Ρεπορτάζ – Επιμέλεια: Αντώνης Ζήβας
Στο τελικό στάδιο βρίσκεται η συμφωνία για την επαναφορά των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, στην οποία κατέληξαν κυβέρνηση, εργοδοτικοί φορείς και εκπρόσωποι των εργαζομένων, έπειτα από πολύμηνες διαβουλεύσεις.
Οι επίσημες ανακοινώσεις έγιναν στο υπουργείο Εργασίας, παρουσία της υπουργού Νίκης Κεραμέως, του προέδρου του ΣΕΒ Σπύρου Θεοδωρόπουλου και του προέδρου της ΓΣΕΕ Γιάννη Παναγόπουλου.
Η σημερινή κοινή εμφάνιση των τριών πλευρών αποτυπώνει, σύμφωνα με κυβερνητικές και συνδικαλιστικές πηγές, ένα επίπεδο συναίνεσης που δύσκολα συναντάται στα πρόσφατα χρονικά της ελληνικής αγοράς εργασίας.
Η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως με τον πρόεδρο της ΓΣΕΕ Γιάννη Παναγόπουλο
Κεραμέως: «Ιστορική συμφωνία για την εργασία»
«Ιστορική για την αγορά εργασίας» χαρακτήρισε η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως παρουσιάζοντας τη συμφωνία κυβέρνησης, υπουργείου και εθνικών εταίρων για την επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.
«Η συμβολή των εθνικών κοινωνικών εταίρων οδήγησε στην επίτευξη μιας συμφωνίας που επαναφέρει ουσιαστικά τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας στο κέντρο των εργασιακών σχέσεων», τόνισε η υπουργός και υπενθύμισε ότι πριν από έναν χρόνο είχε δεσμευθεί πως θα παρουσιαστεί ένας ολοκληρωμένος οδικός χάρτης για την ανασυγκρότηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων. «Σήμερα, αυτή η δέσμευση γίνεται πράξη», σημείωσε, τονίζοντας ότι η συμφωνία είναι αποτέλεσμα πολύμηνης συνεργασίας μεταξύ του υπουργείου, της κυβέρνησης και των εθνικών κοινωνικών εταίρων.
Οι συλλογικές συμβάσεις, που αφορούν τα μέλη των συνδικαλιστικών οργανώσεων και επεκτείνονται με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, τα προηγούμενα χρόνια είχαν περιορισμένη κάλυψη λόγω των μνημονιακών ρυθμίσεων. Η ανάγκη για διεύρυνση της προστασίας των εργαζομένων αποτέλεσε ισχυρό κίνητρο για την εκκίνηση μιας διαδικασίας εκτενούς διαβούλευσης.
Έπειτα από επτά μήνες εντατικών συζητήσεων και τεχνικών επαφών, οι δύο πλευρές κατέληξαν στο τελικό κείμενο, το οποίο θέτει τις βάσεις για ένα νέο, πιο δίκαιο εργασιακό μοντέλο.
Η συμφωνία προβλέπει:
Ευκολότερη επέκταση των συλλογικών συμβάσεων,
Πλήρη και συνεχή προστασία των εργαζομένων, ακόμη και μετά τη λήξη μιας σύμβασης,
Επιτάχυνση των διαδικασιών επίλυσης εργασιακών διαφορών.
Η υπουργός υπογράμμισε ότι πρόκειται για μια μεταρρύθμιση που διασφαλίζει αυξημένες παροχές και καλύτερους μισθούς για τους εργαζομένους, ενώ παράλληλα προσφέρει στις επιχειρήσεις ένα σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο περιβάλλον λειτουργίας.
