Ο επικεφαλής της κρατικής εταιρίας πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας κατήγγειλε ως «ψευδείς ειδήσεις» τους ισχυρισμούς της Μόσχας σύμφωνα με τους οποίους ο κατεχόμενος από τη Ρωσία πυρηνικός σταθμός της Ζαπορίζια θα χρειαστεί ρωσικά καύσιμα.
Ο επικεφαλής της Energoatom, Πέτρο Κοτίν, σε αποκλειστική συνέντευξή του στο πρακτορείο Reuters είπε πως υπάρχουν αποθέματα καυσίμων για δύο χρόνια στον σταθμό με τους έξι αντιδραστήρες, τον οποίο εξακολουθεί να λειτουργεί το ουκρανικό προσωπικό του.
Ο Κοτίν είπε επίσης πως το προσωπικό αντιμετωπίζει απειλές αναγκαστικής στρατολόγησης στον ρωσικό στρατό.
«Είναι απλώς μια κατάσταση που δεν έχει προηγούμενο για τον… μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό στην Ευρώπη», είπε ο Κοτίν από το γραφείο του, πίσω από το οποίο είναι κρεμασμένη μια μεγάλη φωτογραφία του σταθμού.
Μιλούσε μετά τον ισχυρισμό αξιωματούχου της Rosenergoatom, της ρωσικής εταιρείας πυρηνικής ενέργειας, ο οποίος δήλωσε σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο TASS πως ο σταθμός θα χρησιμοποιήσει ρωσικά καύσιμα μόλις εξαντληθούν τα αποθέματά του.
«Υπάρχουν… ψευδείς δηλώσεις από τους Ρώσους», είπε ο Κοτίν. «Όλα είναι ψέματα. Και στην πραγματικότητα δεν είναι εύκολο να μεταφερθεί απλώς το καύσιμο που χρησιμοποιείται στη Ζαπορίζια από τον έναν προμηθευτή στον άλλον. Άρα [οι Ρώσοι] λένε ψέματα», είπε ο Κοτίν.
«Και μόνο η προετοιμασία για αυτή τη μεταφορά από τον έναν στον άλλον προμηθευτή απαιτεί περίπου τρία χρόνια», είπε ο Κοτίν.
Η Ουκρανία υπέγραψε συμφωνία τον Ιούνιο προκειμένου να εξασφαλίσει καύσιμα για τα πυρηνικά εργοστάσιά της από την εταιρία Westinghouse των ΗΠΑ –τα καύσιμα της οποίας τροφοδοτούν τέσσερις μονάδες της Ζαπορίζια– και να βάλει τέλος στην εξάρτησή της από τις ρωσικές προμήθειες.
Και οι έξι αντιδραστήρες της Ζαπορίζια είναι τώρα σε ψυχρή απενεργοποίηση, με αποτέλεσμα να παρατείνεται η διάρκεια ζωής των καυσίμων τους και να καθίσταται περαιτέρω περιττή η ανάγκη για εφοδιασμό από τη Ρωσία, είπε ο Κοτίν.
Η Ουκρανία και η Ρωσία κατηγορούν η μία την άλλη ότι βομβαρδίζουν την περιοχή του σταθμού, τροφοδοτώντας φόβους για μια καταστροφή που θα μπορούσε να απελευθερώσει ραδιενεργά νέφη σε όλη την περιοχή ή να έχει αποτέλεσμα την τήξη ενός αντιδραστήρα.
Ο Κοτίν αρνήθηκε πως η Ουκρανία βομβαρδίζει την περιοχή του σταθμού.
Τουλάχιστον ένα μέλος του ουκρανικού προσωπικού έχει τραυματιστεί και οι εγκαταστάσεις έχουν υποστεί ζημιές, περιλαμβανομένης και της βλάβης στις γραμμές μεταφοράς που τροφοδοτούν τα συστήματα ψύξης των αντιδραστήρων, ανέφερε ο Διεθνής Οργανισμός Πυρηνικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) του ΟΗΕ. Παρατηρητές του ΔΟΑΕ βρίσκονται στις εγκαταστάσεις από τον Σεπτέμβριο.
Ο σταθμός βρίσκεται στην νότια επαρχία Ζαπορίζια, μια από τις μερικώς κατεχόμενες περιοχές τις οποίες ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν διεκδίκησε ως τμήματα της Ρωσίας αυτό τον μήνα σε μια κίνηση που καταδικάστηκε από τη Δύση.
Ο Πούτιν κήρυξε επίσης τη Ζαπορίζια κυβερνητική ιδιοκτησία, μια κίνηση που απέρριψε ο Κοτίν λέγοντας ότι είχε στόχο να καλύψει «τις επιτυχίες των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων» στην εκδίωξη των ρωσικών στρατευμάτων από μεγάλα τμήματα του εδάφους από τον Σεπτέμβριο.
Ο Πούτιν, είπε, θα πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά του από τον σταθμό και να συμφωνήσει με μια πρόταση του ΔΟΑΕ να εγκαθιδρυθεί μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη γύρω από τις εγκαταστάσεις του. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επανέλαβε σήμερα την έκκλησή του για αποστρατιωτικοποίηση του σταθμού.
Ο Κοτίν είπε πως ο μεγαλύτερος φόβος είναι μια αποκοπή της εξωτερικής ηλεκτροδότησης που χρειάζεται για την ψύξη των αντιδραστήρων και μια απώλεια των γεννητριών ντίζελ έκτακτης ανάγκης που έχουν καύσιμα μόνο για 10 ημέρες, δημιουργώντας την απειλή μιας καταστροφικής τήξης.
«Αυτή είναι η μεγαλύτερη απειλή αυτή τη στιγμή επειδή προκάλεσαν ζημίες σε όλες τις γραμμές που συνδέουν τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια με το ηλεκτρικό σύστημα της Ουκρανίας», είπε.
Ο Κοτίν είπε πως δεν γνωρίζει πού βρίσκεται ή σε ποια κατάσταση ο αναπληρωτής διευθυντής του σταθμού, Βαλέρι Μαρτινιούκ, ο οποίος αιχμαλωτίστηκε από τα ρωσικά στρατεύματα αυτή την εβδομάδα.
«Δεν έχουμε οποιαδήποτε πληροφορία μέχρι τώρα», είπε ο Κοτίν. Ο ΔΟΑΕ βοήθησε να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση από τη Ρωσία του πρώην διοικητή του σταθμού νωρίτερα αυτό τον μήνα.
Ο σταθμός απασχολεί τώρα περίπου 7.000 Ουκρανούς, από 9.500 που ήταν συνήθως, και αντιμετωπίζουν μεγάλη ψυχολογική πίεση, είπε ο Κοτίν.
Την περασμένη εβδομάδα, οι Ρώσοι απείλησαν να στρατολογήσουν με τη βία το προσωπικό στον ρωσικό στρατό εκτός αν υπογράψουν συμβόλαια για να εργαστούν για τη Rosatom, τη ρωσική κρατική εταιρία πυρηνικής ενέργειας, είπε ο ίδιος. Το Reuters δεν μπορεί να επιβεβαιώσει τον ισχυρισμό από ανεξάρτητη πηγή.
«Κανένας από το προσωπικό δεν πρέπει να υπογράψει τίποτα», είπε ο Κοτίν.
