Η χρηματοδότηση του αγροτικού τομέα και του κοινωνικού κράτους της ΕΕ ενώνει τα δύο μεγαλύτερα πολιτικά μπλοκ στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, που απορρίπτουν τις προτάσεις της Επιτροπής και ως προς τον τρόπο διαχείρισης των κονδυλίων αυτών.
Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, βρίσκεται και πάλι σε δυσχερή θέση. Ο προϋπολογισμός 2028-2034 δεν είναι κάτι απλό. Θα κρίνει εν πολλοίς το μέλλον σημαντικών τομέων της οικονομίας, αλλά και το επίπεδο κοινωνικής συνοχής μεταξύ των λαών που συμμετέχουν στην ΕΕ.
Σοσιαλιστές, Δημοκράτες και Συντηρητικοί σχεδιάζουν να τορπιλίσουν βασικά στοιχεία της επόμενης επταετούς πρότασης προϋπολογισμού των Βρυξελλών, που περιλαμβάνει και το επενδυτικό πρόγραμμα των 1,8 τρισ. ευρώ.
Εάν δεν βρεθεί έγκαιρα συμβιβασμός μεταξύ των πλευρών, η σύγκρουση θα είναι σφοδρή και ενδεχομένως να μπλοκάρει για μήνες τον μακροπρόθεσμο Κοινοτικό Προϋπολογισμό. Το συντηρητικό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) και οι Σοσιαλιστές & Δημοκράτες απειλούν να ζητήσουν από την Επιτροπή να αποσύρει έναν βασικό πυλώνα της πρότασης προϋπολογισμού του Ιουλίου.
Και τα δύο μεγάλα κόμματα θέλουν η φον ντερ Λάιεν να εγκαταλείψει το σχέδιο που προβλέπει τη συγχώνευση των γεωργικών κονδυλίων και των περιφερειακών πληρωμών — τα οποία αποτελούν πάνω από το μισό του προϋπολογισμού — σε ένα ενιαίο ταμείο που θα διαχειρίζονται οι εθνικές κυβερνήσεις. Παράλληλα, σημειώνουν ότι η πρόταση θα προκαλέσει πρόβλημα εσωτερικής αγοράς.
Καταγγέλλουν ότι αυτό είναι ένα πρόσχημα για περικοπές στη χρηματοδότηση των αγροτών, που αποτελούν βασικό στήριγμα του ΕΛΚ — αν και η Επιτροπή απορρίπτει αυτήν την άποψη.
Πάντως, η νέα αυτή αντιπαράθεση έρχεται έπειτα από μήνες έντασης μεταξύ της φον ντερ Λάιεν και του Κοινοβουλίου.
Η Πρόεδρος της Επιτροπής γλίτωσε πρόταση μομφής τον Ιούλιο, ενώ την επόμενη εβδομάδα αντιμετωπίζει δύο νέες, τις οποίες ωστόσο αναμένεται ευρέως να επιβιώσει.
«Είμαστε έτοιμοι να ζητήσουμε από την Επιτροπή να αποσύρει την τρέχουσα πρότασή της και να παρουσιάσει μία νέα και καλύτερη που θα αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες μας», δήλωσαν οι Σοσιαλιστές & Δημοκράτες στο POLITICO.
«Έχουμε αποφασίσει τι είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε με αυτήν την πρόταση», πρόσθεσαν.
Ιδιαίτερα ανησυχητικό για τη φον ντερ Λάιεν είναι το γεγονός ότι το ίδιο της το κόμμα, το ΕΛΚ, πιέζει για την απόρριψη της πρότασης — θέση που επιβεβαιώθηκε από τρεις ευρωβουλευτές και έναν συνεργάτη που εργάζεται στον φάκελο του προϋπολογισμού.
Ο εκπρόσωπος του ΕΛΚ, Ντάνιελ Κέστερ, ανέφερε ότι το ΕΛΚ δεν έχει αποφασίσει ακόμη πώς θα αντιδράσει, ενώ ευρωβουλευτές που ασχολούνται με το θέμα σημειώνουν ότι το κόμμα κατευθύνει τις συζητήσεις για την απόρριψη της πρότασης λόγω αγροτικών συμφερόντων.
Οι Σοσιαλιστές, από την πλευρά τους, αντιτίθενται επίσης επειδή υποστηρίζουν ότι δεν διατίθενται επαρκείς πόροι για κοινωνικά προγράμματα.
Η πρωτοβουλία του Κοινοβουλίου μπορεί να βάλει φρένο στις διαπραγματεύσεις για ολόκληρο τον προϋπολογισμό 2028-2034.
Σε αυτό το στάδιο, η Επιτροπή θεωρητικά μπορεί να απορρίψει τα αιτήματα του Κοινοβουλίου — κάτι που όμως θα προκαλούσε προβλήματα αργότερα, καθώς η έγκριση των ευρωβουλευτών είναι τελικά απαραίτητη για να τεθεί ο προϋπολογισμός σε ισχύ.
Οι εξελίξεις αυτές αυξάνουν την πίεση και προς τη φιλελεύθερη ομάδα Renew Europe — βασικό μέλος της φιλοευρωπαϊκής πλειοψηφίας, που στηρίζει τη φον ντερ Λάιεν — να πάρει θέση, παρά τις έντονες εσωτερικές της διαιρέσεις.
Στο παρελθόν, το Renew είχε επικρίνει την ιδέα του ενιαίου εθνικού ταμείου, αλλά παραμένει ασαφές αν θα ζητήσει από την Επιτροπή να αποσύρει την πρόταση.
