Σε κεκτημένα συμφέροντα, ανεπαρκείς πολιτικές δεσμεύσεις αλλά και στην έλλειψη ηγεσίας αποδίδει ο Πολ Τόμσεν, επικεφαλής του κλιμακίου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στην Ελλάδα, την αδυναμία είσπραξης φόρων στη χώρα μας, ενώ παραδέχεται πως η αισιοδοξία ΔΝΤ και ΕΕ στις προβλέψεις που είχαν εξαρχής διατυπώσει για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας αποδείχτηκε υπερβολικά αισιόδοξη.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Τα Νέα», ο κ. Τόμσεν τονίζει πως, για να αποφευχθούν περαιτέρω περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, είναι ζωτικής σημασίας το να προχωρήσει η κυβέρνηση στην οργάνωση της φορολογικής διοίκησης. Τέλος, ξεκαθαρίζει πως θα χρειαστεί περαιτέρω ελάφρυνση του ελληνικού χρέους προκειμένου η Ευρώπη να εκπληρώσει τη δέσμευσή της για περιορισμό του στο 110% του ΑΕΠ μέχρι το 2022.
Πιστεύετε ότι υπήρξαν λάθη τα οποία έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια από το ΔΝΤ στο πρόγραμμα της Ελλάδας, της Ιρλανδίας ή της Πορτογαλίας; Για παράδειγμα, οι έρευνες δείχνουν ότι το ΔΝΤ υποτίμησε τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές. Ως πρωταγωνιστής στη χάραξη πολιτικής, τι νομίζετε ότι θα μπορούσε να είχε γίνει καλύτερα;
«Το Ταμείο έχει καταβάλει κάθε προσπάθεια για την υποστήριξη όλων των χωρών που αντιμετώπισαν οικονομικά προβλήματα ως μέρος της ευρωπαϊκής κρίσης. Στην περίπτωση της Ελλάδας, εκ των υστέρων διαπιστώνουμε ότι ήμασταν υπερβολικά αισιόδοξοι στην πρόβλεψη της ανάκαμψης της χώρας, αλλά αυτό δεν θα το απέδιδα στο ότι υποτιμήσαμε τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές. Μία σειρά άλλων, άσχετων και απρόσμενων παραγόντων ήλθε στο προσκήνιο όπως η παρατεταμένη ευρωπαϊκή κρίση και η πολιτική κρίση στην Ελλάδα που κλόνισε σοβαρά την εμπιστοσύνη των επενδυτών και συνεισέφερε σε μια πιστωτική ασφυξία, η οποία ήταν πολύ βαθύτερη από ό,τι αναμενόταν και ταυτόχρονα έφερε καθυστερήσεις στις μεταρρυθμίσεις που χρειάζονταν επειγόντως. Το σημαντικό είναι πως όταν έγινε εμφανές ότι χρειάζονταν διαφορετικές βασικές υποθέσεις, κινηθήκαμε γρήγορα για να τις επικαιροποιήσουμε».
Ο προϋπολογισμός τώρα απειλείται από απλήρωτους φόρους γιατί ο κόσμος δεν έχει τα χρήματα να τους πληρώσει. Αυτό σας ανησυχεί; Αν τα πράγματα δεν κινηθούν γρήγορα προς αυτή την κατεύθυνση, πιστεύετε ότι θα πρέπει να γίνουν πρόσθετες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις;
«Όπως έχω αναφέρει στο παρελθόν, μέχρι σήμερα η προσαρμοστική προσπάθεια των Αρχών επικεντρώθηκε πάρα πολύ στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών για τους μισθωτούς και πολύ λίγο στην περικοπή των μη διακριτικών δαπανών και στη βελτίωση της είσπραξης φόρων. Για να αποφευχθούν περαιτέρω περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, είναι απαραίτητο να προχωρήσει η κυβέρνηση στην ορθολογική οργάνωση της φορολογικής διοίκησης, καθώς και σε άλλες μεταρρυθμίσεις που είναι ζωτικής σημασίας για να στηριχτεί η επιστροφή στην ανάπτυξη, όπως για παράδειγμα οι ιδιωτικοποιήσεις και ιδιαίτερα η άρση των εκτεταμένων εμποδίων στον ανταγωνισμό που συνεχίζουν να βλάπτουν την οικονομία».
