμα που αποδίδουν, ωστόσο προσφέρουν χρηματοδότηση.
Η Astra, μια εταιρεία πυραύλων με έδρα την Καλιφόρνια που ιδρύθηκε από τον πρώην επικεφαλής τεχνολογίας της Nasa, ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα πως θα χρησιμοποιήσει μια συγχώνευση με Spac για να εισαχθεί στο χρηματιστήριο Nasdaq, με αποτίμηση 2,1 δις. δολ. Η Momentus, εταιρεία που στοχεύει στη μεταφορά «τελευταίου μιλίου» στο διάστημα, ανακοίνωσε τον περασμένο Οκτώβριο ότι και αυτή θα ακολουθούσε τη διαδρομή Spac για εισαγωγή – με αποτίμηση ενός δις. δολ.
Η συνολική διαστημική βιομηχανία θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 11 δις. δολάρια την επόμενη δεκαετία, σύμφωνα με τον Ron Epstein, αναλυτή της αεροδιαστημικής στην Bank of America Merrill Lynch. Βλέπει ένα σημείο καμπής, καθώς οι τεχνολογικές βελτιώσεις και το κεφάλαιο συνδυάζονται, καθιστώντας τον διαστημικό τουρισμό και την κατασκευή στο διάστημα – διαστημικών σταθμών ή ακόμη και φαρμακευτικών προϊόντων – όλο και πιο βιώσιμα. «Οι επενδυτές με βαθιά τσέπη, παίζουν έναν ρόλο παρόμοιο με αυτόν των προκατόχων τους που βοήθησαν την αεροδιαστημική να εξελιχθεί σε μια παγκόσμια βιομηχανία», είπε.
Ο Ηρακλέους συμφώνησε: «Τα ατυχήματα της SpaceX και άλλων ιδιωτικών παικτών, δείχνουν ότι το διαστημόπλοιο είναι απρόβλεπτο και επικίνδυνο. Αλλά αυτό είναι το τίμημα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων και την προώθηση των συνόρων της τεχνολογίας και, τελικά, της ανθρωπότητας», κατέληξε.
Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι μια εγγενώς επικίνδυνη επιχείρηση. Οι κυβερνήσεις πάντως εξακολουθούν να συμμετέχουν: Ο Alok Sharma, υφυπουργός Εμπορίου του Ην. Βασιλείου, παρέκαμψε γραπτές προειδοποιήσεις κορυφαίων αξιωματούχων του Υπουργείου του, ότι η κυβέρνηση του θα μπορούσε να χάσει τα 400 εκατομμύρια λίρες που επένδυσε στο OneWeb, μια πτωχευμένη αλλά δυνητικά πολλά υποσχόμενη εταιρεία δορυφόρων. Η αποστολή που θα προσγειώσει την πρώτη γυναίκα στη Σελήνη έως το 2024 φαίνεται να είναι μία από τις λίγες κληρονομιές του Donald Trump. Η διοίκηση του Joe Biden δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι θα συνεχίσει το πρόγραμμα.
Η SpaceX και η Blue Origin εργάζονται ήδη σε σχέδια προσγείωσης στη Σελήνη με συμβάσεις που συνάφθηκαν πέρυσι με τη Nasa για σχεδόν 1 δις. δολ. μαζί με την Dynetics, θυγατρική της αμυντικής βιομηχανίας Leidos. Αυτές οι συμβάσεις κάλυψαν μόνο 10 μήνες εργασίας: Η Nasa πρόκειται να αξιολογήσει τις προσπάθειες κάθε εταιρείας αυτόν τον μήνα, πριν από μια δοκιμαστική αποστολή, με μία μόνο από αυτές.
