Μάρτυρες της χριστιανικής εκκλησίας, η μνήμη των οποίων εορτάζεται στις 17 Σεπτεμβρίου από την Ορθόδοξη Εκκλησία και στις 15 Μαΐου από την Καθολική.
Η Σοφία και οι κόρες της Πίστη, Ελπίδα και Αγάπη ζούσαν στην Ιταλία και μαρτύρησαν για τη χριστιανική τους πίστη επί Ρωμαίου αυτοκράτορος Αδριανού (117-138).
Η Αγία Σοφία, τίμια και θεοσεβής γυναίκα, γρήγορα χήρεψε και με τις τρεις κόρες της ήλθε στη Ρώμη. Εκεί καταγγέλθηκαν ως φημισμένες χριστιανές. Τότε ο αυτοκράτορας πληροφορήθηκε ότι οι τέσσερις γυναίκες ήταν χριστιανές και διέταξε να τις συλλάβουν.
Αφού απομόνωσαν τη μητέρα, άρχισαν να ανακρίνουν τις κόρες. Πρώτη παρουσιάστηκε στο βασιλιά η δωδεκάχρονη Πίστη. Με δελεαστικούς λόγους ο Ανδριανός προσπάθησε να πείσει την Πίστη να αρνηθεί τον Χριστό και θα της χορηγούσε τα πάντα, για να ζήσει ευτυχισμένη ζωή, αλλά αντιμετώπισε το άκαμπτο φρόνημα της νεαρής.
Τα λόγια της Αγίας Γραφής αποτέλεσαν δυναμική απάντηση της Πίστης: «Ο δε νυν ζω εν σαρκί, εν πίστει ζω τη του υιού του Θεού του αγαπήσαντός με και παραδόντος εαυτόν υπέρ εμού» (Γαλ. 2: 20) δηλαδή «ζω εμπνεόμενη από την πίστη μου στον Χριστό, που με αγάπησε και έδωσε τον εαυτό Του για τη σωτηρία μου». Τότε έπειτα από βασανιστήρια, την αποκεφάλισαν.
Επίσης με τα λόγια της Αγίας Γραφής απάντησε και η δεκάχρονη Ελπίδα, όταν τη ρώτησαν αν αξίζει να υποβληθεί σε τέτοια βασανιστήρια: «ηλπίκαμεν επί Θεώ ζώντι, ός εστί σωτήρ πάντων ανθρώπων, μάλιστα πιστών» (Α΄ Τιμοθ. 4:10). Δηλαδή, «ναι, διότι έχουμε στηρίξει τις ελπίδες μας στον ζωντανό Θεό, που είναι σωτήρ όλων των ανθρώπων, και ιδιαίτερα των πιστών». Αμέσως τότε και αυτή αποκεφαλίστηκε.
Αλλά δεν υστέρησε σε απάντηση και η εννιάχρονη Αγάπη. Είπε ότι η ύπαρξή της είναι στραμμένη «εις τήν αγάπην τού Θεού καί εις τήν υπομονήν τού Χριστού» (Β’ Θεσσαλ. 3: 5). Βέβαια δεν άργησαν να αποκεφαλίσουν και αυτή.
Περήφανη για τα παιδιά της η Σοφία, ενταφίασε με τιμές τις κόρες της και παρέμεινε για τρεις μέρες στους τάφους τους, παρακαλώντας το Θεό να την πάρει κοντά του. Ο Θεός άκουσε την προσευχή της και η Σοφία παρέδωσε το πνεύμα της δίπλα στους τάφους των παιδιών της.
Απολυτίκια
Ως ελαία κατάκαρπος ανεβλάστησας εν ταις αυλαίς του Κυρίου, Σοφία μάρτυς σεμνή και προσήγαγες Χριστώ καρπόν ηδύτατον τους της νηδύος σου βλαστούς, δι’ αγώνων ευαγών, Αγάπην τε και Ελπίδα συν τη θεόφρονι Πίστει· μεθ’ ων δυσώπει υπέρ πάντων ημών.
