Θάνος Ξυδόπουλος
O βελονισμός λειτουργεί για να ανακουφίσει ορισμένες καταστάσεις (ιδιαίτερα τον χρόνιο πόνο) αλλά ακριβώς πώς λειτουργεί έχει παραμείνει από καιρό ένα μυστήριο. Οι σκεπτικιστές τείνουν να αποδίδουν την αποτελεσματικότητά του στο φαινόμενο placebo αλλά τώρα υποστηρίζεται ότι ο βελονισμός θα μπορούσε να εξηγηθεί μέσω μιας νέας ανακάλυψης που έγινε στις αρχές του 2018.
Το Ενδιάμεσο (interstitium) είναι ένα όργανο που περιέγραψαν σωστά για πρώτη φορά οι επιστήμονες πριν από περίπου ένα χρόνο.
Οι επιστήμονες πίστευαν ότι ο συνδετικός ιστός που περιβάλλει τα όργανα μας ήταν ένα παχύ, συμπαγές στρώμα. Αυτό έβλεπαν στο εργαστήριο, όταν κοίταξαν το σώμα κάτω από το μικροσκόπιο. Αλλά σε μια ενδοσκοπική έρευνα ρουτίνας (εξερεύνηση της γαστρεντερικής οδού), με μια μικροκάμερα αποκαλύφθηκε ότι στο ζωντανό σώμα ο συνδετικός ιστός ήταν ένας γεμάτος υγρά χώρος, υποστηριζόμενος από ένα πλέγμα κολλαγόνου. Αυτό το δίκτυο καναλιών υπάρχει σε όλο το σώμα και λειτουργεί ως ένα μαλακό, ελαστικό μαξιλάρι, προστατεύοντας τα όργανα από τους κραδασμούς καθώς κινούμαστε. Οι ερευνητές μπορούσαν και παλιότερα να δουν μικροσκοπικές ρωγμές αυτού του ιστού κάτω από το μικροσκόπιο, αλλά πίστευαν ότι αυτές συνέβησαν επειδή ο ιστός τραβήχτηκε από το σώμα και φορτώθηκε στις διαφάνειες. Ήταν όμως υπολείμματα του Ενδιάμεσου.
Οι επιστήμονες εικάζουν ότι αυτό το όργανο θα μπορούσε να λειτουργεί εναντίον μας, επιτρέποντας στα καρκινικά κύτταρα να εξαπλωθούν σε όλο το σώμα. Διαπίστωσαν ότι σε ασθενείς με κάποιους τύπους καρκίνων, τα κύτταρα θα μπορούσαν να αφήσουν τους ιστούς από όπου προέκυψαν και να διαρρεύσουν σε κανάλια του Ενδιάμεσου, ενδεχομένως μολύνοντας το λεμφικό σύστημα.
Το Ενδιάμεσο
Η μελέτη παρουσιάστηκε ως ανακάλυψη ενός νέου οργάνου αλλά πολλοί ερευνητές διαφωνούν με αυτό. Απλώς υπάρχει μια καλύτερη περιγραφή αυτού που ήταν ήδη γνωστό. Οι ιστολόγοι και οι παθολόγοι ξέρουν από καιρό ότι υπάρχει ένας διάμεσος χώρος και περιέχει ρευστό, άρα ο ισχυρισμός ότι πρόκειται για όργανο που μέχρι τώρα δεν είχε ανακαλυφθεί είναι ακραίος.
Από την άλλη μεριά, η έρευνα που έγινε από τον Neil Theise, κλινικό ιατρό και καθηγητή παθολογίας στο NYU Langone Health, υποστηρίζει ότι το Ενδιάμεσο, που είναι γεμάτο με υγρά όργανο μεταξύ του δέρματός μας και των μυών μας, και πρέπει να θεωρείται ως ξεχωριστό όργανο. Ο εκτιμώμενος όγκος αυτού του χώρου αποτελεί το 20% του όγκου των υγρών του σώματος. Προηγουμένως, ο ιατρικός κόσμος θεωρούσε ότι αυτός ο χώρος ήταν ένας πυκνός συσσωρευμένος συνδετικός ιστός διότι όταν ο ιστός εξετάζεται έξω από το σώμα, το υγρό αποστραγγίζεται.
Τώρα, γνωρίζοντας ότι υπάρχει υγρό σε αυτό το όργανο οι γιατροί είναι καλύτερα εξοπλισμένοι για να καταλάβουν πώς οι βελόνες του βελονισμού που εφαρμόζονται σε συγκεκριμένα σημεία μπορεί να επηρεάζουν ολόκληρο το σώμα.
Ο βελονισμός δεν έχει ανατομική συσχέτιση σύμφωνα με τον Theise. Δεν υπάρχει φλέβα. Δεν υπάρχει αρτηρία. Δεν υπάρχει κανένα νεύρο που να αντιστοιχεί στον μεσημβρινό [ο χάρτης των σημείων βελονισμού στο σώμα]. Χωρίς ανατομική συσχέτιση, είναι δύσκολο για τους ερευνητές να εξηγήσουν γιατί μια τοπική θεραπεία όπως ο βελονισμός θα μπορούσε να έχει αποτελέσματα. «Αλλά το να γνωρίζουμε ότι το Ενδιάμεσο είναι γεμάτο με υγρά μπορεί να έχει τη σημασία του για την εξήγηση του βελονισμού γιατί αυτό είναι το στρώμα του δέρματος όπου μπαίνει η βελόνα», λέει ο Theise. Όταν μπαίνει η βελόνα σε ένα σημείο, ίσως οι δέσμες κολλαγόνου επηρεάζονται καθώς και το κανάλι μέσω του οποίου μπορεί να ρέει υγρό.
«Οι άνθρωποι μου στέλνουν φωτογραφίες από εγχειρίδια από 100 χρόνια πριν με τη λέξη interstitium», λέει ο Theise. «Ναι, χρησιμοποιούμε την ίδια λέξη. Αλλά παρουσιάζουμε τη δομή του για πρώτη φορά. Και αυτό είναι το μέρος της ανακάλυψης – όχι τόσο πως να το ονομάσουμε, αλλά αυτό που κάνει – κι αυτό φαίνεται να επηρεάζει την κατανόηση των σωματικών μυστηρίων όπως ο βελονισμός, και ίσως ακόμη η εξάπλωση του καρκίνου».