Η μετακίνηση των ανθρώπων στη Σελήνη – και πέρα από αυτήν – είναι ένα βασικό μέρος των οραμάτων του Musk όσο και του Bezos, τα οποία μπορούν να οδηγήσουν στην Αποκάλυψη. Ο Bezos μίλησε το 2019, για ένα τρισεκατομμύριο ανθρώπους που θα μπορούσαν να εποικίσουν το ηλιακό σύστημα, πολύ πέρα από τους πόρους της Γης. Ο Musk έχει καταστήσει σαφές ότι πιστεύει πως μια αποικία στον Άρη θα μπορούσε να σώσει την ανθρωπότητα. Αυτή η άποψη επικρίνεται έντονα από ορισμένους περιβαλλοντολόγους, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο σεβασμό των ορίων του πλανήτη που ήδη κατοικούμε.
Ωστόσο, η ελπίδα για τη διαστημική βιομηχανία είναι ότι, μειώνοντας το κόστος της πρόσβασης στο διάστημα, αυτός ο αγώνας δισεκατομμυριούχων μπορεί να έχει άγνωστα, ως τώρα, οφέλη για τον κόσμο, ακόμη και όταν υπάρχει η υπαρξιακή απειλή από την κλιματική κρίση.
Ο Jim Cantrell, ο οποίος συνεργάστηκε με τον Musk στη SpaceX στις πρώτες μέρες της (προμηθεύοντας πυραύλους), δήλωσε ότι η επιτυχία της εταιρείας διευκόλυνε την εκκίνηση άλλων διαστημικών projects. Σε αυτά περιλαμβάνεται η τελευταία εταιρεία του, Phantom Space, η οποία στοχεύει στη μείωση του κόστους εκτόξευσης μικρών πυραύλων μαζικής παραγωγής. Ο Cantrell λέει ότι η φθηνότερη πρόσβαση στο διάστημα έχει ξεκινήσει κάτι παρόμοιο με την «οικονομία του Νέου Κόσμου» που ακολούθησε την ανακάλυψη της Αμερικής: «Είναι πέρα από τη φαντασία το πόσο μεγάλο είναι», είπε.
Οι διαστημικοί παίκτες
Jeff Bezos
Η Blue Origin θα είναι μια από τις προτεραιότητες του Bezos στη ζωή πέρα από την Amazon, παράλληλα με την εφημερίδα Washington Post και τις φιλανθρωπικές του οργανώσεις.
Sir Richard Branson
Η Virgin Galactic θα μπορούσε να στείλει επιβάτες που πληρώνουν εισιτήριο, στο διάστημα φέτος. Μια πρώιμη εστίαση στον διαστημικό τουρισμό θα μπορούσε τελικά να παραχωρήσει την θέση της σε υπερηχητικά ταξίδια, χρησιμοποιώντας παρόμοια τεχνολογία.
Elon Musk
Η συμμετοχή του Elon Musk στην Tesla σήμαινε ότι ξεπέρασε τον Bezos ως ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, φέτος. Το πρόγραμμά του περιλαμβάνει επίσης τη Neuralink, μια εταιρεία που ειδικεύεται στην διεπαφή εγκεφάλου με υπολογιστή, παράλληλα με τις φιλοδοξίες του για την SpaceX, Mars.
Larry Page
Ο συνιδρυτής της Google υποστήριξε την Planetary Resources, μια εταιρεία εξόρυξης αστεροειδών, παρόλο που οι αναλυτές πιστεύουν πως η επιτυχής εξόρυξη ορυκτών στο διάστημα, μπορεί να είναι μόλις δεκαετίες μακριά.
Marc Benioff
Ο ιδρυτής του Salesforce ήταν υποστηρικτής της Astra, μιας start-up πυραύλων που θα συγκεντρώσει έως και 500 εκατ. δολ. μέσω συγχώνευσης με μια εταιρεία εξαγοράς ειδικού σκοπού.
Mark Zuckerberg
Ο ιδρυτής του Facebook έχει εκφράσει αμφιθυμία για τον διαστημικό τουρισμό, αλλά υποστήριξε το Breakthrough Starshot, ένα project για την αποστολή μικρού διαστημικού σκάφους “lightsail” με λέιζερ για τη συλλογή εικόνων και επιστημονικών δεδομένων.
Πηγή:The Guardian