Εν ταις μάρτυσι λάμπεις Σοφία ένδοξε, και στεφάνοις της νίκης περικοσμείσαι λαμπροίς· δι᾿ ο εν ύμνοις και ωδαίς ευφημούμεν σε, ότι θυγάτρια σεμνά τω μαρτυρίω οδηγείς, Αγάπην, Πίστιν, Ελπίδα· μεθ᾿ ω μη παύση πρεσβεύειν, ελεηθήναι τας ψυχάς ημών.
Σχετικά με το όνομα Σοφία
Το όνομα «Σοφία» είναι το ομορφότερο στον κόσμο, σύμφωνα με έρευνα
Μία πρόσφατη έρευνα που έγινε γύρω από τα γυναικεία ονόματα και την δημοτικότητά τους, έδειξε ότι το ελληνικό όνομα Σοφία, είναι το ομορφότερο στον κόσμο. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από τον Dr. Bodo Winter, ο οποίος είναι γνωστικός γλωσσολόγος στο Πανεπιστήμιο του Birmingham και όπως αναφέρεται σε αυτή, το όνομα Σοφία συνεχίζει να ξεχωρίζει για τον μελωδικό του ήχο και την παγκόσμια απήχησή του σε πολλές γλώσσες.
Η μελέτη του Dr.Winter, περιελάμβανε μια ποικιλόμορφη ομάδα συμμετεχόντων η οποία άκουσε και αξιολόγησε την προφορά 100 διαφορετικών ονομάτων. Οι αντιδράσεις τους αναλύθηκαν προσεκτικά, με έμφαση στη φωνητική απήχηση, τον ρυθμό και τη συναισθηματική απόκριση. Μεταξύ όλων των ονομάτων που εξετάστηκαν, το «Σοφία» κατατάχθηκε σταθερά στην υψηλότερη θέση, χάρη στην ευφωνική του ποιότητα – μια ισορροπία απαλών συμφώνων και αρμονικών φωνηέντων που το καθιστούν ιδιαίτερα ευχάριστο στο άκουσμα.
Η σημασία και η ιστορία του ελληνικού ονόματος Σοφία
Πέρα από τη μουσικότητά του, το όνομα Σοφία φέρει μια πλούσια ιστορική και φιλοσοφική σημασία. Η σοφία ενσαρκώνει μέσα της τη νοημοσύνη, τη γνώση και τη βαθιά κατανόηση — ιδιότητες που λατρεύονται στην ελληνική φιλοσοφία και μυθολογία.
Όπως αναφέρεται στη σχετική έρευνα: «Η σύνδεση μεταξύ της σοφίας και του ελληνικού πολιτισμού χρονολογείται από την Αθηνά, που ήταν η θεά της σοφίας, της στρατηγικής και του πολέμου. Η Αθηνά ήταν μια από τις πιο σεβαστές θεότητες στην ελληνική μυθολογία, γνωστή για τη διάνοια, τη δικαιοσύνη και την ικανότητά της να προσφέρει καθοδήγηση τόσο σε θεούς όσο και σε θνητούς. Συχνά απεικονιζόταν με μια κουκουβάγια, ένα σύμβολο σοφίας, και ήταν η προστάτιδα θεότητα της Αθήνας, της πόλης που πήρε το όνομά της προς τιμήν της. Η σοφία της Αθηνάς δεν ήταν μόνο θεωρητική αλλά και πρακτική – θεωρούνταν η θεά της στρατηγικής στον πόλεμο, τη φιλοσοφία και τις τέχνες. Αυτή η έμφαση στη σοφία τόσο ως γνώση όσο και ως δράση αποτελεί βασικό μέρος της ελληνικής σκέψης».
Το όνομα απέκτησε για πρώτη φορά ευρεία χρήση στις ανατολικές επαρχίες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ιδιαίτερα στις ελληνόφωνες περιοχές. Με την πάροδο του χρόνου, εξαπλώθηκε στις σλαβικές χώρες και αργότερα έγινε κοινό σε όλη τη Δυτική Ευρώπη μέχρι τον 16ο αιώνα. Σήμερα, παραλλαγές όπως Σόφι και Σοφί, είναι δημοφιλείς σε διαφορετικές γλώσσες και πολιτισμούς. Με λατινικούς χαρακτήρες, μπορούμε επίσης να βρούμε το όνομα Σοφία γραμμένο και ως Sophia, Sophie, Sofie και Sophy.