Οι άξονες της συμφωνίας
Ο πρώτος άξονας αφορά τη διευκόλυνση που παρέχεται στην επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας ώστε πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι να προστατεύονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Μειώνεται το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης από 50% σε 40% και δημιουργείται νέα δυνατότητα για την επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας
Ο δεύτερος άξονας αφορά την πλήρη προστασία των εργαζομένων και μετά τη λήξη των συλλογικών συμβάσεων εργασίας
Μετά το τρίμηνο παράτασης θα εξακολουθήσουν να ισχύουν πλήρως οι κανόνες της συλλογικής σύμβασης εργασίας. Επανέρχεται το προμνημονιακό καθεστώς της μετενέργειας που είχε λήξει το 2012
Καλύπτονται από τη συλλογική σύμβαση και όσοι προσλαμβάνονται στην τρίμηνη παράταση
Ο τρίτος άξονας αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών. Θεσπίζονται καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών μέσω του Ο.ΜΕ.Δ.
Συγκεκριμένα, η Κοινωνική Συμφωνία προβλέπει μηχανισμό προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία από τριμελή επιτροπή που θα συσταθεί στον Ο.ΜΕ.Δ. Επίσης, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ για τη γρηγορότερη επίλυση διαφορών, ενώ διατηρείται η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης.
Η νομοθέτηση όσων προβλέπει η συμφωνία θα γίνει στις αρχές του 2026.
Όπως προκύπτει από πληροφορίες, οι διαπραγματεύσεις εξελίσσονταν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας εδώ και αρκετούς μήνες, μέσα από αλλεπάλληλες τεχνικές συναντήσεις και κλειστούς κύκλους επαφών. Στόχος ήταν η διαμόρφωση ενός επικαιροποιημένου πλαισίου εργασιακών σχέσεων, με βασικό ζητούμενο την απλοποίηση των διαδικασιών σύναψης συλλογικών συμβάσεων αλλά και την ταχύτερη επέκτασή τους σε ολόκληρους κλάδους. Παράλληλα, ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη θωράκιση των δικαιωμάτων των εργαζομένων, ακόμη και στο διάστημα που μεσολαβεί μετά τη λήξη μιας σύμβασης.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στον πυρήνα της συμφωνίας περιλαμβάνονται ρυθμίσεις που διευκολύνουν την υπογραφή και την ανανέωση των συλλογικών συμβάσεων, διασφαλίζουν πλήρως τα εργασιακά δικαιώματα στην μεταβατική περίοδο και προβλέπουν άμεση προσφυγή στον Οργανισμό Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ) όταν οι διαπραγματεύσεις οδηγούνται σε αδιέξοδο. Το νέο πλαίσιο αποσκοπεί στη μεγαλύτερη σταθερότητα στις εργασιακές σχέσεις, ενισχύοντας τον θεσμικό ρόλο των κοινωνικών εταίρων και περιορίζοντας την αποκλειστική εξάρτηση από νομοθετικές παρεμβάσεις.
Κύκλοι που συμμετείχαν στις συνομιλίες εκτιμούν ότι το υπό διαμόρφωση σύστημα συνιστά ουσιαστική αλλαγή στον τρόπο διεξαγωγής των συλλογικών διαπραγματεύσεων στη χώρα, δημιουργώντας συνθήκες μεγαλύτερης προβλεψιμότητας, θεσμικής ασφάλειας και ισορροπίας μεταξύ εργοδοτών και εργαζομένων. Ιδιαίτερα θετικά αξιολογείται τόσο η εξομάλυνση του μηχανισμού διαμεσολάβησης όσο και η επανενεργοποίηση της επεκτασιμότητας των συμβάσεων, στοιχεία που φέρνουν το ελληνικό πλαίσιο πιο κοντά στις ευρωπαϊκές πρακτικές.
Η ολοκλήρωση της τριμερούς συνεννόησης, όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά από όλες τις πλευρές, ανοίγει έναν νέο κύκλο για τα εργασιακά στη χώρα και θέτει τις βάσεις για ένα διαφορετικό μοντέλο ρύθμισης των σχέσεων στην αγορά εργασίας.
Με πληροφορίες από: ΑΠΕ-ΜΠΕ