Νομίζετε ότι οι πολιτικές παρεμβάσεις στη φορολογική διοίκηση ήταν ένα από τα λάθη που επιδείνωσαν τις οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα;
«Κατά τη διάρκεια των χρόνων, η είσπραξη των φόρων επηρεάστηκε από πολλούς παράγοντες. Κεκτημένα συμφέροντα και ανεπαρκείς πολιτικές δεσμεύσεις, για παράδειγμα, μπλόκαραν μεταρρυθμιστικές προσπάθειες και κατά το τελευταίο έτος η έλλειψη ηγεσίας είχε επίσης αρνητικό αντίκτυπο. Ωστόσο, η κυβέρνηση αναγνώρισε ότι η έλλειψη προόδου στη φορολογική διοίκηση αποτελεί σοβαρό πρόβλημα και το πρόγραμμά της τώρα περιλαμβάνει βήματα για την αντιμετώπισή του. Για παράδειγμα, το προσωπικό είσπραξης εσόδων θα καταστεί πιο υπόλογο για την απόδοσή του και θα δοθεί μεγαλύτερη αυτονομία στη φορολογική διοίκηση για να την προστατεύσει από πολιτικές πιέσεις. Θα εισαχθούν ισχυρότεροι εσωτερικοί έλεγχοι για την καταπολέμηση της διαφθοράς, ενώ θα απλοποιηθούν οι συνδιαλλαγές της διοίκησης με το κοινό για τον περιορισμό των ευκαιριών για διαφθορά».
Μπορεί να βγει από την κρίση η Ελλάδα χωρίς πρόσθετη στήριξη από την Ευρώπη; Αν η Ελλάδα τελικά δεν πετύχει πρωτογενή πλεονάσματα, ποιες θα είναι οι συνέπειες;
«Οι προβλέψεις μας δείχνουν ότι θα χρειαστεί περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους για να εκπληρώσει η Ευρώπη τη δέσμευσή της για τη σημαντική μείωση του ελληνικού χρέους στο 124% μέχρι το 2020 και πολύ πιο χαμηλά από το 110% μέχρι το 2022. Η Ευρώπη πρώτη φορά αναγνώρισε ότι το χρέος της Ελλάδας δεν είναι βιώσιμο χωρίς χρηματοδοτήσεις από την Ευρώπη στη χώρα. Σημειώστε ότι η δέσμευση είναι υπό τον όρο ότι η Ελλάδα θα εφαρμόσει πλήρως το πρόγραμμα και είμαστε σίγουροι ότι θα συνεχίσει να πετυχαίνει τους προγραμματικούς της στόχους. Στο σημείο αυτό αξίζει να υπενθυμίσουμε πως παρά τις ισχυρές μακροοικονομικές αντιξοότητες, η κυβέρνηση συνεχίζει να πετυχαίνει τους δημοσιονομικούς της στόχους».
Πιστεύετε ότι οι μισθοί πρέπει να μειωθούν περισσότερο;
«Η Ελλάδα έχει σημειώσει εντυπωσιακή πρόοδο στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Δυστυχώς, πολύ μεγάλο μέρος αυτού του επιτεύγματος προήλθε από τις μειώσεις των ονομαστικών μισθών και όχι από την επαρκή βελτίωση της παραγωγικότητας. Βέβαια, το πρόγραμμα διαθέτει μέτρα για την προώθηση βαθύτερων διαρθρωτικών αλλαγών -για την ενίσχυση της παραγωγικότητας- και μετατοπίζει το επίκεντρο των μεταρρυθμίσεων στην αγορά εργασίας για να αντιμετωπίσει το μη μισθολογικό κόστος της Ελλάδας. Αμφότερα θα βοηθήσουν να χαλαρώσουν οι πιέσεις στις μειώσεις των ονομαστικών μισθών».
Η Ελλάδα θα γίνει σύντομα πιο ελκυστική για τους επενδυτές;
«Θεωρώ πως υπάρχει τεράστιο δυνητικό όφελος για επενδυτικό ενδιαφέρον και επακόλουθα για μελλοντικές θέσεις εργασίας».
Ποια είναι τα αρνητικά στοιχεία που συνεχίζουν να κρατούν τη χώρα μακριά από την ανάπτυξη;
«Όπως ανέφερα, η Ελλάδα έχει βελτιώσει σημαντικά την ανταγωνιστικότητά της. Υπάρχει όμως ακόμη δρόμος που πρέπει να καλυφθεί. Επιτρέψτε μου να επικεντρωθώ σε έναν σημαντικό τομέα, όπου απαιτείται περαιτέρω δράση: το άνοιγμα του ανταγωνισμού στις αγορές προϊόντων. Η πρόοδος στην ανταγωνιστικότητα του εργατικού κόστους δεν έχει μεταφραστεί ακόμη σε χαμηλότερες τιμές. Ο λόγος γι’ αυτό είναι ότι η Ελλάδα έχει πολλές αγορές που προστατεύονται. Οι Αρχές πρέπει να τις ανοίξουν ώστε οι νεοεισερχόμενοι να ρίξουν τις τιμές. Ένα παράδειγμα που είναι αντιπροσωπευτικό για το πώς οι περιορισμοί μπορεί να έχουν σοβαρή επίδραση στις τιμές των καθημερινών προϊόντων: για τις περισσότερες κατηγορίες τροφίμων που πωλούνται στα σουπερμάρκετ, οι τιμές είναι πιο ψηλές από τις αντίστοιχες μέσες τιμές της Ευρώπης. Τα πρόσφατα σχετικά μέτρα της κυβέρνησης για την απελευθέρωση στον τομέα αυτό ελπίζουμε να αντιμετωπίσουν το θέμα».
Επιμέλεια: Άννα Μορφούλη
